De Belastingdienst breidt een proef met een nieuwe manier van toezicht houden uit. Veertig bedrijven doen er aan mee. Via dit project willen multinationals en de fiscus onderzoeken of er te werken valt met het zogenoemde horizontaal toezicht.
Dat meldt Het Financieele Dagblad. Dit toezicht, waar al mee gewerkt wordt in Groot-Brittannië en Ierland, maakt een eind aan het traditionele boekenonderzoek door de Belastingdienst. In ruil daarvoor moeten bedrijven fiscale problemen en risico’s met de fiscus bespreken zodra deze zich voordoen. Met andere woorden: de Belastingdienst laat een onderneming grotendeels met rust zolang het af en toe in de keuken mee mag kijken. De deelnemers krijgen door de fiscus een relatiemanager toegewezen. In de praktijk heeft die vooral veel contact met de bedrijfsfiscalisten in de maanden voordat de aangifte de deur uitgaat.
Daarmee wordt belastingontwijking door een bedrijf moeilijker, maar daar staat tegenover dat een onderneming veel eerder fiscale zekerheid heeft dan nu het geval is. Momenteel gaan er in de regel nog zo’n vier jaar overheen voordat een fiscaal jaar van aangifte tot controle en aanslag helemaal is afgesloten. Dat is steeds meer onacceptabel lang, vooral voor internationaal opererende bedrijven.
Scepsis
Prof. Leo Stevens uit Rotterdam bestempelt het horizontaal toezicht als een zwaktebod door de Belastingdienst. Het toezicht is volgens hem uit nood geboren omdat de fiscus , na jarenlange bezuinigingen, niet meer de mankracht heeft om boekencontroles goed uit te voeren. Prof. Jaap Zwemmer uit Amsterdam stelt dat horizontaal toezicht op basis van gelijkwaardigheid per definitie onmogelijk is. Ook het bedrijfsleven zelf heeft er nog moeite mee om de fiscus over zijn schouder mee te laten kijken. Sommige ondernemingen nemen dan ook niet deel aan het proefproject uit overtuiging, maar veel meer vanwege opportunisme. Deze bedrijven doen mee omdat ze bang zijn dat ze een rare indruk maken als ze niet meedoen. Veel bedrijven lopen er niet mee te koop dat ze meedoen aan het project. Ze vrezen vooral lastige vragen van de fiscus in andere landen. De belastingdiensten daar zullen bij voorbaat denken dat een akkoord over horizontaal toezicht hier een onacceptabele vorm van fiscale concurrentie is. Logistiek dienstverlener TNT is een van de weinige bedrijven die in zijn jaarverslag hebben aangegeven dat het deelneemt aan het horizontaal toezicht.
