In het laatste kwartaal van dit jaar en in het eerste van 2023 krimpt de Nederlandse economie licht. Ondernemers en toeleveranciers vechten om gestegen kosten, faillissementen nemen toe en het blijft lastig om gekwalificeerd personeel aan te trekken.
Dat verwacht Rabobank. Hoge inflatie is vrijwel altijd een voorbode geweest van een afkoelende economie, schrijven onderzoekers van RaboResearch. Consumptie staat onder druk door onder meer stijgende energiekosten. Bovendien worden steeds meer producten en goederen duurder en verwachten de onderzoekers dat inflatie maar langzaam daalt. Inkomensgroei zal daarop aantrekken, maar niet zo snel als de prijzen stijgen.
Dalende consumptie
Hoge inflatie over een langere periode holt de koopkracht van huishoudens uit en kan ten koste gaan van de winst van bedrijven, zo schrijven de onderzoekers van de bank. Volgens de raming met een rem op de economische groei, krimpt de economie twee kwartalen achter elkaar. De dalende consumptiecijfers worden niet gecompenseerd door overheidsmaatregelen als de tijdelijke verlaging van btw op energie en de verhoging van het minimumloon.
Schulden ondernemers
Met het terugbetalen van de belastingschuld in het vooruitzicht, wordt het nettoresultaat van bedrijven lager. Bovendien zijn de schulden soms relatief hoog. ‘In sommige bedrijfstakken is de terug te betalen belastingschuld als percentage van de nettowinst vrij omvangrijk, zoals in de beveiligingsbranche, schoonmaak, grafische industrie en horeca,’ staat te lezen in het rapport. Rabobank verwacht dat het aantal faillissementen toeneemt door hoge inflatie en stijgende rentes, stopgezette coronasteun en terug te betalen belastingschuld.
Lage investeringen
Momenteel heeft 38 procent van het bedrijfsleven een schuld met een looptijd korter dan een jaar. Vanwege de stijging van kapitaalmarktrentes moet een deel van deze schulden tegen een hogere rente worden geherfinancierd. Dat maakt investeren duurder.
Door de arbeidskrapte krapte is de economie volgens een ruwe schatting 5 miljard euro aan toegevoegde waarde misgelopen. Daarbij zorgt een gebrek aan personeel ervoor dat bedrijven minder investeren in hun vaste activa als ICT-apparatuur, gebouwen, vervoersmiddelen, et cetera. ‘Hier staat natuurlijk tegenover dat de krapte organisaties wel kan bewegen om te investeren in zogenoemde arbeidsbesparende technologieën. Voorbeelden zijn zelfscankassa’s, inpakrobots, prefab-bouwen of het gebruik van betere ICT in de zorg.’
Retentie personeel
De onderzoekers verwachten dat bedrijven meer energie zullen steken in de retentie van personeel, omdat de afgelopen periode is gebleken dat het lastig is om gekwalificeerd personeel te vinden. Maar met de toename van faillissementen en het daarmee gepaard gaande baanverlies, neemt het aantal vacatures af.
‘Maar omdat op zoveel plaatsen een tekort is aan personeel, verwachten we dat mensen die hun baan verliezen redelijk snel weer ergens anders aan de slag kunnen,’ schrijft de bank. ‘Daarom voorzien we dat de werkloosheid slechts mondjesmaat oploopt en volgend jaar uitkomt op gemiddeld 3,5 procent.’
Lees ook: Wat is het salaris van een controller in 2022?
Prijsverhogingen
Toeleveranciers en producten vechten om wie de hogere kosten moet betalen. Ondernemers in sterk competitieve sectoren zullen terughoudend zijn in het verhogen van hun prijzen om gestegen kosten door te berekenen aan klanten. ‘In dat soort segmenten zullen de torenhogere producentenprijzen ten koste gaan van de winstgevendheid van het bedrijfsleven en een sterke wissel trekken op de investeringen.’
