De Belastingdienst ziet horizontaal toezicht als dé controletechniek voor de toekomst. Wat houdt het eigenlijk in? En is het eigenlijk voor het bedrijfsleven net zo onmisbaar als voor de fiscus? Jan Zweekhorst (Govers Accountants & Adviseurs) vertelt er tijdens de Nationale Administrateursdag op 30 oktober a.s. alles over. “Als bedrijf krijg je eerder duidelijkheid over je fiscale positie, dat is een belangrijk voordeel. Maar we moeten ook weer geen verlengstuk worden van de Belastingdienst natuurlijk.”
Tekst: Bianca Minkman
Organisaties weten graag vooraf waar ze fiscaal aan toe zijn. Ze willen graag ook fiscaal ‘werken in het heden’. Horizontaal toezicht door de fiscus is daarom een goed alternatief. Op verzoek van de Belastingdienst hebben sommigen grotere bedrijven individuele afspraken gemaakt met de Belastingdienst, en met succes. Ook kleinere bedrijven willen nu een convenant (afspraak). Als te veel bedrijven dit willen, is dit voor de fiscus natuurlijk niet werkbaar. Zweekhorst legt uit: “Branche- en beroepsorganisaties maken specifieke branchegebonden afspraken met de fiscus. Je kunt denken aan afspraken over communicatie met de Belastingdienst en de inrichting van werkprocessen. Zo wordt rekening gehouden met omstandigheden uit branches, maatwerk dus, terwijl de Belastingdienst juist kan rekenen op een stuk uniformiteit binnen een groep bedrijven. De fiscus controleert dan in eerste instantie of de processen juist gevolgd zijn en daarna eventueel de inhoudelijke, fiscale kant. Voorwaarde is wel dat bedrijven zich houden aan de gemaakte afspraken. Het vergt dus van beide partijen een stuk vertrouwen. Dat levert dan wel een verhoging in efficiëncy, snelheid en voorspelbaarheid op, wat ook heel wat waard is.”
Pragmatisch
Zweekhorst studeerde fiscale economie aan de Universiteit van Tilburg. Sinds 1988 werkt hij bij Govers Accountants & Adviseurs te Eindhoven, vanaf 1995 als partner. Bovendien is hij (al elf jaar) bestuurslid van de SRA (Samenwerkende Registeraccountants en Accountants-Administratieconsulenten) en hij is vice-voorzitter van de NFB (Nederlandse Federatie Belastingadviseurs). Daarnaast vervult hij diverse bestuursfuncties in de sportwereld en heeft hij zitting in een woonruimte beklagcommissie van de gemeente Tilburg. Zweekhorst blijkt een gedreven man, die zich ook nog inzet voor pleegkinderen en bovendien met zijn gezin zelf een thuis biedt aan pleegkinderen in crisissituaties. Een pragmatische aanpak en goede communicatie zijn zaken die hij zowel privé als zakelijk belangrijk vindt.
Fiscaal grensverkennen
Deze aspecten komen ook terug in de rol van tussenpersonen, zoals adviseurs en accountants, die van wezenlijk belang zijn voor het welslagen van horizontaal toezicht. Zweekhorst: “De fiscus moet namelijk nog meer het vertrouwen hebben dat wij klanten aanspreken op gedrag dat fiscaal niet door de beugel kan. Dit omdat zij zelf immers minder controleert maar veel meer afgaat op de gemaakte afspraken. En de klant moet begrijpen dat deze afspraken de context zijn waarin wij opereren. Je kunt het vergelijken met een weg, dat is de bandbreedte. De fiscus wil het liefst dat je in het midden rijdt, maar klanten komt het soms beter (al dan niet bewust) uit meer naar de berm te bewegen. Het is onze taak als adviseurs dat we voorkomen dat ze in de berm komen, dat is de grens. Als adviseur kun je het belang van de klant zo goed mogelijk dienen door ze te wijzen op de mogelijkheden op de weg, ook al is dat vlak bij de berm… Fiscaal grensverkennen is toegestaan, de grens overschrijden niet.”
Convenanten
Horizontaal toezicht is al een feit bij woningcorporaties en in de krantenwereld als het gaat om de krantenbezorgers. “Met de fiscus is er een krantenbezorgersconvenant afgesproken. Hierin is vastgelegd hoe je omgaat met beloning van bezorgers en hoe je de gegevens verwerkt. Als de werkgever van de bezorger zich aan dit convenant houdt, voert de fiscus veel minder controle ten aanzien van deze specifieke administratie uit. Voordeel voor klanten die zich aansluiten bij een convenant is dat er geen grote inhoduelijke controles en naheffingen meer komen (behalve bij fraude en opzet uiteraard). Er kunnen wel steekproeven worden gehouden. Men controleert hoe de bedrijven met de afspraak omgaan. De Belastingdienst kan zo efficiënter werken en houdt tijd over. Juist, voor de bedrijven die niet bij een convenant aangesloten zijn! De kans op controle wordt kleiner, de controles worden in voorkomende gevallen sneller maar àls je de afspraak niet nakomt en een controle krijgt….”
Kwaliteitsvereisten
Zweekhorst vertelt dat er momenteel binnen de accountancy- en advieswereld veel wordt gesproken over hoe een goed conventant tot stand dient te komen. Ook vinden er enkele pilots plaats op het gebied van loonheffing en vpb. “Bedrijven die willen deelnemen aan een convenant, moeten aan eisen voldoen. Ze moeten aantonen een goede interne organstie te hebben hetgeen bijvoorbeeld blijkt uit het naleven van het kwaliteitssysteem van de SRA. De AFM heeft dit goedgekeurd. Financials die zich willen aansluiten bij een convenant, doen er dus goed aan hun eigen kwaliteitssysteem eens te vergelijken met dat van de SRA. Aanpassing kost wellicht tijd en geld, maar dat levert het op termijn ook op: eerder duidelijkheid over je fiscale positie. Bedrijven kunnen dan meer in het heden gaan werken in plaats van het accent te leggen op controle en verantwoording achteraf. Bovendien biedt aansluiting bij een convenant als voordeel dat naheffen voor de fiscus moeilijker wordt omdat de spelregels immers over en weer al bekend waren, behalve bij fraude en opzet daartoe natuurlijk. Overigens is het niet zo dat de fiscus bij toekomstige beslissingen geen ander oordeel zou kunnen vellen.”
Speerpunt
Hoe kun je als financial hierop inspelen? Zweekhorst: “Bespreek de mogelijkheden om bij een convenant aan te sluiten met je adviseur of accountant. De interne controle moet goed op orde zijn, dus neem de procedures eens onder de loep. Soms is aanpassing van een geautomatiseerd systeem vereist, maar uit ervaring kan ik zeggen dat de meeste manco’s meestal in allerlei procedures zitten. De fiscus gaat zwaar inzetten op horizontaal toezicht, het is nu zelfs opgenomen in de Miljoenennota en het speerpunt voor 2009. Horizontaal toezicht bij uitstek zijn natuurlijk de vooringevulde aangifteformulieren voor particulieren per volgend jaar. Iedereen krijgt er dus mee te maken, het is daarom maar beter tijdig en goed voorbereid te zijn.”
* * *
Meer weten over horizontaal toezicht?
Kom naar de Nationale Administrateursdag op 30 oktober a.s. waar onder andere Zweekhorst een sessie zal verzorgen.
Ga naar het programma en aanmeldformulier
