Minister De Geus van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wil per 1 juli 2006 de voorwaarden wijzigen waaronder bedrijven ontheffing kunnen krijgen van de CAO voor hun bedrijftak. Het gaat hierbij om zogeheten algemeen verbindend verklaarde CAO’s.
Met deze wijziging wil de minister ervoor zorgen dat bedrijven de ontheffingsmogelijkheid niet langer kunnen gebruiken om te concurreren door inperking van arbeidsvoorwaarden. Dit schrijft hij in een brief aan de Stichting van de Arbeid, die hij ook naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Door algemeenverbindendverklaring (AVV) gaan CAO-bepalingen gelden voor een hele bedrijfstak. Bedrijven of delen van een bedrijfstak kunnen hiervan echter worden uitgezonderd. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid verklaart CAO’s algemeen verbindend en kan ook ontheffing verlenen. Die werd tot nu toe bijna automatisch verleend als de aanvrager(s) een eigen rechtsgeldige CAO had(den). Dit automatisme vervalt door een uitspraak van de Raad van State dat partijen een ontheffingsbesluit moeten kunnen aanvechten. Dit betekent dat er heldere regels moeten komen voor aanvraag van en besluit over ontheffing. Verder is er in een aantal gevallen discussie ontstaan over de onafhankelijke positie van CAO-partijen. Het gaat daarbij concreet om zogeheten ‘gele vakbonden’ (door werkgevers opgerichte vakbonden, waarmee eigen CAO’s kunnen worden afgesloten).
Uitgangspunt van de wijziging is dat werkgevers en werknemers uitzondering van algemeenverbindendverklaring zoveel mogelijk zelf regelen, bijvoorbeeld door ontheffingsbepalingen op te nemen in de bedrijfstak-CAO. Wordt er een ontheffingsverzoek ingediend bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, dan kijkt het ministerie of het betreffende bedrijf of de deelsector zodanig verschilt van de rest van de bedrijfstak dat eigen collectieve arbeidsvoorwaarden terecht zijn. Ook moeten de partijen die een ontheffingsverzoek indienen onafhankelijk van elkaar zijn.
Minister De Geus zal eerst de reactie van de Stichting van de Arbeid afwachten en daarmee rekening houden bij de wijziging van de ontheffingsvoorwaarden.
