Werd u begin december onaangenaam verrast door de aankondiging van de nieuwe WGA-premies voor 2010? Veel bedrijven krijgen te maken met een lastenstijging van 100 procent of meer. Voor een gemiddeld bedrijf met 1.000 werknemers stijgt de premie voor 2010 van circa 146.000 naar 277.000 euro. Komend voorjaar is waarschijnlijk de laatste kans om hier substantiële kosten op te besparen.
Door uit het publieke bestel te stappen, houdt u meer grip op de toekomstige WGA-kosten. Daarnaast is voor een aantal bedrijven serieuze kostenbesparing op de WGA-premie mogelijk. De keuze hiervoor dient u voor 1 april 2010 te maken. Dat is kort dag, maar het kan. Inzicht in deze materie is voor alle werkgevers belangrijk zodat de juiste financiële strategie kan worden bepaald. Er zijn immers forse bedragen mee gemoeid.
WGA-lasten geen gegeven
De WGA is de regeling werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten; kort door de bocht is de WGA samen met de inkomensvoorziening volledig arbeidsongeschikten de opvolger van de vroegere WAO.
De lasten voor de WGA worden vaak als een gegeven beschouwd, maar dat is niet nodig. U kunt er voor kiezen eigenrisicodrager voor de WGA te worden in plaats van deze premie aan het UWV te blijven betalen. U draagt dan zelf de verantwoordelijkheid voor het betalen van de WGA-uitkeringen. In vrijwel alle gevallen sluit u hiervoor een verzekering af bij een particuliere verzekeraar. Het feit dat steeds meer organisaties hiervoor kiezen heeft effect op de lasten voor de achterblijvers.
Het onderwerp WGA-ERD ligt vaak in eerste instantie op het bordje van de HR-managers. Deze blijken echter weinig kennis te hebben van de financiële aspecten van ziekte en arbeidsongeschiktheid. Recent onderzoek van Mercer toont aan dat minder dan twintig procent van de HR-managers weet aan te geven wat de financiële consequentie is van één instromer in de WGA. Let wel, het gaat hier om circa 150.000 euro aan kosten!
Deze financiële consequenties zijn dermate groot, dat het onderwerp ook voor u als financial van belang is. In de praktijk blijkt bovendien dat de administratieve complexiteit van het uitstappen erg meevalt, dus dat hoeft geen belemmering te zijn. Bij de re-integratie van zieke en gedeeltelijk arbeidsgeschikte werknemers zijn, gelet op de Wet verbetering poortwachter, in de eerste twee ziektejaren doorgaans al flinke stappen gezet. De verplichtingen als eigenrisicodrager op dat vlak veranderen niet wezenlijk.
Financiering: UWV versus private verzekeraar
Er zijn twee manieren om de WGA-uitkeringen te financieren: via het UWV of via een private verzekeraar. De overheid wil op deze wijze het UWV laten concurreren met verzekeraars op het gebied van re-integratie. Het UWV en de private verzekeraars hanteren hiervoor een verschillende methodiek die ondermeer leidt tot premieverschillen.
Bij het UWV gelden zeer grote premieverschillen tussen organisaties. Dit komt omdat het UWV de premie bepaalt op basis van de WGA-instroom en de historische WAO-instroom. De criteria voor de WAO waren overigens veel ruimer dan de criteria voor de WGA. Het oude WAO-risico was daardoor veel hoger dan het huidige WGA-risico.
Bedrijven die kiezen voor een private verzekeraar, betalen een basale premie die gedurende de contractperiode vast staat. De hoogte van deze premie is afhankelijk van het soort bedrijf, de bedrijfstak en het eigen schadeverleden. Voor zover van toepassing wordt een opslag voor de uitkeringen voor bestaande WGA gevallen en de (langdurige) zieken op het moment van uittreden in rekening gebracht. Dit wordt het inlooprisico genoemd.
Fundamentele verschillen
Het karakter van deze twee stelsels is fundamenteel verschillend. Dit heeft dan ook grote invloed op uw beslissing over wel of niet uittreden. Het stelsel bij het UWV is namelijk gebaseerd op omslag: de uitkeringen van één jaar worden gefinancierd door de premie-inkomsten van dat jaar. Het systeem bij een verzekeraar is gebaseerd op een (kapitaalgedekt) stelsel waarbij alle toekomstige uitkeringen worden gefinancierd uit de betaalde premie.
Lage instroom?
Als uw bedrijf een lage instroom in de WGA heeft, is het waarschijnlijk gunstig om uit het publieke bestel te stappen. Ongeveer 15.000 organisaties hebben aangegeven per 1 januari 2010 eigen risicodrager te willen worden, een fors aantal in vergelijking met voorgaande jaren. Deze situatie leidt tot het mechanisme waarin de ‘gezonde' bedrijven met een lage WGA-instroom uitstappen met als consequentie een ‘ongezondere' populatie in het publieke bestel. Hierdoor nemen de lasten (en dus ook de premies) in de toekomst toe. De achterblijvende bedrijven moeten dus meer financieren en zo ontstaat een vicieuze cirkel. Een onzekere factor hierbij, is dat het nog onduidelijk is hoe deze hogere premies toegerekend zullen worden aan de overgebleven organisaties. Dit geldt overigens niet voor bedrijven die al uit het publieke stelsel zijn gestapt: voor hen ligt de verzekeringspremie gedurende de contractperiode (doorgaans 3 of 5 jaar) vast.
Kabinetsbesluit
Daarnaast bestaat er nog een potentiële lastenverhoging indien u besluit achter te blijven in het publieke stelsel. Het kabinet zal begin 2010 een standpunt innemen over de WGA. Wij verwachten dat deze volledig geprivatiseerd zal worden. Een waarschijnlijk scenario is dat iedereen zich per 2012 privaat zal moeten verzekeren. Zodra deze beslissing is genomen, zal uittreden waarschijnlijk niet meer mogelijk zijn tot de invoering van deze volledige privatisering in 2012.
Laatste kans per 1 juli 2010?
De kans is dus groot dat uittreden per 1 juli 2010 de laatste mogelijkheid zal zijn. Er blijft dan een groep organisaties achter die op één moment (2012) tegelijkertijd zal overgaan naar het private stelsel. Ontwikkelingen hierin zijn momenteel nog onzeker, maar zeker is wel dat er een affinanciering zal moeten komen voor alle nog bestaande WGA-gevallen binnen het publieke stelsel. Deze lasten moeten dan worden gedragen door de achtergebleven groep. Uw (gezonde) bedrijf moet in dat geval dus meebetalen aan het affinancieren van de bestaande WGA-gevallen van andere organisaties.
De huidige situatie lijkt kortom op een lekkende boot waarbij een groot aantal ingescheepten druk bezig is de gaten dicht te houden. Hoe meer mensen voor de reddingboot kiezen, des te minder mensen er zijn om de gaten dicht te houden en des te sneller de boot uiteindelijk zal zinken.
Uitstappen of niet: actie!
Belangrijk is dat u vóór 1 april 2010 bij de belastingdienst schriftelijk en aangetekend aangeeft dat u wilt uittreden per 1 juli 2010. Vervolgens heeft u nog een aantal weken de tijd om zaken af te ronden.
Door: Leo Bil, Gerrit bij de Leij en Rien Nijman (Finext)
Lees het hele artikel in Tijdschrift Controlling 2010, afl. 1/2
