Kwartiermakers toekomst van de accountancysector Marlies de Vries en Chris Fonteijn hebben kwaliteitsindicatoren opgesteld om te meten hoe de sector ervoor staat. Er is nu een internetconsultatie gestart waar wordt gevraagd om feedback over deze tien indicatoren.
De Vries en Fonteijn hebben eerder het opzetten van Audit Quality Indicators (AQI’s) uitgeroepen tot de hoogste prioriteit. In het rapport over de toekomst van accountancy werd erop gewezen dat deze ontbreken en er daarom geen eenduidig beeld is van wat de kwaliteit van een accountantscontrole precies is.
Deze AQI’s kunnen gebruikers van de jaarrekening nader inzicht geven in factoren die van invloed zijn op de kwaliteit van de wettelijke jaarrekeningcontrole, en zien onder meer op cultuur, fraude, innovatiebereidheid en kwaliteitsbeheersingssysteem. Hiervoor is een internetconsultatie gestart die loopt tot en met 19 september 2021. Uit de lijst potentiële AQI’s is een aantal afgevallen en dit is de uiteindelijke lijst:
1: Betrokkenheid externe accountant
Deze AQI geeft de betrokkenheid van de externe accountant weer bij de controle. Het toont het aantal uren besteed door de externe accountant aan het uitvoeren van de wettelijke controle als percentage van het totale aantal uren besteed aan het uitvoeren van de wettelijke controle.
2: Fouten in de jaarrekening
De AQI betreft het aantal wettelijke controles waarbij in het boekjaar van de accountantsorganisatie ten minste een van de volgende drie punten van toepassing is:
- Een onvoldoende in een interne of externe inspectie op een afgeronde controle is geconstateerd;
- Een materiële afwijking in de jaarrekening uit een voorgaand verslagjaar is geconstateerd;
- Een eerder afgegeven controleverklaring ‘van onwaarde’ is verklaard, dat wil zeggen, een eerder afgegeven controleverklaring blijkt onjuist en gebruikers kunnen hun beslissingen niet langer daarop baseren.
3: Fraude en continuïteit
De AQI geeft inzicht in de omvang van vermoede of geïdentificeerde materiële fraudes bij wettelijke controles in het boekjaar en geeft inzicht in hoe vaak twijfel over de continuïteit tot uitdrukking komt in de controleverklaring.
4: Kwaliteitsverhogende maatregelen
Deze AQI geeft het totale percentage van het aantal controleopdrachten waarop het afgelopen boekjaar een (of meer) specifieke kwaliteitsverhogende maatregel(en) is (zijn) ingezet, zoals de inzet van een onafhankelijke review, consultaties en de inzet van specialisten (onderverdeeld naar IT, fiscaal, forensisch, waardering). De AQI kan gezien worden in samenhang met bijv. AQI Fraude en continuïteit.
5: Kwaliteitsbeheersingssysteem
De AQI geeft inzicht in de werking en de mate van naleving van het kwaliteitsbeheersingssysteem en daarmee in het verbeterpotentieel voor kwaliteitsbeheersing en verbetering.
6: Cultuur
Deze score geeft medewerkersbetrokkenheid weer. Het gaat om een cijfer op een schaal van 1 (geen betrokkenheid) tot 10 (volledig betrokken).
7: Verloop in controleteam
Continuïteit in opdrachtteams zorgt voor stabiliteit en behoud van kennis van de klant en minder benodigde tijd voor extra begeleiding en vernieuwing zorgt voor een frisse blik met een mogelijk kwaliteitsverhogend effect. Een hoog verloop (d.w.z. weinig continuïteit, veel vernieuwing en/of grote veranderingen in teamomvang) in opdrachtteams kan een indicator zijn voor capaciteitsproblemen (bijv. veroorzaakt door te hoge werkdruk) of allocatie-en planningsproblemen.
8: Innovatiebereidheid
De AQI geeft een indicatie van de bereidheid van de organisatie om te investeren in het verbeteren van de kwaliteit van de controlediensten.
9: Budgetoverschrijding
Het niet halen van de gemaakte (budget)afspraken levert druk op voor de accountantsorganisatie en voor de teamleden op de opdracht. Deze AQI geeft het percentage van het aantal opdrachten dat is afgerond in het boekjaar met een budgetoverschrijding van meer dan 25 procent.
10: Opdrachtgeverstevredenheid
Dit is een indicator voor de mate waarin de accountantsorganisatie in staat is diensten te verlenen met kwaliteit en toegevoegde waarde. Een hoge opdrachtgeverstevredenheidsscore hoeft echter niet een hoge controlekwaliteit in te houden.
