Werkgevers worden steeds vaker aansprakelijk gesteld voor door hun medewerkers opgelopen schade. Begrippen als ‘goed werkgeverschap’, ‘tijdens werktijd’ en ‘tijdens de uitoefening van de dienstbetrekking’ zijn in de loop van de laatste decennia steeds verder opgerekt. Vraag is niet meer of de werkgever voldoende maatregelen heeft genomen om een ongeval te voorkomen. Het criterium is eerder geworden of de werkgever een verzekering had kunnen afsluiten die de ontstane schade aan de werknemer vergoed zou hebben.
Die vraag kan in vrijwel alle gevallen bevestigend worden beantwoord, sinds Nassau Verzekeringen een geheel nieuwe werknemersschadeverzekering in de markt heeft gezet. Nassau biedt de oplossing om voor eens en altijd af te rekenen met de eindeloze discussie of een activiteit wel of niet verzekerd is.
Bij de lancering was deze verzekering enig in zijn soort. Maar lang duurde dat niet. De verzekeringswereld heeft een reputatie waar het gaat om ‘knippen en plakken’, en Aegon volgde vorige week al met een soortgelijk pakket. Het is dus verre van uitgesloten dat al snel ook uw vertrouwde verzekeraar dit product zal voeren.
Aansprakelijkheidsvraag
Waar gaat het om? Tot nu toe speelt bij een door een werknemer opgelopen schade de aansprakelijkheidsvraag de hoofdrol. De rechter kijkt dan eerst naar de wet; biedt die in zijn ogen onvoldoende soelaas, dan oordeelt hij op basis van ‘redelijkheid en billijkheid’. De uitkomst is dan in veel gevallen dat de werkgever op grond van deze norm tot schadevergoeding wordt veroordeeld. De doorbraak van de nieuwe verzekering is, dat voor een uitkering de aansprakelijkheid geen rol meer speelt.
De werknemersschadeverzekering is dan ook uitdrukkelijk geen bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering, maar vult die waar nodig als vangnet aan. De polis wordt weliswaar afgesloten door de werkgever, maar de werknemer (en ook bijvoorbeeld de uitzendkracht en de stagiair) is de verzekerde. En die kan rekenen op een uitkering wanneer er sprake is van een ongeval die direct of indirect verband houdt met de werkzaamheden. Mocht niet duidelijk zijn of een schade al dan niet op de standaard aansprakelijkheidsverzekering is gedekt, dan wordt die betaald door de werknemersschadeverzekering en speelt de uiteindelijke afhandeling zich achter de schermen af.
Verschil
Hoewel de verzekering uitkeert wanneer sprake is van een ongeval, zijn er duidelijke verschillen met een traditionele ongevallenverzekering. Het kenmerk van die verzekering is, dat van tevoren de hoogte van de uitkering wordt afgesproken bij een bepaalde vorm van letsel. Er wordt niet, zoals bij de nieuwe verzekering, gekeken naar de werkelijke omvang van de schade.
Een aantal uitspraken van de Hoge Raad met betrekking tot verkeersongevallen, heeft geleid tot speciale verkeersgerelateerde aansprakelijkheidsverzekeringen. Bekend is de ‘Wegas’-polis, ontstaan na een uitspraak van de Hoge Raad. Die oordeelde dat de werkgever de schade van een werknemer moet vergoeden die hij als verkeersdeelnemer in verband met het werk oploopt. Het maakt voor de aansprakelijkheid niet uit of de medewerker zich te voet, op de fiets of per auto verplaatst.
Ook wordt het begrip ‘in verband met het werk’ ruim uitgelegd. De WEGAS-polis biedt, gezien de bestaande rechterlijke uitspraken, een heel adequate dekking, maar beperkt zich wel tot ongevallen in het verkeer. Datzelfde geldt voor de ongevallen- en schadeverzekeringen voor inzittenden.
Breder
Het gebied dat de werknemersschadeverzekering bestrijkt is breder, omdat onder de dekking ook activiteiten zijn meegenomen waarvoor in recente rechterlijke uitspraken soms verrassend werd geconstateerd dat daarvoor ook de eisen van ‘goed werkgeverschap’ gelden. Denk daarbij aan de veiligheid gedurende bedrijfsuitjes, activiteiten onder professionele begeleiding in of vlak na werktijd, de risico’s van werknemers met een reizend beroep, bijzondere gevaren zoals een overval en wat in de rechtspraak de ‘normale huis-, tuin- en keukengevaren’ is gaan heten.
Dat de nieuwe verzekering, die als gezegd ongetwijfeld navolging zal vinden, niet is gekoppeld aan de aansprakelijkheidsvraag, voorkomt veel discussie en in veel gevallen een langdurige procedure.
Dit artikel van Jan Aikens werd eerder gepubliceerd in Tijdschrift Administratie nummer 3 – 2011
