Volgens de rechtbank is Uber een taxiwerkgever en niet alleen een technologieplatform. Daarom moeten zzp’ers van Uber ook als werknemers worden betaald. Een rechter concludeert dat het Uber-personeel volgens de definitie van de wet werknemers zijn. Ze vallen daarmee onder de cao voor taxivervoer.
Uber-chauffeurs zijn met deze uitspraak nu bij Uber in dienst en moeten worden betaald volgens de cao. Uber heeft al aangekondigd tegen de uitspraak in beroep te gaan. Het bedrijf ziet zich als een leverancier van technologie en het vervoerderswerk staat daar los van. De rechtbank in Amsterdam was het daar niet mee eens en oordeelt dat er sprake is van een wettelijk dienstverband waarop de cao taxivervoer van toepassing is.
Overeenkomst vervoersdiensten
Volgens Uber wordt alleen de ICT geleverd en is chauffeurswerk geen kernactiviteit van het bedrijf. Maar: ‘Het verweer van Uber dat zij slechts een technologiebedrijf is dat een platform runt waarop gebruikers met elkaar in contact kunnen komen en overeenkomsten met elkaar aangaan, voor onder andere taxivervoer, wordt verworpen,’ stelt de Rechtbank Amsterdam. ‘Immers, uit het feit dat chauffeurs akkoord moeten gaan met de door Uber gestelde voorwaarden om te kunnen worden toegelaten op haar platform, volgt dat zij een overeenkomst aangaan met Uber om vervoersdiensten aan te bieden.’
Gezagsverhouding bepalend
De sleutel in de beoordeling van de arbeidsrelatie is de gezagsverhouding. Dat bepaalt een belangrijk onderscheid tussen zelfstandige zonder personeel en werknemer. De rechtbank wijst erop dat chauffeurs niet kunnen onderhandelen over de voorwaarden van de Uber-app en de disciplinerende werking van de app. ‘Via de Uberapp krijgen de chauffeurs immers een rating en worden zij dus beoordeeld, wat invloed kan hebben op de toegang tot het platform van Uber en het aanbod van de ritten. Een lage gemiddelde rating kan leiden tot verwijdering van het platform.’
‘Op deze wijze gaat van het algoritme een financiële stimulans en een disciplinerende en instruerende werking uit,’ staat te lezen in de uitspraak. ‘Dat de chauffeurs tot op zekere hoogte vrij zijn om een rit te weigeren, zelf hun uren mogen bepalen en gelijktijdig gebruik mogen maken van verschillende apps of andersoortige boekingssystemen doet daar niet aan af.’ Het algoritme heeft wat betreft de gezagsverhouding hetzelfde resultaat als een baas.
Geen zelfstandige ondernemers
Uber krijgt daarmee te maken met dezelfde regels als andere technologieplatforms die zzp’ers menen in te zetten. In een langlopende zaak tegen Deliveroo oordeelde een beroepshof begin dit jaar dat bezorgers geen zelfstandige ondernemers zijn en recht hebben op een arbeidscontract. Het Hof nam daarbij niet alleen de wettelijke definities van werkomstandigheden mee in zijn oordeel, maar ook het effect van lage loonuitkeringen op een beroepsgroep die extra bescherming nodig heeft.
Voorzieningen voor werkloosheid en arbeidsongeschiktheid worden niet aangeboden en sociale premies worden niet afgedragen, wat een potentiële last is voor de samenleving als geheel. Deliveroo draait alsnog op voor achterstallige premies nu zijn zelfstandige ondernemers in dienst blijken te zijn. Platformtechnologiebedrijven als Grubhub, Helpling, UberEATS en andere bedrijven die specifiek werk leveren binnen de gig-economie lopen in diverse landen tegen soortgelijke rechtszaken aan.
