Een strategiegerichte CFO zal zich realiseren dat risicomanagement draait om het vinden van de juiste balans tussen risicopreventie en proactieve waardegeneratie. Risicomanagement en performancemanagement zijn uiteindelijk twee kanten van dezelfde munt. Om risico’s effectief te kunnen beheersen, moet men weten in hoeverre de bedrijfsperformance aan risico onderhevig is. Maar wat is de beste aanpak om bedrijfsrisico’s te reduceren?
Een strategiegerichte CFO zal zich realiseren dat risicomanagement draait om het vinden van de juiste balans tussen risicopreventie en proactieve waardegeneratie. Risicomanagement en performancemanagement zijn uiteindelijk twee kanten van dezelfde munt. Om risico’s effectief te kunnen beheersen, moet men weten in hoeverre de bedrijfsperformance aan risico onderhevig is. Maar wat is de beste aanpak om bedrijfsrisico’s te reduceren?
Niclas Andrén, Håkan Jankensgård en Lars Oxelheim van de Universiteit van Lund deden onderzoek naar de Cash Flow at Risk-aanpak om bedrijfsrisico’s te berekenen en de bedrijfsperformance te analyseren. De resultaten zijn gepubliceerd in het rapport Exposure-Based Cash-Flow-at-Risk for Value-Creating Risk Management under Macroeconomic Uncertainty.
Risicomanagement
Risicomanagement is gericht op het controleren van de riskiness (gewaagdheid) van de bedrijfsperformance. De primaire wijze om dit te bereiken, is het beperken van de risicoblootstelling van een bedrijf. Denk hierbij ook aan de blootstelling aan macro-economische en marktrisico’s, zoals de wisselkoers, het rentepeil en commodityprijs risico’s. Een meting van de risicoblootstelling toont aan in welke mate de bedrijfsperformance wordt beïnvloed door onverwachte veranderingen in een risicofactor, zoals een wisselkoers. Aan de hand van deze informatie kan men de blootstelling aan het betreffende risico verminderen. Een dergelijke risicoblootstellingmeting verschaft echter geen informatie over de risico’s die een bedrijf loopt als gevolg van de blootstelling.
Cash Flow at Risk
Cash Flow at Risk (CFaR) is de cash flow equivalent van de Value at Risk-methode (VaR). VaR staat veelal aan de basis van risicomanagementsystemen binnen financiële instellingen. Volgens de auteurs heeft CFaR hetzelfde potentieel binnen industriële bedrijven. De reden hiervoor is dezelfde als waarom VaR zo populair is binnen financiële ondernemingen: De CFaR –aanpak herrekent alle bedrijfsrisico’s tot een enkel getal dat als een leidraad gebruikt kan worden voor zowel het bedrijfsrisicomanagement als het performance management.
Voor bedrijven wordt het zo mogelijk om inefficiënties van markten te identificeren en te benutten. De auteurs halen het voorbeeld aan van een goudmijn en een consumentenbedrijf. Een goudmijn met een rijke goudader zal uiteindelijk meer geld opleveren dan concurrerende mijnen met een minder rijke goudader. Een consumentenbedrijf dat unieke producten of diensten biedt, zal zich onderscheiden van de concurrentie. Door producten dan wel diensten te bieden die de consument als meer aantrekkelijk ervaart dan wat de concurrentie biedt, kan een onderneming meer winst genereren. Deze argumentatie kan niet alleen toegepast worden op het gebied van activa en capaciteiten maar ook ten aanzien van bedrijfsrisico’s.
Risicovoordeel
Zo kan de eigenaar van de goudmijn ook bepaalde concurrentievoordelen behalen op risicogebied. Wellicht is zijn goudmijn minder gevoelig voor risico’s met betrekking tot exploratie en ontginning en loopt hij daarmee voor op concurrerende mijnen. Voor het consumentenbedrijf geldt dat het misschien een risicovoordeel heeft op het gebied van human resource management of Research and Development. Daarentegen loopt het bedrijf op andere vlakken wellicht juist meer risico dan de concurrentie. Zo kan de productieafdeling bijvoorbeeld risicogevoeliger zijn dan gewenst. In dit geval is het een optie om de productie uit te besteden.
Grens
Het onderscheid tussen waardetoevoegende risico’s en risico’s die geen waarde toevoegen, is belangrijk aangezien er een grens zit aan de hoeveelheid risico’s die een bedrijf kan nemen. Geen enkele partij die bij een onderneming betrokken is, van de crediteuren tot aan de werknemers, zal het ongelimiteerd nemen van risico’s accepteren. De auteurs noemen als voorbeeld het Bazel II raamwerk dat gehanteerd wordt binnen de banksector. Dit raamwerk specificeert de minimale kapitaalvereisten waar een bank aan moet voldoen, gebaseerd op de mate waarin de betreffende bank risico’s neemt. Hoe groter de risico’s, des te hoger zijn de kapitaalvereisten. Dezelfde logica geldt voor andere sectoren dan de bankindustrie. Wanneer een bedrijf risico’s neemt, dient hier iets tegenover te staan. Dit kan expliciet vermeld staan in de bedrijfsbalans maar ook indirect plaatsvinden, bijvoorbeeld door te investeren in risicopreventie, of doordat de organisatie wordt geconfronteerd met een hogere kredietrisicopremie.
De blootstelling aan niet-waardetoevoegende risico’s beperkt het vermogen van een bedrijf om te profiteren van de waardetoevoegende risico’s. Door de blootstelling aan niet-waardetoevoegende risico’s te verminderen, kan het management vervolgens de investeringen in waardetoevoegende risico’s verhogen.
Exposure-based CFaR
Exposure-based CFaR houdt in dat deze CFaR-methode is gebaseerd op de mate van risicoblootstelling. Ten eerste berekent men een aantal blootstellingscoëfficiënten die informatie verschaffen over hoe veranderingen in niet-waardetoevoegende macro-economische en marktvariabelen de cash flow van het bedrijf naar verwachting zullen beïnvloeden. Aan de hand hiervan kan vervolgens de CFaR berekend worden. Het blootstellingsmodel verstrekt dus een set van blootstellingscoëfficiënten die in staat zijn om de veranderlijkheid in de cash flow uit te leggen als een werking van diverse risico’s. Hierbij verschaft de exposure-based CFaR methode ook informatie over de veranderlijkheid in de cash flow die niet toe te wijzen is aan macro-economische en marktrisico’s, maar eerder het resultaat is van waardetoevoegende risico’s.
* * *
Het volledige rapport vindt u hier.
Tip: Kluwer Research Base
U kunt ook zoeken in de Kluwer Research Base. In deze databanken vindt u voor financials relevante onderzoeken, veelal gratis.
