Beurswaakhond AFM maakt de aanpak van frauderisico’s een structureel en blijvend thema. De organisatie roept ondernemers en controleurs op hier meer tijd en aandacht aan te schenken, omdat detectie en opvolging onvoldoende is ontwikkeld.
‘Het signaleren en opvolgen van frauderisico’s behoort tot de kern van het accountantsvak,’ zegt AFM-bestuurder Hanzo van Beusekom. AFM wil dat organisaties meer tijd en aandacht besteden aan zulke risico’s. Ondernemers moeten zelf veel aandacht besteden aan het verkleinen van frauderisico’s, maar ook de controleur is vaak nog onvoldoende ontwikkeld, zo stelt de beurswaakhond.
Selectie aan de poort
‘Fraudedetectie moet een geïntegreerd onderdeel zijn van de wettelijke controle, conform de wettelijke eisen. Zowel bij acceptatie van de klant, de inschatting van risico’s, de planning en uitvoering van de werkzaamheden en in de rapportage en controleverklaring,’ zo staat te lezen in een nieuwe position paper van de waakhond. Volgens de paper is er een trend dat accountantsorganisaties steeds meer aan scherpere risicoselectie bij het aannemen van klanten. ‘Hierdoor bestaat het risico dat op systeemniveau de kans toeneemt dat frauderisico’s niet worden gesignaleerd, als hoog-risicocontroles terechtkomen bij accountantsorganisaties met minder fraude-expertise en capaciteit.’
Kans op fraude neemt toe
‘De AFM denkt dat de kans op fraude momenteel eerder aan het toe- dan aan het afnemen is. Dat heeft te maken met allerlei trends, zoals de fase in de conjunctuur waar we nu in zitten, maar ook trends als digitalisering en duurzaamheid,’ aldus Van Beusekom. De organisatie wil dat er meer kennis, expertise en aandacht wordt gegevens aan frauderisico’s en eist dat er een sterke verbetering zichtbaar wordt de komende jaren.
Oorzaken achterblijven fraude-aanpak
De toezichthouder ziet een drietal mogelijke grondoorzaken voor het achterblijven van ontwikkeling op het gebied van fraudedetectie en opvolgen van risico’s:
- Kennis, kunde en expertise zijn niet altijd voldoende aanwezig. Soms ie er te weinig diepgaande kennis van de klant, er wordt nog te weinig gekeken naar gedrag en cultuur van een organisatie, er is een gebrek aan fraude-ervaring en er is soms te weinig diverse expertise in controleteams.
- De rolopvatting, houding en mindset van de accountant kunnen ten aanzien van de detectie van fraude(risico’s) tekortschieten. Er wordt vaak aangenomen dat klanten integer handelen en de controleur krijgt daarom te maken met conformation bias en negeert signalen van mogelijke fraude.
- De interne cultuur van accountantsorganisaties kan belemmerend werken. Er is een neiging om niet de vuile was van gemiste fraude buiten te hangen, waardoor fraude te weinig aan de kaak wordt gesteld.
