NFRD wordt CSRD: wat zijn de verschillen?

Op 7 september gaf de European Central Bank (ECB) haar opinie over het door de Europese Commissie gedane voorstel voor de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). De CSRD is de beoogde opvolger van de Richtlijn inzake niet-financiële rapportage (NFRD) uit 2014.

In haar opinie geeft de ECB onder andere aan dat zij de herziening van de NFRD als een noodzakelijke stap ziet om de gegevenslacune aan te pakken die momenteel de ontwikkeling van passend duurzaamheidsbeleid, risicobeoordeling en risicobewakingskaders voor de financiële sector belemmert. De CSRD is nu nog ‘slechts’ een voorstel. Toch is het verstandig om u alvast voor te bereiden op de inwerkingtreding ervan. Zodra de CSRD van kracht wordt, zullen namelijk veel meer ondernemingen over duurzaamheid moeten gaan rapporteren. Wat zijn de verschillen tussen de NFRD en de CSRD? En valt uw onderneming onder de scope van de CSRD?

NFRD niet gewenste effect

In 2020 concludeerde de Europese Commissie (EC) dat de NFRD, in combinatie met de twee EC-richtsnoeren inzake niet-financiële rapportage, niet het gewenste effect had. Dit leidde tot de CSRD, die op 21 april 2021 gepubliceerd werd als onderdeel van het Sustainable finance package van de EC. In deze publicatie werd ook een ‘Q&A’ opgenomen. Daarin beantwoordt de EC tien vragen over de CSRD. Samengevat komen de antwoorden neer op het volgende:

• De informatie die bedrijven nu rapporteren is vaak onvoldoende voor de gebruikers ervan. Kwalitatief hoogstaande en betrouwbare openbare rapportage over duurzaamheidsaspecten zal ertoe leiden dat meer geld richting duurzame activiteiten gaat en een cultuur van grotere publieke verantwoording hierover wordt gecreëerd.
• De CSRD gaat uit van duurzaamheidsrapportage op basis van bindende rapportagestandaarden. De European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) is verantwoordelijk voor het opstellen van die standaarden. Deze zullen voortbouwen op en bijdragen aan soortgelijke initiatieven op mondiaal niveau.
• De (terminologie van de) CSRD moet consistent zijn met het bestaande wettelijk kader inzake duurzaamheid, de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) en de Taxonomieverordening.
• De CSDR introduceert een auditvereiste voor gerapporteerde duurzaamheidsinformatie. De EC stelt voor daarbij te starten met het geven van ‘beperkte zekerheid’ (limited assurance).
• Duurzaamheidsinformatie moet digitaal, in XHTML format, worden gerapporteerd zodat deze kan worden ontsloten via het European Single Access Point (ESAP), een centraal EU-toegangspunt voor bedrijfsinformatie.

Een ander belangrijk verschil tussen de NFRD en de CSRD is de scope. De reikwijdte van de CSRD is een stuk breder dan die van de NFRD.

Bredere scope

Zodra de CSRD van kracht wordt, zullen veel meer ondernemingen over duurzaamheid moeten gaan rapporteren. Nu zijn dit alleen nog de grote beursgenoteerde ondernemingen, banken en verzekeraars. Straks worden dat alle grote ondernemingen, beursgenoteerd én niet beursgenoteerd. Binnen Europa gaan we van ongeveer 11.600 naar 49.000 ondernemingen, binnen Nederland van circa 115 naar 500. In scope zijn dan ondernemingen met gemiddeld meer dan 250 werknemers, een balanstotaal van meer dan 20 miljoen euro en een netto-omzet van meer dan 40 miljoen euro, waarbij aan minstens twee van de drie criteria moet zijn voldaan.

Ook kleinere beursgenoteerde ondernemingen (de categorie ‘Small and Medium-Sized Enterprises’, SMEs) vallen onder de CSRD, met uitzondering van de allerkleinste, de zogenaamde ‘micro-enterprises’. SMEs mogen op basis van eenvoudiger standaarden rapporteren, drie jaar nadat de grote ondernemingen daartoe verplicht worden.

Lees ook: Hoogleraar Lückerath: ‘Langetermijnwaardecreatie gaat verder dan praatje voor de bühne’

Hoe nu verder?

Met het CSRD-voorstel van de EC is een ambitieus plan neergelegd. Zoals ook in bovengenoemde Q&A wordt vermeld, is de belangrijke volgende stap het onderhandelen over dit voorstel met het Europees Parlement (EP) en de EU-lidstaten binnen de Europese Raad (ER). Tegelijkertijd werkt EFRAG aan (concept) rapportagestandaarden, die uiteindelijk ook de goedkeuring moeten krijgen van de EC, het EP en de ER.

Verder is de CSRD een Europese richtlijn die, na haar inwerkingtreding, eerst op lidstaatniveau moet worden geïmplementeerd om van toepassing te worden. Bij de NFRD heeft die implementatie ook even geduurd. Onduidelijk is waarom niet is gekozen voor een Europese verordening. Deze is gericht tot eenieder binnen de EU en rechtstreeks van toepassing op iedere situatie of op iedere (rechts)persoon die aan de daarin gestelde criteria voldoet. Dan zou implementatie op lidstaatniveau niet nodig zijn waardoor een eenduidige toepassing binnen de EU wordt bevorderd.

In de Q&A wordt de verwachting uitgesproken dat ondernemingen in 2024 voor het eerst, over het rapportagejaar 2023, duurzaamheidsrapportages zullen uitbrengen op basis van de CSRD. Gelet op de ‘hobbels’ die daarbij nog genomen moeten worden lijkt dat een (te) rooskleurige inschatting. De inwerkingtreding van de CSRD lijkt dus toekomstmuziek. Toch dienen ondernemingen zich tijdig voor te bereiden, zodat zij aan de steeds belangrijker wordende maatschappelijke verwachtingen op dit punt kunnen voldoen.

Auteur: Gerard Jong, consultant bij Charco & Dique