De jaarverslagen over boekjaar 2019 zijn klaar. Zoals ieder jaar, heeft BrightStone Group dit jaar haar Financial Close Trendonderzoek gepubliceerd. Voor het tweede jaar op rij is er een samenwerking met 2BHonest en is er onderzocht wie er het snelst een public announcement wist te publiceren en wie er het snelst een handtekening van de accountant onder het jaarverslag had (audited report). Daarnaast zijn de onderzoekers in de verslagen gedoken. Dit jaar hebben zij de risicomanagement- en sustainability paragrafen uitgeplozen. Wat viel op?
Het belangrijkste verschil met voorgaande jaren is de samenstelling van de ranking, zegt Karien Bos, managing director van Brightstone Group bv. Het jaarlijks terugkerende fast close trendonderzoek analyseert de jaarverslagen van de AEX, AMX en AscX fondsen. ‘Er zitten ieder jaar wel kleine verschillen in de lijst, maar dit jaar was er veel veranderd. De bedrijven die na de jaarlijkse review door Euronext een notering hadden op de AEX, AMX of AscX zijn meegenomen in onze ranking, tenzij de notering door overname inmiddels is beëindigd.’
Lees ook: Trendonderzoek financial close 2020: Versnelling zet door; audit kan ook op afstand
Karien Bos: ‘De closing teams bij de onderzochte fondsen hebben een buitengewone prestatie geleverd. Er is vrijwel geen vertraging door corona.’
Nieuwe toetreders
Er waren dit jaar geen faillissementen. Wel zien we 3 nieuwe toetreders, te weten: Accys, NIBC en Alfen. Daarnaast is ‘beurslieveling’ Adyen nog altijd een nieuwkomer. Bos: ‘De afgelopen periode was dit fonds een absolute uitblinker op de beurs. Het is de tweede keer dat we Adyen opnemen in onze ranking.’
Overnames
Ook zijn er het afgelopen jaar enkele overnames geweest. Bos: ‘Op de financiële markt vindt een consolidatie plaats. Zo is effectendienstverlener Kas Bank in het najaar van 2019 overgenomen door het Franse Caceis (onderdeel Crédit Agricole) en is internetbroker BinckBank afgelopen najaar overgenomen door Deense branchegenoot Saxo Bank. Kas Bank heeft nog wel een jaarverslag gepubliceerd, BinckBank niet meer. Daarnaast is VolkerWessels meegenomen in ons onderzoek. Reggeborgh deed vorig jaar een bod op VolkerWessels. VolkerWessels had al eens eerder een beursnotering, van 1989 tot 2003. Ook toen werd de bouwer overgenomen door Reggeborgh.
Wijzigingen in de samenstelling van de index
Daarnaast zijn er nog wat wijzigingen in de samenstelling van de index. Bos: ‘Wessanen is per november 2019 van de beurs verdwenen. Tegenvallende resultaten in de zomer van 2019 zorgden ervoor dat de koers van het aandeel verder kelderde, waarop de Franse investeringsmaatschappij PAI bekendmaakte het aandeel van de beurs te willen halen. Ook Hunter Douglas is uit onze ranking gehaald. Het aandeel is lokaal genoteerd en maakt daarom geen onderdeel meer uit van de AscX-lijst. Adyen en IMCD promoveerden afgelopen jaar naar de AEX-index en nemen de plekken in van Signify en Altice Europe die naar de Midcap verhuisden (AMX). Basic Fit verruilt de Smallcap-Index (AscX) voor de Midcap (AMX).’
Didi Hoezen: ‘Om echt die sustainability transitie te kunnen maken van rule based naar principle based moet iedereen erbij betrokken zijn. Het moet niet het feestje zijn van 1 afdeling of 1 persoon, die aan het eind van het jaar de kpi’s instelt.’
Auditen in coronatijd
Het afgelopen publicatieseizoen liep door tijdens het uitbreken van het COVID-19-virus. Het is daarom een bijzondere ranking geworden. Veel fondsen moesten op afstand werken. Bos: ‘Wij zijn dan ook van mening dat de closing teams bij de onderzochte fondsen een buitengewone prestatie hebben geleverd. Er is vrijwel geen vertraging. De accountant die veel op afstand gewerkt heeft kwam soms met innovatieve oplossingen, zoals de inzet van drones voor voorraadtellingen.’
‘De accountants werden wel wat nerveus vanwege de waarderingen,’ vervolgt Bos. ‘Bureau vaktechniek kwam vaker en prominenter in beeld. Ook komen er naar verwachting meer interim rapporten om belangrijke stakeholders te informeren, dit is een direct uitvloeisel van de onzekere wereldeconomie. En er was meer overleg met RvC.’
Digitalisering
Wat de onderzoekers ook opviel was de andere indeling van een aantal jaarverslagen. Bos: ‘Een aantal fondsen heeft gekozen voor een landscape indeling van het jaarverslag. Dit, omdat steeds meer mensen jaarverslagen digitaal lezen in plaats van op papier.’ Overigens moeten de fondsen dit jaar met het XBRL-format aan de slag – voor zover zij dat niet al doen – want dat is in boekjaar 2020 een vereiste.
Allemaal een dag sneller?
In de ranking valt op dat veel ondernemingen één dag sneller zijn. Hoe kan dat? Karien Bos: ‘De meeste fondsen kiezen ervoor op een vaste dag te publiceren, dus dat verklaart die ene dag. Daar is niet echt iets in het proces veranderd. Dit jaar zijn er 3 fondsen die hun audited results flink versneld hebben. Dit zijn Accell, Sif Holding en Altice. Zij hebben respectievelijk een versnelling van 5, 7 en nogmaals 7 dagen weten te realiseren. Aangezien Sif Holding ook haar PA met 7 dagen wist te versnellen, is zij kennelijk goed in staat geweest de accountant mee te nemen in haar versnelling. Het kritisch onder de loep nemen van het voorgestelde auditplan levert al snel een besparing en versnelling op met de accountant.’
Snelheid moet geen doel zijn
‘Een aantal fondsen komen nooit snel met een public announcement,’ zegt Bos. Met name projectbedrijven willen eerst de cijfers met de accountant kortsluiten voordat zij naar buiten komen. Snelheid moet geen doel zijn. Maar als je iets snel kunt doen, geeft dat ruimte om ook andere dingen te kunnen doen. Het senior management moet 90 procent van de tijd vooruit kijken en niet te veel achteruit kijken. Het gaat om de toekomst, hoe ga je als onderneming geld verdienen. Welke kansen zie je, en wat zijn de risico’s die op je afkomen. Wanneer je pas halverwege de maand de cijfers hebt, kun je daar niets mee. Je moet kunnen sturen op kpi’s die iets zeggen over toekomstige resultaten.’
Rol van de accountant
De onderzoekers hebben veel interviews gehouden. Ook de rol van de accountant is daarbij besproken. Hoezen: ‘Sustainability kwam daar nadrukkelijk bij naar voren. Ondernemingen willen daarin veel meer samen optrekken met de accountant. Ze begrijpen de onafhankelijkheid van de accountant, maar ze zouden wel meer bij de hand genomen willen worden. Denk aan hulp bij het maken van een stappenplan, of bij het signaleren welke wetgeving eraan zit te komen.’
Bos vult aan: ‘De beursfondsen vinden dat de accountant te weinig meedenkt. De accountant wordt toch vooral gezien als iemand die langskomt met een afvinklijst en niet als iemand die meedenkt met de onderneming.’ Hoezen: ‘Door de aangescherpte wet- en regelgeving zitten ze erg op het op orde krijgen van dossiers en minder op relatieontwikkeling.’
Risicomanagement
De onderzoekers hebben dit jaar 2 dossiers bekeken: risicomanagement en sustainability. Didi Hoezen, oprichter 2BHonest: ‘Risicomanagement, ook vanuit duurzaamheidsperspectief, zal in belangrijkheid toenemen. Stakeholders zullen hier meer over willen weten. We weten nu dat een pandemie een enorme impact heeft op de wereld. Hoe ga je een volgende keer dat een ‘black swan’ optreedt zorgen dat je daar beter op kunt acteren. Heb je ook integraal inzicht in wat je risico’s zijn? Het zal interessant zijn te zien wat we hebben geleerd van COVID. Gaan we dingen anders doen? Heeft het ons bewuster gemaakt? Moet die auditor altijd op locatie zitten?’
Karien Bos vult aan: ‘In risicomanagement kunnen echt nog stappen gezet worden. Je ziet in de verslagen duidelijk 3 volwassenheidsniveaus terugkomen. Dat gaat van ondernemingen die alleen iets zeggen over risico’s, tot aan bedrijven die risicomanagement geheel geïntegreerd hebben in de besluitvorming en het ook gebruiken om vooruit te kijken, met continue een actieve sturing op alle niveaus binnen de organisatie. Er zijn weinig fondsen die op RvB-niveau een chief risk officer (cro) hebben benoemd, terwijl het onderwerp in belangrijkheid toeneemt. Het zou logisch zijn dat er meer cro’s komen, gezien het feit dat ook risico’s soms uit onverwachte hoek kunnen komen.’
Sustainability is van iedereen
Vorig jaar hebben de onderzoekers ook naar sustainability gekeken, dat zat toen echt in de lift. Hoezen: ‘We hebben de mate waarin beursfondsen sustainability-informatie integreren in hun jaarverslag geanalyseerd. 54 procent van de beursfondsen heeft over 2019 een geïntegreerde rapportage gepubliceerd ten opzichte van 51 procent over het boekjaar 2018. Er is dus sprake van een lichte stijging van 3 procent.’ Hoezen noemt dat teleurstellend: ‘Iedereen meent dat het heel relevant wordt. Maar het blijft veel bij ambities. Daadkracht is achterwege gebleven. Ik ben heel benieuwd naar volgend jaar. De urgentie is zeker gestegen. Dat merk ik ook in de markt. Maar of ondernemingen er daadwerkelijk mee aan de slag gaan. In Q4 wordt de wet- en regelgeving aangescherpt. Om echt die sustainability transitie te kunnen maken van rule based naar principle based moet iedereen erbij betrokken zijn. Het moet niet het feestje zijn van 1 afdeling of 1 persoon, die aan het eind van het jaar de kpi’s instelt. Sustainability moet bij iedereen in de mindset komen. In de cultuur, in de processen, in de onderliggende rapportages.’ Bos: ‘Dat is straks ook nodig om zaken te kunnen doen. De voorlopers vragen hun leveranciers wat zij doen op het gebied van duurzaamheid. Die vragen worden steeds specifieker. Bovendien is het voor het talentmanagement ook belangrijk. Steeds meer professionals nemen het mee in de vraag of ze wel of niet bij een bedrijf willen werken.’
