Een gemiddelde Nederlander besteedt ongeveer net zo veel aan digitale diensten, waaronder (mobiel) internet, datingapps en streamingdiensten, als aan eten of de auto. Desondanks worden uitgaves aan digitale diensten niet meegeteld bij de berekening van het BNI. Waarom eigenlijk niet?
Wat de zaak bemoeilijkt is het feit dat veel digitale diensten ‘gratis’ zijn voor consumenten. Denk maar aan Facebook en Youtube. Toch leveren die diensten een enorme waarde op aan de afnemers verderop in de keten. Hoe zouden we die waarde, zowel betaald als onbetaald, dan kunnen verwerken in het BNI (bruto nationaal inkomen)?
De consument bepaalt
Het antwoord is mogelijk gegeven voor een groep onderzoekers, verbonden aan MIT. Zij hebben een manier ontwikkeld om een waarde toe te schrijven aan de gratis en goedkope digitale diensten en goederen die mensen gebruiken. Zij lieten wereldwijd zo’n 65.000 mensen een enquête invullen waarin gevraagd werd een waarde toe te schrijven aan de digitale diensten die zij afnemen. Respondenten werd gevraagd of ze liever gebruik bleven maken van de gratis dienst of om een prijs te hangen aan het verlies van toegang tot die dienst.
Lees ook: Cryptocurrency op de balans
Waarde van online diensten
Facebook bleek zo’n 40 euro per maand waard te zijn en online landkaarten zoals Google Maps zijn ongeveer 59 euro waard. Het waardevolste blijkt berichtendienst WhatsApp te zijn. Die wordt maar liefst gewaardeerd op 536 euro per maand. Hoewel een Netflix-abonnement ongeveer 10 euro per maand kost, is het volgens de respondenten bijna het 10-voudige waard. Zoekmachines, waaronder Google worden gewaardeerd op 15.537 euro per jaar en e-mail is jaarlijks 7.457 euro waard. Uit het onderzoek blijkt dus wel dat de consumenten een enorme waarde verbinden aan online diensten. Daarbij gaat het dus niet om wat ze er voor betalen, maar wat het zou kosten om te stoppen met de dienst.
Verwerken in BNI
‘Met hun methode tonen zij aan dat online activiteit een onderdeel behoort te zijn van de berekeningen van het BNP, aldus Joe McKendrick, schrijver bij Forbes. Ook MIT-onderzoeker Erik Brynjolfsson deelt die mening: ‘Digitale goederen hebben enorme vooruitgang in welvaart gecreeërd, terwijl dat op geen enkele manier terugkomt in het BNI of in productiviteitscijfers.’
Lees ook: Waarde creëren – maar hoe?
Nu kunnen we berekenen hoeveel waarde digitale goederen, zowel de gratis als de betaalde soorten, toevoegen aan onze economie. McKendrick: ‘De hoeveelheid bedrijven die zich op de een of andere manier toelegt op digitale dienstverlening, of dat de consument nou geld kost of niet, is te groot om nog langer te negeren. Daarom zou digitale dienstverlening moeten worden opgenomen in de berekening van het BNI.’ Hij durft zelfs te stellen dat het BNI op het moment nut en noodzaak mist, omdat het een steeds vertekender beeld van de economische output schetst.
Gedachten-oefening: moet er btw over data worden betaald?
Oude methodes
Daar zou hij wel eens een goed punt kunnen hebben. De internationale richtlijnen voor de berekening van het BNI, uit het System of National Accounts en het European System of National and Regional Accounts, dateren nog uit 1993, respectievelijk 1995. Er gaan daarom als langer stemmen op om een digitale component op te nemen in de berekeningen. Onderzoekers Brynjolfsson: ‘Het BNI is een methode om productiviteit te meten. Het kan prima worden gebruikt als de betreffende economie voornamelijk bestaat uit de productie van tastbare goederen. Maar het BNI geeft niet goed weer hoe een groeiend aandeel van digitale diensten past in een economie. Ook laat het niet zien hoe belangrijk de economische activiteit is die buiten productie valt, zoals inkomen, consumptie en welvaart.’
Hoe zou verwerkt u de waarde van digitale zaken in uw berekeningen? Laat het ons weten in de comments.
Geef een reactie