Dat actief luisteren een onmisbare vaardigheid is voor leiders, wordt zelden betwist. Maar dat je zelf overtuigender overkomt als je actief naar iemand luistert, dat is voor veel mensen een openbaring.
Een groep Japanse onderzoekers deed fascinerende ontdekkingen met een functionele MRI-scanner (fMRI). Als jij merkt dat iemand actief naar je luistert, vindt er neurale activiteit plaats in het ventrale striatum van je hersenen. Dit het is het beloningscentrum van je hersenen dat ook oplicht als jij bijvoorbeeld hoort dat je geld terugkrijgt van je energiemaatschappij. Ook zagen ze dat mensen sneller een positieve associatie verbinden aan mensen die actief naar hen luisteren.
A box full of chocolates
Heel platgeslagen wil dit zeggen dat als jij actief naar iemand luistert, jij deze persoon eigenlijk stiekem chocolaatjes aan het voeren bent en dat deze persoon dat positieve gevoel aan jou koppelt.
Wat is jouw luisterniveau?
Om dit effect te creëren is ‘normaal’ luisteren niet voldoende. Je zult anders moeten luisteren dan jij normaal doet. Écht goed luisteren is vaak moeilijker dan we denken.
De onderzoekers Mark Goulston en John Ullmen hebben hier onderzoek naar gedaan onder meer dan 100 zeer gerespecteerde beïnvloeders. Op basis van dit onderzoek ontdekten zij vier niveau’s van luisteren.
Niveau 1: Vermijdend luisteren
Dit zijn de ‘Uh huh’-ers. Je kent ze wel, mensen die geen interesse tonen. Ze zijn afwezig en soms lezen ze zelfs hun e-mail of sturen ze sms’jes terwijl ze ‘luisteren’. Dit niveau van luisteren kan de spreker irriteren, ergeren of zelfs boos maken. Het punt is dat je dit niveau vaak wel bij anderen herkent, terwijl jij je hier zelf ook weleens schuldig aan maakt.
Niveau 2: Defensief luisteren
Als je defensief luistert bereid je je eigen tegenargumenten voor terwijl de andere persoon aan het woord is. Je reageert snel, maar overweegt niet wat de ander zegt.
Niveau 3: Probleem-oplossend luisteren
Met dit type luisteren kun je bepaalde zaken volbrengen. Probleem-oplossende luisteraars proberen mee te denken om zo verder te komen. Als de spreker op zoek is naar oplossingen, dan werkt dit. Als daarentegen de ander alleen maar zijn hart wil luchten, dan kan het behoorlijk irritant zijn als de ander direct met oplossingen komt.
Niveau 4: Samenhangend luisteren
Dit is het moeilijkste niveau. Je luistert hierbij naar anderen om er achter te komen wat er in hen gaande is. Je probeert te begrijpen waar de spreker vandaan komt.
Om de kunst van het luisteren op dit niveau onder de knie te krijgen, moet je de drang om jezelf te verdedigen, uit te leggen of oplossingen te geven onderdrukken. Je luistert in dit geval om de ander écht te begrijpen. Stel bijvoorbeeld de volgende vragen: ‘Wat betekent dit voor jou?’, ‘Wat vind je van..’, of ‘Wat was je eerste reactie toen je … hoorde?’
Het toepassen van samenhangend luisteren is niet makkelijk. Eenmaal onder de knie geeft het je inzicht in de ander, geef je deze een goed gevoel en word jij overtuigender.
Dit artikel is verschenen in cm: 2018, afl. 9
Auteur: Job ten Bosch, managing director van Debatrix (job.tenbosch@debatrix.com)
Geef een reactie