Waar verandering sneller gaat dan ons veranderend vermogen toestaat, zijn nieuwe strategieën nodig. Experimenteren, fouten maken en kleine stapjes horen daarbij. ‘Het is een verschuiving van best practices naar emerging practices’.

‘Doen is de beste manier van denken,’ valt Arthur Kruisman, een van de Vrije Denkers meteen maar met de deur in huis. ‘Veel organisaties hebben het gat tussen denken en doen heel groot gemaakt. Met procedures, processen en protocollen. Wij houden een pleidooi om dat gat wat kleiner te maken. De wereld verandert zo snel dat ons verandervermogen echt wordt gechallenged ten opzichte van tien, twintig jaar geleden. Toen kon je nog gebruik maken van vaste structuren en best practices en dergelijke.’ Wat volgens Kruisman nodig is, is veel meer experimenteren en improviseren. En dat als eerste keus, niet als redmiddel wanneer het plan mislukt.

Nieuwsgierig zijn

Zijn compaan Patrick Donath, vult aan: ‘Mensen moeten comfortabeler worden met het ongemak dat je af en toe tegenkomt. Ongemak moet je niet maskeren met cijfers. Je kunt ook niet meer te ver vooruitplannen. Je plan is al achterhaald voordat het af is. Na stap 1 komt stap 1. Dan ga je eerst kijken wat stap 1 heeft opgeleverd en daarna kun je verder gaan met opnieuw een stap 1. Dat is duidelijk wat anders dan na stap 1 komt stap 2. Oftewel niet eerst alle 24 stappen uitschrijven en dan aan het werk gaan.’
‘Je moet nieuwsgierig zijn in de continuïteit van je werk,’ vervolgt hij. ‘De wereld verandert zo snel. Wat jij doet is aan verandering onderhevig. Je moet open blijven staan voor verandering. Als je blijft doen wat je altijd deed, zul je op enig moment overbodig zijn. Of in ieder geval lange tijd geen lol meer in je werk hebben.’

Onvoorspelbaarheid

‘Financiële mensen zijn vaak erg van berekenbare oorzaak-gevolg sequenties: dit is mijn investeringen, wat krijg ik ervoor terug,’ aldus Kruisman. ‘We zeggen niet dat je geen kpi’s meer moet gebruiken. Maar er is ook een groeiend deel wat onvoorspelbaar is. Dat is voor veel controllers een lastig fenomeen. Maar ook daar moet ruimte voor zijn. Anders weet je zeker dat je bedrijf over een tijdje niet meer bestaat.’ ‘Gelukkig zijn niet alle controllers meer zo ‘blauw’ als vroeger,’ vult Kruisman aan. ‘Ze hebben gevoel voor de klant, voor hoe emoties werken, en dergelijke.’

Fouten maken moet

‘Experimenteer, durf fouten te maken. Als je geen fouten maakt, dan maak je helemaal niks,’ betogen de Vrije Denkers. ‘Als je fouten maakt, ben je bezig te ontdekken. Dat levert leermomenten op. Om uiteindelijk te kunnen anticiperen op de veranderingen die eraan komen. Er wordt te veel gewacht. Er wordt te veel aan managers over gelaten er wordt te veel gekeken naar cijfers. Als je dat doet word je veel te traag. Dat kan funest zijn voor een onderneming.’

Friskijkers en dwarsdenkers

‘De wereld zit vol met verbeteraars, fijnslijpers en traditionele bestuurders, terwijl er ook friskijkers, dwarsdenkers en radicale vernieuwers moeten zijn om een nieuw tijdperk in te gaan,’ menen de Vrije Denkers. ‘Die vernieuwende laag met friskijkers en dwarsdenkers moet je niet afremmen, het bos in sturen met ‘maak maar een business case’. Je moet ze blijven aanmoedigen ook al zie je niet direct rendement. Die innovatiekracht en nieuwsgierigheid moet je blijven voeden dat is de grootste uitdaging.’

Emerging practices

‘Het is ook een verschuiving van best practices naar emerging practices. Veel meer in het hier en nu stappen. Waar staan we vandaag en wat zou een volgende stap zijn om daar te komen. Veel meer evolutionair dan planmatig. Op zoek naar het kleinst mogelijke stapje. Probeer weg te blijven van de wat-als situaties. Daar gaat heel veel tijd en energie mee verloren. Ga doen! Probeer uit en zie wat het resultaat is. Dat is wezenlijk anders dan korte-termijndenken. Doelen blijven noodzakelijk, maar de ‘bedoeling’ van wat je met elkaar wilt bereiken is een noodzakelijk kompas om de juiste dingen te blijven doen. De wereld verandert zo snel. Je kan het allemaal niet meer vooraf uitdenken.

Nieuwsgierig geworden? Bezoek de Nationale Controllersdag 2021

Ook op zoek naar nieuwe perspectieven? Naar nieuwe manieren om naar uw werk te kijken? Op de Nationale Controllersdag 2021 op 7 oktober in de Rijtuigenloods in Amersfoort, nemen de Vrije Denkers u mee in een energieke workshop.

Hier vind u neer informatie over de Nationale Controllersdag en het complete programma.