Nog maar enkele weken geleden stonden de aandeelhouders van supermarktketen Marqt voor de kortgedingrechter in Amsterdam. Het geschil ging over de uitoefening van een ‘drag along’-recht uit een recentelijk gesloten aandeelhoudersovereenkomst. In deze bijdrage een korte toelichting.
Afgelopen oktober vond in Amsterdam een kort geding plaats tussen aandeelhouders van supermarktketen Marqt. Bij Marqt, dat zich door middel van een focus op duurzaamheid onderscheidt van reguliere grootgrutters, is er al jaren sprake van moeilijke financiële omstandigheden. Het bedrijf maakte nooit winst en zit bij de afdeling ‘bijzonder beheer’ van de Rabobank.
Eerder dit jaar eisten de bank en een andere crediteur hun leningen op tegen het einde van dit jaar. Onder die omstandigheden besloten de aandeelhouders in mei om een verkoopproces te starten. Om de ergste nood te lenigen, verschaften drie aandeelhouders een overbruggingsfinanciering, waarbij werd afgesproken dat ook die financiering uiterlijk aan het einde van dit jaar moet worden afgelost.
In juni sloten de aandeelhouders een nieuwe aandeelhoudersovereenkomst met elkaar. Daarin kwamen zij ondubbelzinnig overeen om samen te werken met het oog op een verkoop van Marqt aan een buitenstaander, en wel zo snel mogelijk ‘and preferably ultimately 31 December 2019’. Dat deze datum een rol speelt in de overeenkomst, had zonder twijfel als reden dat de kredieten na die datum opeisbaar waren geworden.
Contractuele clausule
Interessant is dat de aandeelhoudersovereenkomst meerdere zogenoemde ‘drag along’-rechten bevat. Dit soort contractuele clausules zijn ontwikkeld in het segment van de overnamepraktijk waarin investeringsmaatschappijen een rol spelen en bedrijven in handen zijn van meerdere aandeelhouders die met elkaar contractuele afspraken maken. Kort gezegd is een ‘drag along’-recht aan te merken als het recht van een of meer aandeelhouders om de andere aandeelhouders te verplichten tot meeverkoop van hun aandelen, aan een koper waaraan de aandeelhouder die het ‘drag along’-recht uitoefent zijn aandelen wil verkopen.
Bij Marqt luidde de afspraak dat aandeelhouders die tezamen ten minste 50 procent van de stemrechten houden, gezamenlijk een ‘drag along’-recht hebben jegens de overige aandeelhouders. Maar er was ook overeengekomen dat, als op 1 oktober 2019 nog geen ‘binding agreement’ zou zijn gesloten die een verkoop van Marqt vóór eind december tot gevolg zou hebben, elk van de drie aandeelhouders die het overbruggingskrediet hadden verstrekt, na 1 oktober zelfstandig een ‘drag along’-recht zou hebben en met een beroep daarop alle overige aandeelhouders zou kunnen verplichten tot een verkoop van hun aandelen.
Verzet
Enkele dagen na 1 oktober werd dit recht inderdaad uitgeoefend, doordat een van de daartoe gerechtigde aandeelhouders de overige aandeelhouders verplichtte om hun aandelen te verkopen aan Udea, het moederbedrijf van de biologische Ekoplaza-supermarkten. De twee oprichters van Marqt – samen substantiële minderheidsaandeelhouders – verzetten zich echter en wilden meer tijd om een verkoop waaraan door hen werd gewerkt te kunnen voorbereiden.
De aandeelhouder die het ‘drag along’-recht had uitgeoefend, plus de twee andere aandeelhouders die het overbruggingskrediet hadden verschaft, eisten vervolgens in kort geding dat de overige aandeelhouders tot meeverkoop aan Udea werden veroordeeld. En dat gebeurde ook.
De kort-gedingrechter baseerde zich daarbij vrij precies op de tekst van de overeenkomst en redeneerde dat, gelet op de gemaakte afspraken, het niet onredelijk was om de tegenstribbelende oprichters tot meeverkoop te dwingen, en de bieding waarmee zij bezig waren – en die kennelijk nog niet een vrijwel onvoorwaardelijk karakter had – te passeren.
Tot besluit
Bij de oordeelsvorming van de rechter zal een voorname rol hebben gespeeld dat de aandeelhoudersovereenkomst waarop de aandeelhouder die het ‘drag along’-recht uitoefende zich baseerde van recente datum was en duidelijk was toegespitst op een verkoop van Marqt – niet uit luxe, maar omdat de opeising van kredieten door de bank en andere crediteuren tot een verkoop noopte.
Hier dus geen ‘nood breekt wet’, maar nood die de onverkorte nakoming van recentelijk gemaakte afspraken rechtvaardigt.
Lees ook: Minister grijpt in: PostNL mag Sandd toch overnemen
Auteur: mr. H.L. Kaemingk
Zaak: Rechtbank Amsterdam, 24 oktober 2019, zaaknummer ECLI:NL:RBAMS:2019:7906
Dit artikel is eerder verschenen in F&A Actueel 2019, afl. 12.
