Het nieuwe systeem dat de omstreden Fraude Signalering Voorziening (FSV) moet vervangen bevat veel van dezelfde problemen als het eerdere systeem. Daarom wordt het voorlopig niet opgestart en wordt er verder onderzoek gedaan.
Het vorige fraudesignaleringssysteem leidde tot de toeslagenaffaire, maar ook ondernemers werden geraakt door opname op de lijst op basis van discriminatoire effecten van het algoritme. Daarbij bleek de Belastingdienst bij de rechtbank ook niet te willen onderbouwen waarom een ondernemer op de zwarte lijst stond en bleek de fiscus blind te varen op de bevindingen van het algoritme. Maar ook aan het tijdelijke vervangende systeem (TSV) schort ook het een en ander. Er wordt daarom voorlopig niet gestart met deze geautomatiseerde fraudedetectie.
Slecht onderbouwd
In het nieuwe systeem vindt de Autoriteit Persoonsgegevens dat de Belastingdienst de risico’s op nadelige gevolgen voor ondernemers en burgers niet goed heeft onderbouwd. De AP meldt dat gezien het verleden, verwijzend naar de toeslagenaffaire, het van groot belang is om te voorkomen dat mensen die niet hebben gefraudeerd nadelige gevolgen ondervinden van de verwerking door het systeem.
Disproportioneel
Ook stelt de waakhond dat niet eens duidelijk is of het vaststellen van fraudesignalen bijdraagt aan het verminderen van het fiscale nalevingstekort. Dus ook wat betreft proportionaliteit is het systeem slecht onderbouwd. ‘De AP is van mening dat er nog grote stappen dienen te worden gezet teneinde te kunnen spreken van een verwerking die ten aanzien van de betrokkenen rechtmatig behoorlijk en transparant is,’ zo schrijft de autoriteit in haar advies.
Totaalbeeld
‘Het gaat om een stevig advies,’ stelt staatssecretaris Fiscaliteit Van Rij in een Kamerbrief. ‘De AP raadt onder meer aan een totaalbeeld op te stellen van alle risico’s voor alle betrokkenen in de hele keten van verwerkingen van fraudesignalen, binnen en buiten de Belastingdienst, en niet alleen binnen TSV.’
Niet opgestart
Het ministerie buigt zich nu over het advies en eventuele aanpassingen van het systeem. ‘Vooralsnog wordt gestopt met de voorbereidingen van de implementatie van het signalenproces met TSV en zal TSV niet worden opgestart.’
