De Engelsen krijgen veel voor elkaar met hun talloze beleefde dankbetuigingen en je kan je door die stijl laten inspireren als je wilt sturen. Sturen? Met een dankjewel?
Afgelopen weekend was ik in Londen op bezoek bij een vriendin en de ‘thank you’s vlogen me om de oren. Bij de melding wat een bestelde kop thee kost, bij het verzoek om een nettere rij te maken voor de bus, in het theater wanneer we opstonden voor mensen die naar hun stoelen wilden. In elke interactie klonk – soms zelfs meerdere keren – de ‘thank you’. Met deze oer-Engelse gewoonte staken ook de acteurs de draak in de comedy die we zagen: ze speelden een scène in een trein waar weinig ruimte was en een hoop moest gebeuren met bagage, jassen, dassen, armleuningen. De ‘thank you’s buitelden over elkaar heen. Men krijgt er veel mee gedaan, want hoe druk het ook is, de omgang met elkaar blijft geciviliseerd.
In het vliegtuig op weg naar huis denk ik aan Stefan en dat hij eigenlijk iets Engels over zich heeft. Stefan is beschaafd, hij is voorkomend en correct, nergens gebruikt hij een scherpe formulering. Dit heeft hem ver gebracht binnen de bank. Lastige klussen waarbij de medewerking van verschillende afdelingen en internationale partijen nodig is, landen als vanzelf op zijn afdeling. Maar hij wil dat het werk sneller gaat, dat nieuwe mensen minder tijd nodig hebben om hem op zijn niveau in te schatten en dat iedereen zijn teksten net zo serieus neemt als hij ze bedoelt. Vandaag werk ik verder met hem aan deze gezagkwesties.
Ik vertel wat de Engelsen voor elkaar krijgen met hun beleefde dankbetuigingen en suggereer dat hij zich door die stijl kan laten inspireren als hij wil sturen. Hij grinniktachter zijn hand en zegt ‘sturen?’. Ik knik en hij gaat exploreren hoe hij hiermee zou kunnen werken. Hij blijkt een gesprek makkelijk te kunnen beëindigen met een dankjewel, en een dwingend verzoek aan een medewerker valt er ook goed mee af te sluiten. Voorwaarde is wel dat hij meteen na het uitspreken van de magische dankwoorden pauzeert, het oogcontact verbreekt, en zelf doorgaat met iets anders door bijvoorbeeld weg te lopen of een volgend punt aan de orde te stellen. Dit werkt. Maar Stefan wordt pas echt enthousiast als hij zelfs een beleefd gebrachte, persoonlijke aanval met een dankjewel kan pareren. Daarna verwoordt hij neutraal zijn zienswijze met een ‘ik wil er even op wijzen dat…’, en is hij terug in het spel.
In het theater in Londen lachte een vrouw op de derde rij telkens luid en hysterisch. Irritant. Een acteur stopte dit door – na het applaus en gelach om zijn monoloog – een lange pauze in te lassen, de vrouw aan te kijken en te zeggen ‘thank you’. Het publiek bedankte de acteur voor deze terechtwijzing met een extra applaus.
Het blijkt maar weer dat gezag juist in duizenden, kleine dingen zit. Het groots en meeslepend spreken, met stemverheffing mensen tot de orde roepen, snedige teksten paraat hebben die precies verwoorden waar álles om draait, het hoeft allemaal niet per se. Het kan ook klein en subtiel via een kalm uitgesproken ‘dank je wel’.
Marijke van Oosterzee begeleidt vanuit haar bureau Acte de Présence mensen bij het vervullen van hun gezaghebbende rol. Om de week doet ze hier verslag van haar bevindingen.
Geef een reactie