‘Omdat de Wet arbeidsmarkt in balans, de WAB, dit jaar is aangenomen, verwacht ik dit jaar weinig nieuwe maatregelen op het gebied van Arbeidsrecht in de begrotingsstukken,’ blikt Marnix Ritmeester (foto), arbeidsrechtadvocaat bij Workx Advocaten vooruit op Prinsjesdag.
‘Maar het zzp-dossier was in eerste instantie politiek nauw met de WAB verweven. Het zijn communicerende vaten.’ Ritmeester denk niet dat de WAB waarmaakt wat de wet belooft. En een aantal dossiers zit muurvast, daar ziet hij voorlopig geen beweging in komen.
Flexcontracten worden duurder
‘De positie van zzp’ers is echter nog niet verder gebracht in deze kabinetsperiode. Nu flexcontracten duurder worden, is de verwachting dat er een groter beroep wordt gedaan op andere vormen van flexibiliteit, mogelijk via zzp’ers. Of er met Prinsjesdag een alomvattend zzp-plan komt? Minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft dat plan wel voor deze kabinetsperiode aangekondigd. Ook heeft de minister al een proefballonnetje opgelaten met zijn idee om een minimumtarief voor zzp’ers te introduceren en een verplichte verzekering. En dan was er dit weekend het bericht dat de zelfstandigenaftrek mogelijk beperkt wordt.’
Noodgedwongen ZZP’er
Ritmeester verwacht desondanks niet dat het zzp-plan met Prinsjesdag al het licht ziet. ‘Er zijn twee hoofdcategorieën zelfstandigen te onderscheiden: de ene zit aan de onderkant van de arbeidsmarkt en is noodgedwongen zzp’er. Denk aan koeriers, bouwvakkers of mensen in de thuiszorg. De andere groep is veel draagkrachtiger en kiest heel bewust voor flexwerk. De eerste groep zzp’ers zou mogelijk gebaat kunnen zijn bij een verplichte regeling voor arbeidsongeschiktheid. Nu is die voor de meeste van hen onbetaalbaar en sluiten ze die dus niet af. De tweede groep kan de overheid dan vrij laten.’ ‘Maar het is een gevoelig dossier, want het idee is juist dat ondernemers vrij willen zijn om te kiezen of ze zich willen laten verzekeren. Ik zie het nog niet gebeuren dat het kabinet nu al met oplossingen komt. Ik verwacht dat het met Prinsjesdag met een vrij algemene formulering over zzp-arbeid zal komen.’
Wet arbeidsmarkt in balans
‘We hebben allemaal kunnen lezen dat een biertje op het terras duurder wordt door de WAB. Flexkrachten kosten per 1 januari 2020 immers meer vanwege een hogere WW-premie. Ik denk wel dat hier een opmerking over gemaakt zal worden. Maar meer in de zin dat het kabinet de ontwikkelingen goed volgt en zal monitoren of de doelstellingen van de WAB gehaald gaan worden.’ De belangrijkste doelstelling is dat meer mensen vaste contracten krijgen. Ritmeester heeft zijn twijfel of dat gaat gebeuren. Hij ziet al dat werkgevers constructies onderzoeken om de extra kosten voor flex- en payrollcontracten te vermijden, bijvoorbeeld door het doorbelasten van de kosten aan de consument (zoals in de horeca al is genoemd). ‘Wat dat betreft is Prinsjesdag volgend jaar veel interessanter, want dan zullen de eerste resultaten van de WAB bekend zijn.’ Dat de wereldwijde economie afkoelt en de kans op Brexit momenteel levensgroot is, zou volgens de advocaat kunnen betekenen dat het moeilijker wordt om de hoofddoelstelling van de WAB te halen.
Loondoorbetaling bij ziekte
‘Dat werkgevers zo huiverig zijn om mensen in vaste dienst aan te nemen hangt samen met de regeling dat zij nog twee jaar het loon bij ziekte moeten doorbetalen. Natuurlijk is daar een verzekering voor af te sluiten, maar dat is niet goedkoop en veel kleinere werkgevers kunnen zich dat niet permitteren. Het is de hete aardappel, die nu helaas ook weer is doorgeschoven door dit kabinet. Er wordt weliswaar onderzoek naar gedaan, maar het is niet te verwachten dat er maatregelen op dit punt worden aangekondigd.’
Groeiende loonkloof
Ritmeester is benieuwd of het kabinet de opmerkingen van de premier over de groeiende loonkloof ter harte heeft genomen. Desnoods, zo zei Rutte onlangs, moest de overheid maar wettelijk afdwingen dat de loonstijging aan de top niet te ver uit de pas diende te lopen met die aan de onderkant van het salarisgebouw. ‘Ik verwacht zeker niet dat er een wet wordt aangekondigd, maar het zou toch raar zijn als er niets meer over gezegd wordt in de stukken.’
Lees ook
Prinsjesdag 2019: Dit verwachten we van Nederland
Planning Prinsjesdag bekend: Belastingplan 2020
