Wat een geweldige rol is dat toch, die van regisseur! Zijn feedback-loop is kort. Het schipperen tussen het stuk en de spelers is voor hem dagelijkse kost. Maakt hij niet duidelijk wat hij wil? Dan doen de spelers het niet.
De eerste werkochtend na de kerst-break maak ik in een klein theater in Amsterdam de studio klaar waar ik straks met Lars ga werken. Ik verschuif een tafel, zet overtollige stoelen aan de kant, ruim rotzooitjes weg. In de belendende ruimte hoor ik medewerkers van het theater hun eerste werkoverleg van het jaar opstarten. Onopzettelijk vang ik enkele woorden en zinnen op. Het gaat over hun vakanties, over opgedane ervaringen in andere theaters en over hoe koud het was in Brugge. De sfeer is lichtvoetig. Dan hoor ik het woord ‘evaluatie’ en even later de tekst ‘die regisseur was meer bezig met het stuk dan met de spelers in het stuk’. Ik denk ‘mooi gezegd’ en schrijf de zin op een papiertje.
Lars heeft genoeg van de feestdagen. Zijn medewerkers worden zo afgeleid. Eerst eisten de kerstvoorbereidingen de aandacht op, nu alle nieuwjaarsborrels, -wensen, -voornemens. Projecten lijken een slapend bestaan te leiden. Hoe krijgt hij de mensen weer met focus en toewijding aan het werk? Hij zou wel in zijn handen willen klappen en roepen ‘zo, het feest is over, nu weer aan het werk!’, maar schrikt terug voor zo’n directief optreden. Kwaad is hij ‘het zijn toch verdorie allemaal hoogopgeleide mensen waar ik leiding aan geef, ik zou ze toch niet als een bullebak achter de vodden hoeven zitten!’.
Ik vertel over de flarden gesprek uit het werkoverleg van de theatermedewerkers van die ochtend en citeer de uitspraak over de regisseur. Misschien zou hij zich kunnen laten inspireren door de rol van regisseur? Uitgaande van het gegeven theaterstuk (de klus, de taak) verkent die hoe de spelers (lees medewerkers) – met al hun eigenaardigheden en afleidingen – kunnen werken aan het stuk. Lars stelt zich voor hoe hij vanuit die rol de medewerkers zou benaderen. Dat is afwisselend stellig en onderzoekend, er is veel direct contact en hij wil van alles van ze weten. Hij beseft dat de medewerkers tijd nodig hebben om weer in hun rol te komen en voelt dat hij meer greep krijgt als hij ze beter begrijpt.
Lars bekent dat hij altijd moeite heeft met de feestdagen. De pronk en praal staat hem tegen. ‘Laten we alsjeblieft maar gewoon doen’ is zijn mantra. Dat kan hij best openlijk laten merken. En daarnaast moet hij nou eenmaal met déze mensen werken en onder ogen zien dat zij het een hele gebeurtenis vinden en er – ook met elkaar – tijd en aandacht in willen investeren.
Wat een geweldige rol is dat toch, die van regisseur! Zijn feedback-loop is kort. Het schipperen tussen het stuk en de spelers is voor hem dagelijkse kost. Maakt hij niet duidelijk wat hij wil? Dan doen de spelers het niet. Wil hij iets heel anders dan zij kunnen of willen? Hij zal moeten onderhandelen, de mensen verleiden tot uitproberen. En slaat hij geheel onverwacht een kritische, harde toon aan, dan sluiten de spelers zich af. Logisch. Direct. Dan doen ze alsof ze aan het stuk werken, maar denken intussen aan hun lijstje met nieuwjaarswensen.
Marijke van Oosterzee begeleidt vanuit haar bureau Acte de Présence mensen bij het vervullen van hun gezaghebbende rol. Om de week doet ze hier verslag van haar bevindingen.
Geef een antwoord