Om een datagedreven organisatie te worden, is het vooral belangrijk dat een bedrijf kijkt naar wat het uiteindelijk wil zijn. Medewerkers van verschillende afdelingen werken hecht samen aan die verandering. IT is de uiteindelijke enabler en pas de laatste stap, legt consultant digitale transformatie Sander Janssen uit.
‘Drie á vier jaar gelden moest ik nog uitleggen waarom het urgent was dat organisaties startten met hun digitale transformatie,’ zegt Sander Jansen. ‘Inmiddels is dat niet meer zo. Nu leggen we veel meer uit wat nu eigenlijk een goed begin is en hoe je dat aanpakt.’ Veel investeringen gaan nog uit van een oude gedachte van automatisering, waarbij geld in digitalisering leidde tot een verbetering van het rendement door kostenverlaging.
E-learning: De datagedreven organisatie
Deze nieuwe videocursus van Finance Academy E-learning gaat aan de hand van concrete voorbeelden in op hoe bedrijven transformeren tot datagedreven organisaties en wat de rol van de financial is in dat proces. De e-learning is gericht op praktische anekdotes en er is geen IT-kennis vereist om deze e-learning te kunnen volgen.
Jansen vertelt dat er een wezenlijk verschil is met digitale transformatie. Bij automatisering optimaliseren digitale middelen bestaande processen, hetgeen het hoofddoel is. Bij de traditionele industrie wordt IT ingezet om hetzelfde product of dezelfde dienst sneller op de markt te brengen, legt hij uit. Met schaalvergroting door automatisering dalen de kosten en gaat het rendement van de organisatie omhoog. ‘Maar bij Digitale transformatie gaat het erom dat je jezelf opnieuw uitvindt en tot hele nieuwe producten en diensten komt, zodat je kunt aanhaken op een gedigitaliseerde samenleving.’
Data is de essentiële kern
Datagedreven werken is een essentieel element van die transformatie. ‘Je moet samen met mensen in de business, finance en IT tot heel nieuwe concepten komen. Kennis voor het creëren van nieuwe diensten met nieuwe verdienmodellen, de data van je klanten, moeten in het primaire proces versmelten.’ Succesvolle digitale bedrijven zijn niet de bedrijven die alleen veel in IT investeren, ‘maar bedrijven die daarbij ook goed het fundament in de organisatie neerzetten. IT kun je kopen met een zak geld, maar dan heb je het over een automatiseringsproject en niet over de digitale transformatie van jouw organisatie. Je gaat goedkoper produceren wat je al deed, maar verliest op den duur de aansluiting met de veranderende markt.’
Hij noemt als voorbeeld de markt van audioapparatuur. ‘Vroeger kocht je een stereo, of platenspeler en boxen, maar nu heb je een kastje van Sonos of Amazon en dan heb je alle muziek tot je beschikking. Je koopt niet zozeer de box of stereoset, maar je koopt de dienst.’ Dat vereist een heel ander businessmodel. Het gaat niet meer om het zoveel mogelijk verkopen van stereo’s, maar om het bouwen van een platform, vertelt Jansen. ‘Dat is een totaal andere blik op digitalisering en automatisering.’
Wat wil je worden?
‘De eerste stap is begrijpen wat je met je bedrijf wilt worden. Daarna ga je naar stap twee: hoe ga ik het team klaarmaken?’ Het is van cruciaal belang dat de mensen die dagelijks werken in business, finance, HR, IT en wat dies meer zij van elkaar begrijpen wat hun rol is en wat hun rol gaat worden. Hier komt erg veel samenwerking buiten eilandjes om bij kijken. Daar komen veel inhoudelijke gesprekken over de business aan te pas en dat kost tijd. Dat lijkt inefficiënt, maar het is broodnodig om werk te kunnen maken van een datagedreven organisatie, benadrukt Jansen. ‘Er moet vertrouwen en verbinding ontstaan, vertrouwen in leidinggevenden dat de rolverandering een verbetering is.’
Dat is een stroef en langzaam proces, en de fout die de consultant vaker ziet is dat de beslissingnemers binnen de organisatie niet bereid zijn om de tijd te gunnen aan die investering. Met het gevolg dat de planning en realisatie van het IT-project door worden gedrukt, in plaats van mensen te onboarden in het nieuwe plan. ‘Dat gaat ten koste van de verbinding en het vertrouwen. Het is niet gek dat er op dit moment organisaties zijn die twijfels hebben over hun digitale strategie. De bestuurders van die organisaties moeten zich echter de vraag stellen of zij het zich wel kunnen veroorloven om hun technologie en de interne medewerkers niet af te stemmen op de veranderende, digitaliserende samenleving.’
Meer dan financieel plaatje
Voor financials is het belangrijk dat de businesscase niet meer alleen naar financiële parameters kijkt, zegt hij. ‘Er moet een aantal operationele en technische parameters aan worden toegevoegd. Die moeten aangeven dat als bepaalde doelen worden bereikt, het hoog scoort in het traject van de digitale transformatie. Dat gaat dus niet door op korte termijn te sturen. De financiële parameters zijn niet ondergeschikt aan digitale transformatie, want een bedrijf moet wel een goede liquiditeitspositie hebben, maar je moet kijken naar welke bijdrage de investeringen leveren aan de lange termijn.’
Hij erkent dat dat geen makkelijke opgave is. ‘Maar je hebt wel die parameters nodig om de vertaling te kunnen maken naar de langere termijn van het digitale transformatieproces. De financieel professional hoeft geen IT-specialist te worden, maar moet wel begrijpen wat er op technisch gebied speelt en vooral dat de businesscase waarop besluiten wordt genomen die aanvullende parameters bevat om het succes te monitoren.’ In de e-learning ‘De datagedreven organisatie’ staat Jansen uitgebreider stil bij de businesscase die hoort bij dit Business Operating Change-model.
Getransformeerd bedrijf
Met digitale transformatie wordt de dienst continu aangepast en verbeterd. In tegenstelling tot automatisering, waar nog veel werd uitbesteed, is het belangrijk om kennis en vaardigheden om de processen adaptief te kunnen aanpassen zoveel mogelijk binnen de organisatie te houden. Dit is een randvoorwaarde om snel te kunnen schakelen. In de videocursus staat Jansen stil bij de nieuwe mindset die nodig is. Veel beslissingnemers van organisaties blijven steken in het reduceren van kosten middels automatisering en staan niet stil bij de nieuwe kansen en producten die digitalisering bieden. Om echt in te haken op digitalisering moet een business de behoeftes die in de analoge wereld bestond vertalen naar welke behoefte is ontstaan in de digitale samenleving.
Finance Academy E-learning
Leeromgeving Finance Academy E-learning bevat cursussen met een breed scala aan onderwerpen die voor controllers van belang zijn, zoals deze e-learning over de datagedreven organisatie. Met het platform kunt u uw leerdoelen verwezenlijken en kennis vergaren om op de toekomst voorbereid te zijn volgens de nieuwe richtlijn voor Permanente Educatie. Maak nu kennis en profiteer van 10 procent korting op een abonnement. U kunt ook geheel vrijblijvend een gratis e-learning proberen om de omgeving te leren kennen.
