Blockchain, robotisering, data-analytics worden door steeds meer organisaties ingezet en hebben effect op de financiële functie. Maar wat betekenen die termen robotisering (efficiency), data-analytics (effectiviteit) en blockchain (betrouwbaarheid en transparantie) nu? En welke impact en effect heeft dit op jouw rol als controller? Hoe zet je jouw kennis en talent in om met behulp van deze technologie toegevoegde waarde te blijven leveren?

Wat is robotisering?

Robotisering wordt ook wel robotic process automation (RPA) genoemd. Een financiële robot bedient informatiesystemen op basis van werkinstructies en voert meerdere taken tegelijkertijd uit. De robot voert processen uit zoals een mens dat ook zou doen. Automatisering van de standaardprocessen met name van de basisadministratie is al een aantal jaren aan de gang. Met RPA is het mogelijk naast de basis administratieve processen ook de financial control processen verder te automatiseren o.a.:

• business performance analysis,
• internal reporting,
• financial planning & analysis,
• budgeting and costing,
• risk management & internal control.

Voorbeelden van robotisering

Voorbeelden van RPA zijn: automatisch factureren, automatische controles op basis van data-analyse, automatische rapportages, automatische koppelingen tussen diverse mutaties. RPA neemt veel uitvoerende taken van de financial controller over, dit verhoogt de efficiency van deze werkzaamheden.

Lees ook: RPA haalt de robot uit de mens

Wat is data-analytics?

Data-analytics is het proces waarbij op basis van gestructureerde en ongestructureerde data bruikbare informatie wordt opgeleverd (analyse en voorspelbaarheidsmodellen). Big data en data-analytics maakt het mogelijk veel gestructureerde en ongestructureerde data te combineren, waardoor het mogelijk wordt eenvoudig verbanden te leggen tussen financiële en niet financiële informatie. Dit geeft nieuwe (datagedreven) invalshoeken op het effect van strategieën en marktontwikkelingen. Een controller die de juiste combinatie van data gebruikt, analyseert en helder rapporteert, creëert nieuwe waardevolle stuurinformatie, waarop hij op basis van data-analyse advies kan geven en meedenkt in de strategie. De nieuwe inzichten door deze data-analyse bieden kansen en concurrentievoordeel.

Voorbeeld data-analytics

Komkommer handelsbedrijf ‘The Cucumber’ heeft 100 miljoen omzet. Vijftig procent van de komkommers is afkomstig uit Spanje. In Spanje zijn veel open kassen. Het weer heeft invloed op de hoeveelheid en kwaliteit van de komkommers en dus de prijs. Met data-analytics koppel je het Spaanse weer aan de ervaringscijfers over de hoeveelheid en kwaliteit van de komkommers. Zo ontwikkel je voorspelbaarheidsmodellen en krijg je inzicht wanneer er schaarste is en dat bepaalt weer de prijs, omzet en de marge. Financiële en niet- financiële informatie worden gekoppeld en zo richt je op basis van historie en machine learning een voorspelbaarheidsmodel in.

Wat is blockchain?

Een blockchain is een gedistribueerde database die een gestaag groeiende lijst bijhoudt van data-items die gehard zijn tegen manipulatie en vervalsing. De database is in essentie een grootboek met transactiegegevens. Deze digitale transactiegegevens worden op een gedistribueerde wijze opgeslagen. Dat betekent dat er géén centraal punt is waarbij dit wordt gecontroleerd. Het ontbreken van een controlerende centrale partij is juist een veiligheidsmechanisme. De controle zit hem namelijk in het grootboek zelf. De informatie erin wordt versleuteld, en bij vele blockchaintoepassingen is zelfs bij eindgebruikers een deel van het grootboek aanwezig. In elk geval is er op vele plekken (full nodes) een complete versie van het grootboek aanwezig. Wanneer er een transactie wordt vervalst, ontstaan er fouten in diverse blokken en dat wordt direct op die verschillende plekken (full nodes) gezien en wordt gecheckt op juistheid. Een handig plaatje vind je hier.
Deze toepassing gaat in de toekomst heel veel effect hebben op Risk & Compliance. Veel risico’s en controles worden hierdoor geautomatiseerd en al vanaf de opzet al afgedicht. Het beoordelen voor welke transacties blockchain kan worden ingezet, de veiligheid van internet en het interne automatiseringssysteem zullen steeds meer aandacht krijgen, waarbij de controller ook een rol heeft.

Lees ook: stappenplan voor de implementatie van blockchaintechnologie

Wat wordt jouw rol als controller?

Of je nu een financial controller of business controller bent door de informatie die nu veel sneller beschikbaar is, kan jij al veel eerder gaan analyseren, signaleren, controleren en adviseren. Als business controller kun je jezelf nog meer toeleggen op het creëren van waardevolle stuurinformatie en deze vertalen naar de business, MT en directies. Ben jij een (financial) controller dan zal jouw denkkracht en ervaring nodig zijn bij de inrichting van de systemen (grootboek, wet- en regelgeving), het leggen en vinden van de juiste verbanden binnen de beschikbare data, de data-analyse van de uitkomsten en het inrichten van de benodigde rapportages.

Figuur. Wat is je toegevoegde waarde (TW)?

Robotics

• Verhoogt de efficiency van de basisadministratie en de financial control werkzaamheden.
• business performance analyse van business control.

Data-analytics

• Verhoogt de effectiviteit van de analyse en stuurinformatie.
• Effect op de financial en business control rol.

De toegevoegde waarde van de controller zit dus enerzijds in de analyse en inrichting van de systemen en anderzijds in de vertaling van de cijfers en advisering naar de business. Daarbij geldt één voorwaarde: de basisadministratie moet op orde zijn en de rollen voor financial en business control moeten helder en goed ingericht zijn.

Wat betekent dit voor de functie van controller?

De blik van de controller verschuift van meer financieel naar bedrijfsbreed. De business controller integreert steeds meer in de keten en de financial controller rol wordt steeds meer een specialistische (expertise) functie.
Van de controller worden andere eigenschappen en competenties verwacht. Eigenschappen en competenties (hard en soft skills) die niet in de bedrijfseconomische opleiding zitten, maar die steeds belangrijker worden:

• bedrijfskundige blik,
• data-analytische vaardigheden,
• in systemen kunnen denken,
• leiderschapskwaliteiten (durven beslissen, vernieuwen),
• nieuwsgierigheid (willen weten wat er mogelijk is),
• open staan voor verandering,
• effectief communiceren (feedback geven, overtuigend adviseren, presenteren).

Lees ook: Technologie die werkelijk impact heeft op controllers

Creëer je kansen!

Kom nu in beweging, en denk na over de volgende vragen:

1. Waar zit mijn toegevoegde waarde in mijn huidige rol?
2. Welke van deze ontwikkelingen heeft het meeste invloed op mijn rol in de toekomst?
3. Wat heb ik nodig om in deze ontwikkelingen mee te gaan?

Uiteindelijk gaat het erom dat je in je rol meebeweegt en werkzaamheden blijft doen die bij jouw talenten en persoonlijkheid passen. Door deze eerst inzichtelijk te maken, blijf jij aan het stuur en maak je de juiste keuzes voor opleiding, training en functie in de toekomst!

Auteur: Erik Boon, partner van De Effectieve Financial

Dit artikel is gepubliceerd in: mei 2018, geüpdatet in april 2022

Finance Academy E-learning

Leeromgeving Finance Academy E-learning bevat cursussen met een breed scala aan onderwerpen die voor controllers van belang zijn. Met het platform kunt u uw leerdoelen verwezenlijken en kennis vergaren om op de toekomst voorbereid te zijn volgens de nieuwe richtlijn voor Permanente Educatie. Maak nu kennis en profiteer van 10 procent korting op een abonnement. U kunt ook geheel vrijblijvend een gratis e-learning proberen om de omgeving te leren kennen.

Volg CMWeb op LinkedIn!