Goede corporate governance kan de bedrijfswaarde positief beïnvloeden. Zo kan een adequaat ondernemingsbestuur leiden tot lagere kapitaalkosten en hoge aandelenkoersen. Het is echter niet ondubbelzinnig bewezen dat een betere governance is gerelateerd aan een hogere bedrijfswaarde. Het kan namelijk zijn dat de kosten die gepaard gaan met de implementatie van sterkere corporate governance mechanismen zwaarder wegen dan de voordelen die behaald kunnen worden.
Manuel Ammann, David Oesch en Markus Schmid, deden onderzoek naar de relatie tussen corporate governance en de bedrijfswaardering. Voor deze studie maakten zij gebruik van een databestand van Governance Metrics International (GMI). De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in de paper Corporate Governance and Firm Value: International Evidence.
Het onderzoek
De data die voor het onderzoek is gebruikt, was nog niet eerder verkend. Het gebruik van een nieuw databestand was belangrijk, aangezien er twijfels bestonden over de kwaliteit van eerdere corporate governance data. Eerdere onderzoeksresultaten konden nu gecontroleerd worden aan de hand van deze nieuwe dataset. De gebruikte dataset beslaat gegevens van bedrijven uit 22 ontwikkelde landen, uit de periode 2003-2007. In het databestand zijn 64 verschillende governance attributen opgenomen, die door GMI zijn geclassificeerd in zes categorieën, namelijk bestuursaansprakelijkheid, financiële verslaggeving en interne controle, aandeelhoudersrechten, beloning, marktcontrole en bedrijfsgedrag. Een voordeel van deze rijke database is dat de auteurs in staat waren om het waarderingseffect te onderzoeken van de specifieke governance attributen die het MVO gedrag van een bedrijf weergeven.
Sterke en positieve relatie
De onderzoeksresultaten wijzen op een sterke en positieve relatie tussen corporate governance en bedrijfswaardering. Daarbij blijkt dat governance attributen die het sociale gedrag van een bedrijf in kaart brengen, ook een aanzienlijk positief effect op de bedrijfswaarde hebben. Deze attributen vallen onder de noemer Corporate Social Responsibility (CSR), oftewel maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Nog niet eerder werden de effecten van MVO gedrag op de bedrijfswaarde gemeten, een paar uitzonderingen daargelaten. Zo is er wel onderzoek gedaan naar bepaalde specifieke aspecten van MVO zoals het ontduiken van bedrijfsbelastingen. Echter, door de grote hoeveelheid beschikbare data waren de auteurs in staat om de effecten van MVO, als onderdeel van de corporate governance, dieper en breder te onderzoeken.
Uit de studie blijkt dat het positieve waarderingseffect van MVO beperkt blijft tot bedrijven met een goede corporate governance structuur. Het lijkt er dus op dat goede corporate governance ervoor zorgt dat MVO bestedingen winstgericht zijn en niet dienen ter verwezenlijking van de persoonlijke ambities van managers, zoals het verbeteren van hun reputatie als goede wereldburgers. Bij bedrijven met een inadequaat ondernemingsbestuur kan het daarentegen zijn dat MVO bestedingen minder winstgericht zijn. Ineffectieve monitoring en ontoereikende controle mechanismen staan toe dat het bestuur en management MVO uitgaven doen naar hun eigen persoonlijke voorkeuren en hierbij de winstgerichtheid uit het oog verliezen.
Economische belang
De auteurs onderzochten ook het economische belang van de waarderingseffecten van corporate governance. Het blijkt dat het economische belang van het waarderingseffect sterk afhangt van de constructie van de corporate governance index die gehanteerd wordt. Eerder onderzoek heeft al aangetoond dat verschillen tussen landen ook hun uitwerking hebben op (het effect van) corporate governance. De auteurs controleerden daarom ook op landspecifieke effecten, bijvoorbeeld ten gevolge van landelijke regulering en wetgeving.
Er werd eveneens gecontroleerd op effecten die expliciet gerelateerd waren aan de sector dan wel industrie waarbinnen het bedrijf opereerde en het jaar waarin het effect plaatsvond. De resultaten tonen aan dat het economische belang van het waarderingseffect substantieel toeneemt wanneer men zich expliciet richt op veranderingen in de governance scores die puur bedrijfsspecifiek zijn. Het gaat hier om veranderingen die niet ontstaan zijn door bijvoorbeeld ontwikkelingen in de wettelijke regimes van de landen waarbinnen bedrijven opereren. Het economische belang neemt eveneens toe als men meeweegt dat bedrijven meer geneigd zijn om informatie te geven over de corporate governance attributen die zij hebben geadopteerd.
Voordelen groter dan kosten
De resultaten suggereren dat betere corporate governance praktijken leiden tot aanzienlijke hogere marktwaarden, zowel statistisch als economisch bezien. Het lijkt er dus op dat voor het gemiddelde bedrijf, de kosten die gepaard gaan met de implementatie van corporate governance mechanismen niet opwegen tegen de voordelen die bereikt worden met een adequaat ondernemingsbestuur. Denk hierbij aan voordelen als hogere cashflows (het bedrijf wordt aantrekkelijker voor investeerders) en lagere kapitaalkosten. De auteurs concluderen dan ook dat, gezien vanuit het perspectief van het bedrijf, corporate governance beschouwd moet worden als een kans en niet als een verplichting en pure kostenfactor.
Corporate Governance and Firm Value: International Evidence, Swiss Institute of Banking and Finance, University of St. Gallen, November 2010
