Onlangs heeft de staatssecretaris van Financiën de zogenoemde “Beleidsregels Beoordeling Dienstbetrekking” geactualiseerd. In deze Beleidsregels geven de Belastingdienst en het UWV aan hoe zij omgaan met beoordelingen op het aanwezig zijn van een dienstbetrekking. Dit is onder meer van belang in het kader van de inhoudingsplicht voor de loonbelasting en premies volksverzekeringen, de verzekeringsplicht voor de premieheffing werknemersverzekeringen en de Zorgverzekeringswet. De Beleidsregels moesten worden geactualiseerd als gevolg van de inwerkingtreding van de WIA, de Zorgverzekeringswet en de Wet financiering sociale verzekeringen.
In de inleiding bij de Beleidsregels merkt de Belastingdienst op dat inhoudelijk geen wijzigingen zijn beoogd ten aanzien van het begrip dienstbetrekking. Tevens is de toelichting over de werking van de Verklaring Arbeidsrelaties (VAR) in situaties met directeuren-grootaandeelhouders (dga’s) uitgebreid. Deze uitbreiding op de toelichting is echter – anders dan de Belastingdienst wil doen geloven – een majeure wijziging in de werking van de VAR voor dga’s.
De VAR in het kort
Door middel van een VAR kan vooraf aan de Belastingdienst zekerheid worden gevraagd over de kwalificatie van een arbeidsverhouding. Dit kan van belang zijn voor opdrachtgevers die niet achteraf met een loonbelastingclaim willen worden geconfronteerd. Blijkt immers op enig moment dat er sprake is van een privaatrechtelijke dienstbetrekking van degene die de opdracht aanneemt, dan dient de opdrachtgever loonheffingen in te houden en af te dragen, omdat hij dan wordt aangemerkt als inhoudingsplichtige.
Soorten VAR
Degene die de voordelen geniet uit de arbeidsrelatie (de opdrachtnemer), kan verzoeken om een VAR. De Belastingdienst duidt werkzaamheden aan als winst uit onderneming (VAR-wuo), resultaat uit overige werkzaamheden (VAR-row), loon uit dienstbetrekking (VAR-loon) of bepaalt dat de werkzaamheden voor rekening en risico van de vennootschap van de aanvrager komen (VAR-dga). Een VAR-dga kan worden aangevraagd door degene die een aanmerkelijk belang (ten minste vijf procent van de aandelen) in een vennootschap bezit. Wanneer een opdrachtnemer in het bezit is van een VAR-wuo of een VAR-dga, hoeft de opdrachtgever in beginsel geen loonheffing en premies werknemersverzekeringen in te houden op de arbeidsbeloning.
Wanneer aan de volgende voorwaarden wordt voldaan, is de opdrachtgever gevrijwaard van de inhouding van loonheffingen:
- De opdrachtnemer kan een voor de betreffende arbeidsrelatie geldende VAR-wuo of VAR-dga overleggen;
- De opdrachtgever beschikt over een kopie van de VAR en
- De opdrachtgever heeft de identiteit van de opdrachtnemer
Beperking toepassing VAR-dga
In de “Beleidsregels Beoordeling Dienstbetrekking” merkt de staatssecretaris van Financiën met betrekking tot de VAR-dga op dat de verklaring alleen gebruikt mag worden in een arbeidsrelatie met de derdenopdrachtgevers. Dat betekent dat aan de VAR-dga geen betekenis toekomt als werkzaamheden worden verricht voor de eigen vennootschap. In dit kader moet volgens de staatssecretaris onder “eigen vennootschap” worden verstaan: een vennootschap waarin de houder van een VAR-dga onmiddellijk of middellijk aandelen bezit. Dit is een zeer ruim omschreven beperking, want het komt erop neer dat aan de VAR-dga geen waarde wordt toegekend in alle vennootschappen waarin een dga een belang heeft, ongeacht de omvang van het belang. Een voorbeeld van een arbeidsverhouding met een eigen vennootschap is die waarbij de houder van de VAR-dga vanuit zijn holding BV wordt gedetacheerd bij een werkmaatschappij. Dit is een in de praktijk veel voorkomende structuur. In die structuur kan men dus geen waarde toekennen aan de VAR-dga, zodat inhouding van loonheffingen op het niveau van de werkmaatschappij moet plaatsvinden.
Toepassing gebruikelijk loon
Uit de beleidswijziging kan men verder opmaken dat de gebruikelijkloonregeling moet worden toegepast per dienstbetrekking, waarbij elke vennootschap waarin een aanmerkelijk belang wordt gehouden wordt aangemerkt als (fictieve) dienstbetrekking. Dat betekent dat als een dga binnen concernverband voor verschillende vennootschappen werkzaamheden<
