Zwemmen of verzuipen?

Mijn vader had in vliegtuigen met turbulentie die boven de Atlantische Oceaan vlogen, een ‘running joke’: “dadelijk niet zeuren, maar doorzwemmen Jantje”. Zijn sappige verhaal (over een spartelend Jantje) liet omringende passagiers altijd uitbarsten in een zenuwachtige giechel. Jantje ondervindt tijdens het zwemmen namelijk talloze problemen, waaronder een defect zwemvest, zijn ene been is korter dan het andere wat het zwemmen bemoeilijkt en Jantje is vooral erg misselijk. Op elk probleem antwoordt Jantje’s vader: “niet zeuren, maar doorzwemmen Jantje”.

Spartelende beleggers
China heeft met de devaluatie van zijn munt een grote rots in de internationale zee gegooid, die hoge golven maakt op andere delen van de aardbol. Aandelen staan onder water. Beleggers hebben weinig vertrouwen meer, zonder de groeitijgers als aanjager van de wereldeconomie. Dat bleek ook wel afgelopen vrijdag, toen forse verliezen de beurzen wereldwijd rood kleurden. AEX verloor 3,6% en 6,5% in een week. Globaal gezien zakten de beurzen in het hoogste tempo in twee jaar. Net zoals Jantje’s verhaal, vragen beleggers zich af wat ze moeten doen. Zwemmen of verzuipen?

Kapitaalvlucht
Dit wordt ook bevestigd door het Economisch bureau van de ING, dat concludeerde dat markten wereldwijd in de greep van onzekerheid zijn gevallen. En dat is ook niet verwonderlijk, als men bedenkt dat in een ruim een jaar $ 1000 miljard uit de voormalige groeitijgers is weggesluisd. De opeenvolgende klappen voor de ‘emerging markets’ zorgen voor een enorme kapitaalvlucht. Ten grondslag aan deze kapitaalvlucht ligt vooral het kelderen van de grondstofprijzen, waar een groot deel van de opkomende markten op steunt voor de export. Ook politieke crises in landen zoals Brazilië en Turkije zijn hier debet aan.

Hoe trotseert de belegger het onrustige vaarwater, waar aandelen de laatste dagen in terecht zijn gekomen? Vijf tips voor de belegger als kapitein van zijn/haar portfolio.

1. Spreiding
De bekendste methode om het risico van beleggen te beperken is het spreiden van beleggingen. Je moet er nu eenmaal niet aan denken dat je alles op Imtech of grondstofbeleggingen hebt ingezet. Waarom werkt spreiden? Door het beleggen in een groot aantal aandelen en daarbij ook nog in obligaties, vastgoed en/of grondstoffen te investeren, lopen risico en rendement van deze categorieën niet evenwijdig. Het risico wordt daardoor beperkt. De kans op een forse achteruitgang van de gehele portefeuille neemt af. Voor de kleine belegger is spreiding moeilijker te bereiken, omdat men dan teveel kleine posities moet aanhouden. Beleggingsfondsen en etf’s kunnen dan een uitkomst bieden; voor kleine bedragen zorgen zij al voor een volledig gespreide portefeuille.

2. Middeling
Spreiding niet alleen in volume, maar ook in tijd is raadzaam. Dit bereiken beleggers door de instapkoersen te middelen, doordat zij geleidelijk periodiek inkopen. Dus elke maand een klein bedrag investeren in de plaats van een groot bedrag ineens. Dit verkleint de kans dat wordt gekocht tijdens een beurshoogtepunt. Ook tijdens slechte beursmaanden wordt er dus gekocht. Tegen lage koersen. Dit gedrag past in een zogenoemde ‘buy and hold’ strategie. Deze belegger is gericht op de lange termijn en houden aandelen en beleggingen lang aan.

3. Discipline
Het is wijs voor de belegger die liever beleggingen aanhoudt op de korte termijn om te bepalen bij welke koersstijging dan wel koersdaling de aandelen van de hand worden gedaan. Een goede ‘exit’- strategie dus. Een discipline waarbij de belegger eruit stapt bij een plus van 30% en een min van 20% zorgt ervoor dat emotie niet de overhand krijgt bij deze beslissingen. Winsten worden op tijd verzilverd en verliezen worden beperkt, doordat de belegger niet eindeloos gaat wachten totdat aanhoudende dalende aandelen weer aantrekken. Voor een ervaren belegger is succesvol beleggen synoniem met verliesbeperking.

4. Opties
Door het kopen van putopties (op de portfolio aandelen) is het mogelijk om een portefeuille van aandelen tegen een koersdaling te beschermen. Deze opties stelt de belegger in staat om de aandelen tegen een bepaalde prijs te verkopen, ongeacht de daadwerkelijke beurskoers. Dit resulteert in een vangnet onder de aandelen van de belegger. Er zijn natuurlijk ook nadelen aan verbonden. Een premie moet voor de putoptie worden betaald. Bovendien kent de optie een einddatum, waardoor deze verzekering niet oneindig is. Het is onhaalbaar als belegger om al je posities apart af te dekken. Een alternatief is een putoptie of een andere shortpostie te nemen op een bepaalde index, bijvoorbeeld de AEX of S&P 500. Bij koersdalingen over een brede linie nemen zulke shortposities spoedig in waarde toe en kunnen daarmee verliezen elders in de beleggingsportefeuille worden gecompenseerd.

5. VIX-index
De Amerikaanse VIX-index geeft op grond van optieprijzen een verwachting voor de koersuitslagen van aandelen in de Amerikaanse S&P 500 voor de komende 30 dagen. Een hogere verwachte volatiliteit betekent dat de risico’s voor beleggers oplopen. Beleggers kunnen niet direct beleggen in de VIX-index, maar wel indirect via futures en opties in de VS en turbo’s (Euronext). Door middel van een calloptie of turbo long op de VIX is het mogelijk voor beleggers om met een hefboom te verdienen aan de stijging van de geanticipeerde volatiliteit. Dit is ook een manier om verliezen elders in de aandelenportfolio te compenseren.

Behouden vaart
‘Without risk, there is no reward’. Om rendement te behalen, zal een belegger kansen moeten benutten in verraderlijke wateren, waar anderen zich niet durven te begeven. Stabiel rendement, dat overal wordt aangeprezen, is in mijn ogen een fata morgana. In deze tijd, is niets stabiel, alleen volatiel. De beste belegger richt zich mijns inziens op waarde.
Waarde en prijs zijn twee verschillende zaken die niet synoniem zijn. Prijs is veranderlijk; waarde komt altijd bovendrijven. Een zorgvuldige waardebepaling trotseert elke storm. Houdt u daaraan vast.
Ik wens u een behouden vaart op de golven van de beleggingsbeurzen.

Auteur: Naomi de Bie, CEO Van Clamsfield International Ltd.