De openingsmuziek zwelt aan en wij lopen met zijn allen – twaalf donkere gestaltes op een rij – heen en weer over het podium. We zijn één blok, de muziek overstemt nauwelijks het hameren van onze hakken op het beton. Ik voel de kracht van deze scene in mijn ruggengraat.
Het is 1987, midwinter en we spelen in een leegstaande, gammele loods, die ook nog lekt. Met mijn elf medespelers sta ik te bibberen in de coulissen, onzichtbaar en stil tot de muziek aangeeft dat het begint. De locatie drukt precies het verval en de armoede uit van het stuk dat we spelen: ‘Don Juan komt terug uit de oorlog’.
Na de laatste doorloop die middag heb ik mijn struikel-scène geoefend met Jan, de regisseur. Op de valreep heeft hij me geleerd hoe ik voluit, maar pijnloos kan vallen. Ik heb er lol in gekregen en zie er naar uit. Wel maak ik me zorgen of ik de flinke plassen water op ons speelvlak kan ontwijken, want die mogen van Jan niet opgeruimd worden.
Vanuit het donker loer ik naar het publiek en zie een stel medestudenten van de parallelklas zitten. Ik denk aan de onfortuinlijke openbare repetitie van een maand geleden waar mijn scène geselecteerd was om te repeteren. Ik bakte er niks van. De rol van een van de slachtoffers van Don Juan speelde ik zeurderig, jengelend – de krachtige kanten van dit personage en de lol in het spelen ervan kreeg ik nog niet te pakken. Nu herinner ik me de terugkerende droom dat ik mijn tekst niet meer weet. Ik voel me verstenen.
De openingsmuziek zwelt aan en wij lopen met zijn allen – twaalf donkere gestaltes op een rij – heen en weer over het podium. We zijn één blok, de muziek overstemt nauwelijks het hameren van onze hakken op het beton. Ik kan niet de reactie van het publiek zien, maar voel de kracht van deze scène in mijn ruggengraat.
Don Juan wil me niet herkennen en negeert me – ik loop smekend naar hem toe. In een flits zie ik een toeschouwer gealarmeerd naar de plas water kijken waar ik op af loop. Ik besluit onmiddellijk om daar in te vallen en maak mijn val zwaar zodat het vuile water flink omhoog spettert, ook in mijn gezicht. Ik hoor het publiek schrikken en weet: dit kan niet meer stuk, dit is mijn moment-suprême van vanavond.
Er vinden meer van die gouden toevalligheden plaats die avond. De première is geslaagd. Pas de volgende dag vertelt Jan dat de voorstelling van die avond moeilijker zal zijn. We zullen willen herhalen en dat haalt het leven eruit. Hij zegt ‘speel vers, speel alsof je het voor het eerst doet – ga niet de plas opzoeken, Marijke, laat je verrassen.’
En dat is een les die ik als speech coach nog altijd mee geef aan mijn klanten. Als je eenmaal ‘live’ bent met je presentatie, doen je eerdere goede of slechte prestaties – in de repetities of voor ‘het echie’ – er niet meer toe. Je kunt je voorbereiden op de basics: je weet wat je wilt zeggen en wat je publiek interesseert. Maar verder moet je alleen alert en geconcentreerd aanwezig zijn. In het hier en nu. Het publiek helpt je dan om je gouden momenten te vinden.
Marijke van Oosterzee begeleidt vanuit haar bureau Acte de Présence mensen bij het vervullen van hun gezaghebbende rol. Om de week doet ze hier verslag van haar bevindingen.
Geef een antwoord