Verkiezingen: SP – einde aan gegraai bestuurders

Van VVD tot aan Forum voor Democratie… Van digitaks tot staatssteun. Op volgorde van de huidige zetelverdeling spitten Executive Finance en cm: de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen voor de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart 2021 door. Deze keer SP.

Bestuurders en toezichthouders van bedrijven en organisaties die publieke diensten uitvoeren worden hoofdelijk aansprakelijk gesteld en gestraft bij fraude, corruptie of bij een ernstig falen, stelt de Socialistische Partij (14 zetels in de Tweede Kamer). ‘Aan het gegraai door bestuurders in de publieke sector maken we een einde. De inkomens en vergoedingen aan de top van alle bedrijven die worden betaald met belastinggeld of waar de overheid te hulp schiet mogen niet hoger zijn dan die van de minister-president.’ De SP wil een verbod op sponsoring van politieke partijen door bedrijven en op financiering vanuit het buitenland.

Nationale betaal- en spaarbank

De SP wil een nationale betaal- en spaarbank maken. ‘Een publieke bank waar ons spaargeld en betaalverkeer veilig zijn en waar niet met ons geld wordt gespeculeerd. De banken dienen meer verantwoording af te leggen over de maatschappelijke gevolgen van de leningen die ze verstrekken. Spaarders krijgen het recht te weten wat banken met hun spaargeld doen. Betaalgegevens van klanten mogen niet commercieel worden gebruikt. En contant geld moet blijven bestaan.’ De socialisten zeggen zich in te zetten voor eerlijke handel. ‘We blijven ons dus verzetten tegen handelsverdragen met exclusieve privileges voor buitenlandse investeerders, zoals TTIP en CETA. Winstbejag van de rijken ten koste van de voedselveiligheid, de mensenrechten en een schoon milieu accepteren we niet. Internationaal zetten we ons onder meer in voor een belasting op financiële transacties. Zo kunnen we ook uitbuiting van arme landen helpen voorkomen. We maken een einde aan Nederland als belastingparadijs.’

Stoppen met uitverkoop

Wat niet failliet mag gaan, hoort niet op de markt. ‘We stoppen met de uitverkoop van publieke diensten. Wij halen de markt uit onze zorg. Woningcorporaties komen in handen van de huurders, niet de bestuurders maar de huurders krijgen het hier voor het zeggen. Het openbaar vervoer wordt een publieke dienst. We maken de energievoorziening weer publiek, zodat we meer duurzame energie kunnen opwekken.’

Stoppen met cadeaus aan grote bedrijven

De SP zegt het midden- en kleinbedrijf te steunen. ‘Bijvoorbeeld door de zogenoemde kleinschaligheidsinvesteringsaftrek te verhogen. We stoppen met cadeaus aan grote bedrijven, zoals de baangerelateerde investeringskorting. De lasten van het doorbetalen van ziek personeel worden eerlijker verdeeld, zonder dat dit ten koste gaat van de zieke werknemers. Bij alle opdrachten van de overheid garanderen we dat grote bedrijven geen voorkeur hebben en kleine ondernemers meer kans krijgen.’

Grote vervuilers laten betalen

Twintig multinationals in de fossiele brandstoffen zijn volgens de SP verantwoordelijk voor een derde van de uitstoot van alle broeikasgassen in de wereld. ‘Een beter klimaat is alleen mogelijk als we de grote vervuilers eerlijk laten betalen. We stoppen met het subsidiëren van fossiele bedrijven. Er komt een CO2-heffing waarmee we gericht de grote vervuilers belasten. De energierekening maken we rechtvaardig door huishoudens en het mkb minder te laten betalen. Bedrijven maken helaas vaak producten met een te korte levensduur. Met regels en heffingen dwingen we af dat producten langer meegaan en veel schoner worden gemaakt.’

Euro is onhoudbaar

Als munt is de euro volgens de SP onhoudbaar. ‘Omdat de economieën van de eurolanden te veel verschillen. De huidige muntunie met haar beklemmende regels is zowel voor de zuidelijke als voor de noordelijke landen een financieel dwangbuis. Daarom is het goed om in de komende periode voorbereidingen te treffen en op zoek te gaan naar alternatieven die veel beter zijn voor de economieën van de aangesloten landen.’ De Europese Unie kan geen handelsverdragen meer sluiten zonder toestemming van de parlementen van de lidstaten, vinden de socialisten. ‘We zetten ons in voor eerlijke handel, zonder privileges voor multinationals en met harde normen voor de bescherming van mens en milieu. Zodat niet alleen de bedrijven, maar vooral de mensen hiervan profiteren. Grote handelsverdragen leggen we in een bindend referendum voor aan de bevolking. Ontwikkelingslanden steunen we bij het maken van een rechtvaardig klimaatbeleid.’

Corruptie aanpakken

‘Bedrijven in ons land en ook de hoofdkantoren van buitenlandse bedrijven, beboeten we als sprake is van misstanden die zijzelf of toeleveranciers elders in de wereld veroorzaken,’ valt te lezen. ‘Internationaal maken wij ons hard voor wetten en regels om uitbuiting, vervuiling en corruptie door multinationals aan te pakken. We stoppen met de belastingconstructies die via ons land lopen en waardoor armere landen miljarden mislopen. En strijden samen met andere landen tegen dergelijke internationale belastingontwijking.’

Rekening eerlijk verdelen

De overheid gaat nu veel schulden aan om de gevolgen van de coronacrisis te verkleinen. ‘Hoewel dit gebeurt met brede maatschappelijke en politieke steun, laat de huidige regering grote begrotingstekorten achter, waar de komende regering mee te maken zal hebben. In tegenstelling tot de neoliberale jaren na de kredietcrisis zullen wij deze coronarekening niet overhaast afbetalen door rigoureus te bezuinigen of de lasten drastisch te verhogen voor de mensen met een bescheiden inkomen of met wat spaargeld. Door de lage rentestand is zulk onverstandig en oneerlijk financieel-economisch beleid nu ook niet nodig. Wij willen de rekening eerlijk verdelen, waarbij bedrijven en mensen met de allerhoogste inkomens en vermogens de zwaarste lasten dragen, zodat wij kunnen blijven investeren in onze collectieve voorzieningen.’

Winstbelasting verhogen

‘De grote bedrijven en de hoge vermogens laten wij ondertussen hun eerlijke deel bijdragen,’ vertelt de SP. ‘Bijvoorbeeld door de winstbelasting te verhogen, door een belasting op digitale diensten en financiële transacties te introduceren, oneerlijke belastingkortingen af te schaffen, de bankenbelasting te verhogen en een miljonairsbelasting in te voeren. Wij stoppen met alle vormen van overheidssteun aan de militaire en fossiele industrie en andere multinationals die meewerken aan milieuvervuiling of uitbuiting in Nederland, of elders in de wereld. Wij verhogen de lasten op kapitaal en milieuvervuiling en verlagen juist de lasten op arbeid van mensen met een laag of middeninkomen. Bestuurders met de allerhoogste inkomens en expats gaan daarentegen meer belasting betalen. Op deze manier voorkomen wij dat er een structureel begrotingstekort ontstaat.’