Doelzoeken is een eenvoudige functie om te zien hoe u een doel eenvoudig kunt bijstellen. Een tikje uitgebreider is Oplosser. Deze functie wordt gezien als een heel complexe toepassing, maar hij kan ook voor vrij simpele opdrachten worden ingezet. In dit voorbeeld is het eigenlijk een geavanceerdere versie van Doelzoeken.
Doelzoeken (Goal Seek) is een onderdeel van Excels wat-als-analyse. Met deze toepassing kunnen controllers voor scenario’s verschillende uitkomsten bekijken. U kunt bijvoorbeeld uitgaan van drie verschillende omzetscenario’s en de resultaten daarvan weergeven. Andersom geeft Doelzoeken welke waarden u moet gebruiken om een bepaald resultaat te retourneren. U gaat daarbij dus uit van het doel en vindt zo welke set gegevens nodig zijn om dat doel te bereiken.
Doelzoeken: Praktijkvoorbeeld
Neem de volgende simpele tabel met daarin een serie tekenmaterialen, de prijs per product, de target voor de verkoop en de omzet die daarmee wordt gedraaid.
Er wordt met de geplande verkoop een omzet begroot van 27.878 euro. Stel nu dat de omzettarget 30.000 euro is. Dat valt volgens u te halen door meer potloden te verkopen, aangezien dat in de regel een sterk verkopend product blijkt. Wat moet u dan aan de prijs doen of hoeveel meer potloden moet verkopen om het doel van 30.000 euro te halen?
Dat is eenvoudig te achterhalen met Doelzoeken. Er wordt nu 2500 euro behaald met de verkoop van tweeduizend potloden. Wat moet dat bedrag worden? Laat Excel uitrekenen met hoeveel de omzet van potloden moet stijgen.
Klik op Gegevens > Wat-als-analyse onder Voorspelling (Data > What-If Analysis onder Data Tools). Daar ziet u drie opties, kies voor Doelzoeken (Goal Seek). Hier vult u drie waardes in. De cel met het totaalbedrag (Cel instellen (Set cell), in dit geval D9), de waarde die bereikt moet worden (Op waarde (To value), in dit voorbeeld 30.000) en de cel die aangepast moet worden (Door wijzigen van cel (By changing cell), in dit geval D2).
Excel vindt dan een nieuwe waarde om het nieuwe doel te bereiken en overschrijft de doelcel met deze uitkomst. Het antwoord is in dit voorbeeld een omzetdoel van 4622 euro. Dat betekent dat u 3698 potloden zou moeten verkopen om dat bedrag te bereiken, als u zou vasthouden aan de huidige prijs.
Oplosser: Meerdere cellen
Maar stel nu dat u de waardes van meerdere cellen wilt veranderen om tot een bepaald resultaat te komen. In het voorbeeld hieronder is een tweetal evenementen geannuleerd door de beperkende maatregelen vanwege de coronacrisis. Welke omzet moet worden behaald in de resterende evenementen om het originele doel te halen? Dat kunt u vragen met behulp van Doelzoeken als het om één evenement gaat waar u denkt meer omzet op te kunnen draaien, maar om de klap te verdelen over alle resterende evenementen gebruikt u Oplosser.
In dit voorbeeld organiseert een bedrijf zes evenementen in 2021. De eerste twee zijn geannuleerd. Dat leidt tot een gat op de begroting van 37.000 euro. Wat moeten de overgebleven evenementen behalen om het oorspronkelijke doel van 284.000 euro te behalen? Daarvoor gebruikt u de Oplosser. Als deze toepassing is geïnstalleerd, vindt u hem onder Gegevens > Analyse > Oplosser (Data > Analysis > Solver).
Voor het gemak is in bovenstaande tabel een nieuwe kolom toegevoegd met het bijgestelde doel als de eerste twee evenementen 0 omzet opleveren. Het totaalbedrag komt daarmee op 247.000 euro. Hoe komt u op 284.000 euro uit? Voordat u de oplosser gebruikt, is het een goed idee om een kopie van het blad te maken (of een aparte kolom met een kopie van de gegevens), aangezien Oplosser de gegevens overschrijft.
Selecteer de cel die u wilt veranderen. Dat moet een formule zijn. In dit voorbeeld =SOM(D3:D8). Open de Oplosser via Gegevens > Analyse > Oplosser (Data > Analysis > Solver). Geef hierbij aan dat de Waarde van: (Value of:) naar het gewenste bedrag van 284.000 euro moet. Selecteer de vier overgebleven evenementen onder Door veranderen van variabelecellen: (By Changing Variable Cells:).
Klik op Oplossen (Solve) om de berekening door te voeren.
De Oplosser verwerkt de nieuwe waardes in de tabel. In dit geval is er een nieuwe kolom aan de tabel toegevoegd om in de nieuwe resultaten weer te geven zonder de oorspronkelijke data te bewerken. Maar het kan natuurlijk ook op een nieuw blad worden weergegeven of zelfs door de originele gegevens te overschrijven. Om de coronaverliezen goed te maken, raadt Oplosser in dit voorbeeld onder meer aan om een doelomzet van 64.968,51 euro te noteren voor het evenement in december, in plaats van de origineel geplande 60.000 euro.
