Het wordt weer een kleine deceptie. Maar ja, dat zit er ook wel een beetje in. Van Gaal heeft namelijk geen scorecard. En dat moet, anders kun je niet sturen. Dat geldt voor organisaties, maar ook voor landenteams.
Wat is ook al weer een scorecard? Laten we het geheugen eens opfrissen. Hierna een wel erg wervende tekst over de toegevoegde waarde van de 30-jaar oude scorecard.
Van Raider naar Twix wekte jaloezie op
De alinea hiervoor bevat best wat onzin. De ‘scorecards’ blijken volgens onderzoek en in de praktijk in de afgelopen 30 jaar namelijk niet zo succesvol geweest. Dat heeft u in uw eigen werk vast ook al vastgesteld. Vooral consultants hebben zich in het begin scheelverdiend. Kaplan en Norton zaten zich in het begin van de 90-er jaren zeker te vervelen, en waren stikjaloers op de fabrikanten van maandverband en Raiders. Die waren tenminste in staat om hun producten verder te ontwikkelen. ‘Nu met vleugels’, respectievelijk ‘nu alleen verkrijgbaar als Twix’. De twee heren kwamen er gedurende hun loopbaan achter dat er op het gebied van management accounting niets meer te ontwikkelen was. Kaplan schreef zelf in 1987 dat ‘By 1925 virtually all management accounting practices had been developed’. Dan maar oude wijn in nieuwe zakken, moeten ze gedacht hebben. Op zich een prima concept, zo’n scorecard, maar niks nieuws. Toepassing van dit soort concepten leidt af van waar veel organisaties en managers mee bezig moeten zijn: bedrijfseconomische afwegingen maken, met goed instrumentarium van meer dan 80 jaar oud. Daar horen eigenlijk geen scorecards en value based-aanpakken bij thuis.
Terug naar de bron: de sport
Maar is er dan niets goed aan de scorecard? Misschien moeten we terug naar de bron. Als die daar werkt, is er misschien nog hoop voor het bedrijfsleven. De term scorecard, of in het Nederlands misschien puntenkaart, heeft zijn oorsprong natuurlijk in de sport. Denk maar aan golf. Gelukkig komt nu na het debacle van eerdere WK’s het WK in Qatar eraan. Nieuw toernooi, nieuwe kansen! Want hoe zit het eigenlijk met de toepassing van de BSC in de voetbalwereld? Werkt ‘ie daar eigenlijk wel? Had Cruijff ‘m op zijn nachtkastje?
Laten we het balanced scorecard concept, dat bij bedrijven belangrijke informatie zou moeten bevatten over de te volgen koers, eens onder de loep te nemen voor het WK 2022. En misschien kan aan de hand van een BSC worden voorspeld wie het WK zal winnen. En dan hebben we het niet over een eenvoudige scorecard, die de tussen- en eindstand van een wedstrijd aangeeft. Het gaat om heuse ‘full-fledged’ BSC, waarmee voorafgaande aan en gedurende het WK kan worden vastgesteld welk team het meest waarschijnlijk zal winnen.
En waarmee kan worden bijgestuurd door een bondscoach. Het probeersel staat hieronder.
Figuur. Balanced scorecard WK 2022 (poging tot …)
Als coach is het voordeel van een scorecard natuurlijk dat je je afwegingen op rationele gronden kunt maken. Je wisselt Robben eenvoudigweg niet (zoals in 2004 gebeurde) omdat je vindt dat hij het niet goed doet. Nee, je laat hem staan omdat ‘ie een hoge marktwaarde heeft. Als sportcommentator kunt je aan de hand van de scorecard alvast rekening houden met wie er het toernooi gaat winnen, en goede sier maken op de redactie, omdat je het eigenlijk steeds bij het goed eind had. Minder leuk is het voor Qatar, dat op basis van de voorbeeldscorecard geen schijn van kans heeft. Of wisten we dat al?
Mmmmh. Ik ben nu een uurtje aan het schrijven, en met deze tabel bezig. Ik geloof toch dat geen sportcommentator of bondscoach deze systematiek gaat gebruiken. Dan niet gek dat ‘ie ook in het bedrijfsleven niet werkt. Maar misschien zit ik er naast. Heeft u als lezer van cm: betere ideeën, laat het mij via de redactie weten.
Auteur: Koen Perik
drs. Koen L.M. Perik RC is partner bij SIS Finance, Amsterdam. SIS Finance adviseert en ondersteunt organisaties op het terrein van management en finance
