Digitalisering en duurzaamheid zijn de twee hoofdthema’s voor 2022 bij vereniging Financials For Financials. Thema’s die voor de financial van de toekomst zeer relevant zijn. Vanwege maatschappelijke ontwikkelingen, maar zeker ook vanwege de wet- en regelgeving, die duurzaam rapporteren verplicht zal stellen.
Dat betekent voor bedrijven dat ze uiteraard inzicht moeten hebben in hun financiële huishouding, maar daarnaast in kaart brengen welke financiële, sociale en ecologische impact ze maken. Daar komen digitalisering en duurzaamheid samen, in digitale transformatie. Waarbij niet de technologie centraal staat, maar wat er nodig is om maatschappelijke vraagstukken op te lossen.
Onlangs luisterde ik naar De Technoloog, de podcast van BNR over technologische ontwikkelingen en de impact daarvan op onze samenleving. Dit keer was Marco Derksen, digitaal strateeg, ondernemer en docent, te gast. In deze podcast legde Marco wat mij betreft heel concreet uit wat nu eigenlijk het verschil is tussen digitalisering en digitale transformatie: ‘Dat verschil is namelijk fundamenteel. Digitalisering of digitale transitie gaat vooral over het optimaliseren van het bestaande en digitale transformatie gaat over het anders organiseren en in voorkomende gevallen over een ander businessmodel. Daarbij gaat digitalisering over van A naar B en digitale transformatie over van A naar Anders.’
Beiden vragen derhalve ook een wezenlijk andere aanpak: ‘De eerste is in feite een technisch project met een concreet einddoel waarbij je kunt sturen op tijd, geld en kwaliteit. De tweede is een leerproces in een complexe en onvoorspelbare context waarbij het vooral gaat over de kunst van richting te veranderen. En ja, daar speelt digitale technologie een belangrijke rol in, maar het gaat daarbij vooral over het kunnen loslaten van het bestaande, vaak niet meer werkende systeem om ruimte te creëren voor een nieuw systeem. Een systemische verandering waarbij ik liever spreek over een mentale transformatie in een digitale netwerksamenleving.’
Als voorbeeld noemt hij in het interview de zorg. ‘Maar ik had een vergelijkbaar voorbeeld kunnen nemen uit een andere sector. Toevallig afgelopen week een vergelijkbare discussie hierover met betrekking tot de energietransitie. Ook als het gaat om duurzaamheid zullen data, gegevensuitwisseling en samenwerking over grenzen heen (zie ook de essentie van digitale transformatie) een steeds grotere rol spelen. Daarbij staat de mens, het samenwerken tussen mensen, maar ook het mens zijn weer voorop! Ik ben daar inmiddels een blog over gestart om voorbeelden te verzamelen.’
En dat resoneert bij mij; het zijn de grote en kleine maatschappelijke vraagstukken waar we oplossingen voor zoeken. Daarna pas over de vraag welke rol technologie daarin kan spelen. Zo werk ik sinds een paar maanden op interimbasis bij een sociaal ontwikkelbedrijf. Het uitgangspunt van onze organisatie is dat mensen, die een afstand ervaren tot de arbeidsmarkt, zichzelf kunnen versterken. Zo kunnen ze op de beste plek terechtkomen, waar zij het verschil kunnen maken en weer kunnen meedoen. Hoe kunnen we dat ondersteunen? Enerzijds door processen te optimaliseren en anderzijds door op een andere manier naar onze dienstverlening te kijken. Want, hoe blijven we relevant in een digitale samenleving? Wat is er nodig? Waarbij Marco aangeeft dat oplossingen dus niet altijd digitaal hoeven te zijn! ‘Het is voor organisaties van belang om na te denken over hoe zich te verhouden tot de digitale transformatie en daarin nu ook al stappen te zetten. En die stappen gaan vooral over wat de digitale netwerksamenleving nu van ons als mens vraagt.’ En dat moet uiteindelijk leiden tot duurzame effecten. Bij een sociaal ontwikkelbedrijf tot duurzame inzetbaarheid van mensen. Al dan niet met behulp van AI, VR en RPA, wat hen bij (het leren van) de werkzaamheden ondersteunt. Of video, animaties of andere digitale tools om te kunnen inspelen op laaggeletterdheid en het werkplezier te verhogen. En om dat te kunnen omarmen is het beslist noodzakelijk dat vertegenwoordigers uit de hele organisatie daarbij worden betrokken. Volgens Marco begint het met de waaromvraag: ‘Waarom doen we de dingen zoals we ze doen en Waarom zouden we moeten veranderen? Daarna komt de vraag Wat gaan we dan doen en vervolgens Hoe gaan we dat doen?’
En dat sluit mooi aan op de voorspelling van een andere bevlogen ondernemer, Jaspar Roos. Inspirator , innovator en hoofddocent van de opleiding Digitale Transformatie & Organisatie bij Beeckestijn Business School, die ik onlangs volgde: ‘The future of digital is human!’
Wekelijks kijkt een professional uit ons cm: nieuwspanel terug op het nieuws. Deze week: Mirjam Groenendijk is bestuurslid van vereniging Financials For Financials, manager Marketing & Communicatie a.i. bij Scalabor, en is gedreven om maatschappelijke impact te maken.
