Naast personeelswerving krijgt het behouden van medewerkers binnen zorgorganisaties steeds meer prioriteit, zo blijkt uit onderzoek van Berenschot (mei 2019). Bij al deze inspanningen is er echter geen aandacht voor het ondersteunend personeel, ook wel aangeduid als de overhead. Wanneer daar al over gesproken wordt, gaat het voornamelijk over de kosten ervan. Nog (te) weinig mensen beseffen de waarde en het nut van deze medewerkers voor de organisatie.
Die waarde van de overhead wordt pas duidelijk als je je een organisatie zonder overhead probeert voor te stellen: salarissen worden niet uitbetaald, facturen blijven liggen, het elektronisch cliëntendossier (ECD) functioneert niet en de organisatie voldoet niet meer aan veranderde wet- en regelgeving. Daarnaast speelt de overhead ook een belangrijke rol bij het verlagen van de administratieve belasting en het continu verbeteren van werkprocessen en kwaliteit. Zorgorganisaties kunnen niet zonder bekwame en betrokken professionals op onder andere financiën, communicatie, HR, inkoop en kwaliteit. Medewerkers met passie voor hun vak en hoge intrinsieke motivatie voor verbinding met de zorg. Dus zouden zorgorganisaties meer aandacht en prioriteit moeten geven aan het werven en behouden van ondersteunend personeel.
Andere eisen
Dit geldt eens te meer, omdat ook onder het ondersteunend personeel vergrijzing plaatsvindt en de komende jaren veel medewerkers zullen uitstromen. Daarnaast komt de nadruk binnen de overhead de komende jaren steeds minder te liggen op administratie en uitvoering en meer op beleid, analyse, advies en informatie. Dit stelt andere eisen aan het ondersteunend personeel. Het streven naar meer regie bij de zorgprofessional maakt het noodzakelijk dat ondersteunend personeel dichter op en bij de werkvloer komt te zitten. Dan is het van belang de afstand tussen primair proces en overhead te verkleinen. Nu is er nog te veel onbekendheid met elkaars werk en ontbreekt vaak de motivatie en/of tijd om echt verbinding te maken met elkaar. Het risico van ondersteuners zonder verbinding met de zorg is dat zij keuzes maken die niet of onvoldoende bijdragen aan het belangrijkste doel van een zorgorganisatie: kwalitatief goede en betaalbare zorg leveren.
Digitale natives
De poel voor betrokken ondersteunend zorgpersoneel is echter niet groot. Daar komt bij dat private bedrijven vaak beschikken over meer wervingsbudget en financiële beloningsmogelijkheden. Dus moeten zorgorganisaties het accent op iets anders leggen dan extrinsieke motivatoren als een hoger salaris en status. Inspelen op de intrinsieke motivatie van potentiële ondersteunende medewerkers biedt zorgorganisaties die kans. De generatie Z (geboren na 1990) stroomt nu de arbeidsmarkt op en zoekt meer dan alleen een goed salaris. Deze jonge mensen vragen zich af welke organisaties een leuke werkplek bieden en aan welk hoger maatschappelijk doel zij een (indirecte) bijdrage kunnen leveren. Daarbij zijn zij op zoek naar een flexibele en inspirerende werkomgeving. Belangrijk pluspunt: deze ‘digitale natives’ kennen de digitale mogelijkheden als geen ander. Handig voor zorgorganisaties waar de uitdagingen op dat vlak groot zijn. Denk aan domotica, het automatiseren van ondersteunende processen en meer digitaal werken.
Doordachte werving
Zoals gezegd, zullen zorgorganisaties eerder kwalitatief goede en betaalbare zorg realiseren als zij ondersteunend personeel aantrekken en behouden met passie voor hun vakgebied én voor de zorg. Om de kloof tussen beide werelden te dichten, moeten zorgorganisaties concreet voor ogen hebben wat zij van ondersteunend personeel verwachten en wat zij hun te bieden hebben. Een paar tips:
- Spreek in de werving de nieuwe generatie aan op hun intrinsieke motivatie (relatie zorg en ondersteuning).
- Investeer capaciteit en kwaliteit voor een onderscheidend geluid in de arbeidsmarktcommunicatie: maak gebruik van korte filmpjes en storytelling om te laten zien waar de organisatie voor staat.
- Nodig kandidaten uit te motiveren waarom ze in de zorg willen werken.
- Bied ondersteunend personeel diverse mogelijkheden en voldoende tijd om zich met het primair proces te verbinden. Denk aan meeloopdagen, basistrainingen van en met zorgmedewerkers, netwerkborrels, themabijeenkomsten.
- Houd met elke medewerker ontwikkelgesprekken waarin de verbinding met de zorg aandacht krijgt: geen vrijblijvendheid!
- Organiseer goede exitgesprekken. Weet waarom medewerkers vertrekken en leer hiervan.
Kortom, geef deze onterecht vergeten groep structureel meer aandacht, zorg voor een goede verbinding met de zorg en ondersteun hen vanuit goed werkgeverschap. Uiteindelijk zijn ondersteunende en zorgprofessionals even belangrijk en samen verantwoordelijk voor tevreden cliënten én een gezonde bedrijfsvoering.
Auteurs: Jeroen van Bommel (foto), manager financiën & informatie bij VVT-organisatie De Zellingen en Simon Heesbeen, senior adviseur bedrijfsvoering bij Berenschot.
