Nu de Europese Centrale Bank de rente verder heeft verlaagd, lijkt het een mooie tijd te worden voor fusies en overnames. Maar niets is minder waar, want de zorgen over economische ontwikkelingen overheersen. ‘Deals staan vaker op losse schroeven.’
Mike Nawas, associate professor Financial Markets bij Nyenrode Business Universiteit, ziet de onzekerheid, ondanks de move van de ECB, toenemen. ‘De zorgen over de economie komen, vanuit Europees perspectief gezien, van de handelsoorlog, het toenemend protectionisme en de inzakkende groei van Duitsland en andere Europese landen.’ Precies de redenen die de ECB aangaf om de rente nog verder te verlagen, waardoor banken nu moeten bijleggen als ze geld willen stallen in Frankfurt. De financiering van fusies en overnames, is afhankelijk van de verwachte cashflowgroei van de gezamenlijke onderneming. ‘Wie zorgen heeft over de ontwikkelingen in de economie, heeft ook zorgen over die cashflow in de toekomst.’
Meer weten over fusies en overnames?
Mike Nawas is een van de sprekers tijdens de masterclas over fusies en overnames op 23 en 24 november.
Bewust van de downside van een overname
Daardoor zijn bedrijven zich veel meer bewust van de downside die een overname nu met zich mee kan brengen, stelt Nawas. ‘Een investering in een overname is onomkeerbaar. Mocht een overnemende partij dan toch geïnteresseerd zijn in een deal, dan wordt de over te nemen partij uit en te na onderzocht tijdens de due diligence. Kan de gecombineerde onderneming ook eventuele pijnlijke jaren lijden? De due diligence wordt zwaarder opgetuigd en je ziet dan ook dat het over het algemeen langer duurt om deals te sluiten. En er ketsen meer transacties af. Je ziet ook dat de verkopende partijen minder eisen kunnen stellen aan de deal. Waar een jaar geleden nog sprake was van een seller’s market, is er tegenwoordig meer en meer sprake van een buyer’s market waar kopers meer en meer eisen kunnen stellen aan de voorwaarden van de overname.’
Banken nog positief over overnamefinancieringen
Bedrijven zijn zich veel meer bewust van de downside die een overname met zich mee kan brengen, stelt Nawas.
Tegen die negatieve aspecten voor de overnamemarkt, staat dat banken volgens Nawas nog positief zijn over overnamefinancieringen. ‘Dat komt omdat de rente zo laag staat. Ze zijn op zoek naar risicovollere leningen die hen rendementen kunnen bezorgen die ze met andere, minder risicovolle leningen vaak niet kunnen behalen. Daarnaast is er een ongekende hoge concurrentie in de markt voor overnamefinancieringen. Er zijn volop kapitaalverschaffers op zoek naar mogelijkheden om te investeren. Al met al zorgt dat ervoor dat de leverage multiples op overnames nu nog even hoog zijn als voor de crisis. Banken hebben uit die crisis nog niet de conclusie getrokken om voorzichtiger te zijn. Het geld dat zij uitlenen bestaat uit de benchmarkrente die door de algemene markt gedreven wordt, plus een risico-opslag. En die laatste is door de concurrentie flinterdun.’
Inverse rentecurve teken voor recessie
De rente is laag, heel laag. En dat ook al jaren. ‘Zowel kortlopende als langlopende leningen zijn daardoor spotgoedkoop. In de Verenigde Staten zie je zelfs een inverse rentecurve, waarbij de rente voor langlopende leningen lager is dan die voor kortlopende leningen. Economen zien dat als een teken dat er een recessie op komst is. Maar ook in Nederland en Europa zien we een vervlakking van de rentecurve. Dat maakt het nog lastiger voor banken om lange leningen aan te gaan. Voor corporates is het een mooie tijd. Die kunnen hun portefeuille van leningen opnieuw afsluiten. Ik zie dat cfo’s dat volop doen. Dat doen ze eerder dan geld steken in een op dit moment risicovoller geachte overname.’
Hete adem van beleggers in de nek
Waar staan investeringsmaatschappijen in het overnamespel? Nawas: ‘Zij hebben grote sommen geld tot hun beschikking. Die maatschappijen voelen de hete adem in de nek van beleggers om deals te doen en rendement te maken. Dat is zorgelijk, want daardoor kun je jezelf in je voet schieten als je een te agressieve deal opzet waardoor je dat rendement niet haalt. Zeker nu de economische vooruitzichten minder zijn. Investeringsmaatschappijen zijn dan ook weliswaar voorzichtiger geworden, maar ze zijn, op zoek naar rendement, nog wel nadrukkelijker in de overnamemarkt aanwezig dan corporates.’
ECB wil recessie in eurozone voorkomen
Dwars door die markt speelt het rentebeleid van de Europese Centrale Bank. Nawas: ‘De ECB is gecommiteerd, zo blijkt ook uit het laatste rentebesluit, aan het voorkomen van een recessie in de eurozone. Je kunt je wel afvragen wat de ECB hierna nog aan munitie heeft. Lager kan de rente bijna niet, want banken moeten al betalen als ze hun geld willen stallen bij de ECB.’ In de Verenigde Staten heeft de Federal Reserve, het stelsel van centrale banken, meer mogelijkheden. “Omdat ze de rente al een paar keer hebben verhoogd, is er daar meer speelruimte om de rente eventueel weer te verlagen.” Knot, president van De Nederlandsche Bank, had evenwel kritiek op het beleid van de ECB (zie kader). Nawas: ‘Hij is een roepende in de woestijn. Het beleid van de ECB pakt keihard uit voor bij voorbeeld de pensioenfondsen, maar aan de wensen van Knot wordt geen gehoor gegeven.’
Maatregelen ECB in twijfel getrokken
De Europese Centrale Bank greep halverwege september flink in om de Europese economie te stimuleren. De depositorente ging naar min 0,5 procent, van min 0,4 procent eerder. Verdere renteverlagingen sloot de ECB niet uit. De herfinancieringsrente bleef op 0 procent. Verder begint de ECB per 1 november met een nieuw opkoopprogramma voor obligaties met een maandelijkse omvang van 20 miljard euro. Dit programma zal lopen zolang als nodig is, aldus de ECB. De centrale bank stopte eind vorig jaar met een eerder opkoopprogramma dat een looptijd van vier jaar had met een totale omvang van 2600 miljard euro. Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank en lid van de Raad van Bestuur van de ECB, sprak zich uit tegen het pakket. “Dit brede pakket aan maatregelen, en met name het opnieuw opstarten van het aankoopprogramma van obligaties staat in geen verhouding tot de huidige economische omstandigheden, en er zijn gegronde redenen om de effectiviteit in twijfel te trekken.”
Overheid moet sociale begrotingspolitiek hanteren
Net als de ECB wijst Nawas naar de potentiële rol van de overheid: ‘Landen als Nederland hebben al tijden een begrotingsoverschot. De overheid kan nu met Keynesiaanse tactiek de economie stimuleren. Onze overheid heeft de ruimte. Een land als de Verenigde Staten heeft die luxe niet. We lopen als kleine, open economie risico’s vanuit het buitenland, maar per saldo vind ik dat Nederland goed gepositioneerd is om een recessie te kunnen vermijden. Monetair liften we nu eenmaal mee op het beleid van de ECB. Zelf kunnen we ervoor kiezen om de overheidsbegroting in te zetten. Ik ben daar redelijk positief over.’
Bestedingen in infrastructuur, onderwijs en zorg
Volgende vraag is waar de overheid zijn geld aan kan spenderen. Nawas: ‘Ik zie geen politieke beweging in Nederland om belastingen te verlagen, zoals dat in andere landen openlijk wordt besproken. Ik verwacht dat het eerder in bestedingen in infrastructuur, onderwijs, zorg en woningbouw gaat zitten.’ Nawas citeert de grote econoom John Maynard Keynes. ‘Die zei in de jaren dertig gekscherend dat het niet uitmaakt wat je mensen laat doen, als je ze maar wat laat doen. Als je de één een gat laat graven en een ander vult dat gat weer en je betaalt hen ervoor, zijn ze allebei economisch actief. En hebben ze ook meer te besteden. Maar voor Nederland anno nu ben ik positiever: er is veel wat de overheid kan doen aan diepte-investeringen waar we nog vele jaren de vruchten van kunnen plukken. Er is geld. De overheid moet het alleen durven uitgeven. Ik ben bullish dat dat ook gaat gebeuren. Nederland heeft mooie jaren voor zich.’
Lees ook
Markt fusies en overnames marcheert door, maar is wel voorzichtiger
Overnamemarkt is nog springlevend
