Nu de coronacrisis, en de in verband daarmee genomen maatregelen, bij veel bedrijven tot plotselinge vraaguitval heeft geleid, worstelen veel ondernemers met hun financiering. In deze bijdrage enkele richtingaanwijzers.
Dat deze column over de impact van de coronacrisis zou gaan, had ik mij nog maar enkele weken geleden niet kunnen voorstellen. Naast de trieste gevolgen voor de gezondheid van velen, hebben de pandemie en de in verband daarmee in Nederland en elders getroffen maatregelen ook significante gevolgen voor bedrijven. Met name de plotselinge vraaguitval die vele bedrijven treft, bezorgt veel ondernemers slapeloze nachten. De logische vraag is dan hoe te voorkomen dat uw bedrijf deze crisis niet overleeft, doordat er te weinig cash voorhanden is om uitgaven mee te betalen.
Lees ook de blog van Martin van Staveren: ‘Hoe lang kunnen we met onzekerheid leven?’
Overheidsmaatregelen
Gelukkig heeft de overheid al snel allerlei maatregelen genomen of aangekondigd, die erop zijn gericht dat bedrijven door deze crisis niet het loodje leggen. Zo zijn er generieke, eenmalige tegemoetkomingen voor horecabedrijven, kappers en andere direct getroffenen, worden loonkostensubsidies beschikbaar gemaakt voor bedrijven met ten minste 20 procent omzetverlies, verleent de Belastingdienst ‘bijzonder uitstel van betaling voor belastingschulden’ en wordt het bedrag dat de overheid beschikbaar stelt voor garanties op bankleningen (de zogenoemde Garantie ondernemingsfinanciering) bijna verviervoudigd.
En ook banken snellen hun klanten te hulp, bijvoorbeeld door op lopende leningen een half jaar uitstel van aflossing te geven. Sommige bedrijven zullen vermoedelijk grootschalige overheidssteun krijgen. Ik moet nog zien of aan dergelijke bedrijven dan eerst de vraag wordt gesteld die onze minister van Financiën kennelijk – tot grote ergernis van Italië, Spanje en Portugal – eind maart opbracht in een vergadering over Europese steun, vrij vertaald als: ‘Moet niet eerst duidelijk worden waarom sommigen wél financiële buffers hebben opgebouwd en anderen niet?’
Lees ook: Corona: 9 fiscale tips
Zelf actie ondernemen
Maar als al deze regelingen niet (of niet tijdig) soelaas bieden om acute betalingsnood te vermijden, dan moet u als ondernemer toch in actie komen. Bedrijven die dat kunnen, hebben de laatste weken volop getrokken onder kredietfaciliteiten die tot hun beschikking stonden. Als zij die kredietfaciliteiten nog niet zo lang geleden hebben verkregen – in een periode van (zeer) lage rente en covenant-lite-financiering – dan kan dit een probaat middel zijn. Maar schulden zullen toch weer afgelost moeten worden, dus financieren met meer vreemd vermogen werkt vooral als de vraaguitval die zich nu voordoet inderdaad een kortdurend fenomeen blijkt te zijn.
Een meer structurele oplossing is versterking van het eigen vermogen van uw onderneming – dus: een beroep doen op uw aandeelhouders. Bent u een familiebedrijf, dan leert de ervaring dat de eigenaren het bedrijf waarmee zij zich zo sterk, en vaak al zo lang, verbonden voelen, niet snel laten vallen. Als het maar enigszins kan, zullen zij geld beschikbaar stellen om de crisis door te komen.
Opties verkennen
Bent u een in wezen gezond onderdeel van een groep die niet (meer) in staat is om eigen vermogen te verschaffen, dan kan het raadzaam zijn om, in overleg met de concernleiding, initiatieven te nemen tot verzelfstandiging. Er zullen, zo bleek ook na eerdere crises, investeerders klaarstaan om een management buyout te ondersteunen – en als de prijs redelijk is, kan de verkopende groep hier ook bij gebaat zijn. En bent u in handen van investeringsmaatschappijen, dan zullen zij in veel gevallen willen bijspringen, al was het maar omdat hun reeds gedane investering niet door deze crisis mag sneuvelen.
Bent u zelf minderheidsaandeelhouder, en ziet u op tegen de verwatering die het gevolg kan zijn van zo’n kapitaalinjectie, bedenk dan dat een uitgifte van gewone aandelen pas als laatste scenario voor de hand ligt. Veel professionele aandeelhouders zullen eerst bereid zijn om een (achtergestelde) aandeelhouderslening te verschaffen, of te storten op een cumpref. Verken uw opties en wacht niet tot de bodem van de kas in zicht is.
Lees ook: cm: dossier coronavirus
Auteur: mr. H.L. Kaemingk
Dit artikel is verschenen in F&A Actueel 2020, afl. 4.
