cm: nieuwspanel: Don Quichot en de controletoren

Het Covid-19-virus is inmiddels een tijdje onder ons en de eerste crisis lijkt redelijk onder controle. De snelle reacties van overheid en financiers van de zorg (Zorgkantoren, Zorgverzekeraars en Gemeenten voor het Sociaal Domein) waren bemoedigend. De tweede golf staat waarschijnlijk voor de deur en hopelijk zijn de geleerde lessen van dien aard dat we niet in een tweede crisis geraken. 

Zoals gezegd: de snelle reactie van overheid en financiers van de zorg waren bemoedigend. En u voelt de ‘Maar…’ al aankomen. Nu de crisisperiode plaatst maakt voor de periode van verantwoording zie ik de onmacht van het systeem als geheel weer snel de overhand krijgen. Begrijp me niet verkeerd. Verantwoording over de besteding van de maatschappelijke middelen is noodzakelijk. Daar ligt niet het probleem.

Lees ook: cm: nieuwspanel: welke resultaatverantwoordelijkheid heeft de controller?

Onmacht

Het probleem ligt in de onmacht van het bekostigingssysteem om tot een eenduidige en eenvoudige manier van verantwoorden te komen. Deze onmacht blijkt o.a. uit het de constatering dat geen oplossingen gerealiseerd kunnen worden voor:

• Verantwoording geen rekening lijkt te houden met het bewustzijn dat zorgaanbieders in een periode van crisis onder ongebruikelijke omstandigheden hebben moeten handelen;
• Dat zorgaanbieders vaak actief zijn voor verschillende financiers en dat verantwoording over de domeinen heen, veel toerekening problemen kan voorkomen;
• Dat financiers verschillende periode hanteren voor compensatie omzetderving;
• Dat de periode van compensatie omzetderving niet gelijk lopen met periode voor vergoeding meerkosten;
• Dat minderkosten verrekend moeten worden met de compensatie omzetderving en weer niet met de meerkosten;
• Diverse financiers op hun eigen wijze allerlei uitvragen doen inclusief prognoses. Prognoses maken op kosten uit een periode met ongebruikelijke omstandigheden geeft op zijn best een inschatting met grote foutmarges wetende dat een tweede golf deze prognoses weer onbruikbaar maken.

In de gesprekken die worden gevoerd over de noodzakelijke verantwoording worden deze onderwerpen weliswaar besproken. Met de abstractie van ‘Eenduidig en Eenvoudig’ kunnen we het nog wel eens zijn. Maar keer op keer verzanden de goede intenties in de belangen van de verschillende ketenpartijen. Belangen die op zich zelf weer te herleiden zijn tot de verantwoordingsplicht die het bekostigingssysteem vraagt. Ook met de ervaringen die we hebben opgedaan dat een crisis vraagt om te handelen, lukt het niet om de controletoren van het bekostigingssysteem neer te halen.

Lees ook: Administratieve last eindafrekening NOW ontziet kleine bedrijven

Administratieve lastenverlichting

De idealen van een verantwoording gebaseerd op (gefundeerd) vertrouwen en de mogelijkheden voor substantiële administratieve lastenverlichting wegen wat mij betreft zwaarder dan de excessieve verantwoording en controlelast die gevraagd worden onder het mom van transparantie. Het leidt alleen maar tot nog meer kosten voor zorgaanbieders. Middelen die niet aan de directe zorg besteed kunnen worden.

Zoals Churchill al zei: ‘Never waste a good crisis’.

Wekelijks kijkt een professional uit ons cm: nieuwspanel terug op belangrijk nieuws. Deze week: Martin Lijssen, voorzitter sectorbestuur gehandicaptenzorg Fizi, netwerk van zorgfinancials.