In deze tijd van verduurzaming is het investeren in zonnepanelen iets wat steeds vaker voorkomt. De zonnepanelen worden krachtiger en de prijs lager, waardoor de terugverdientijd steeds korter wordt. Wellicht komt er binnenkort zelfs een nultarief voor de btw in plaats van de omzetgerelateerde vrijstelling (OVOB) ofwel de nieuwe kleine-ondernemersregeling.
Een particulier die zonnepanelen op zijn woning laat plaatsen, de opgewekte energie voor de eigen woning gebruikt en vervolgens de resterende energie levert aan een energiemaatschappij, is btw-ondernemer. Over de aan de energiemaatschappij geleverde energie en over het privégebruik is btw verschuldigd. Daar staat tegenover dat de btw op de investering in zonnepanelen in aftrek kan worden gebracht.
Tip! Download GRATIS de whitepaper Btw en facturatie
Omdat het in de praktijk in verband met saldering niet altijd eenvoudig vast te stellen is hoeveel elektriciteit wordt geleverd, kan ervoor gekozen worden de verschuldigde btw te bepalen volgens een forfaitaire regeling. Bij toepassing van de forfaitaire regeling mag geen btw in rekening worden gebracht over de geleverde energie. De hoogte van de verschuldigde btw is afhankelijk van de capaciteit (wattpiek per jaar) van de zonnepanelen.
OVOB
Door na het jaar van investeren in de zonnepanelen te kiezen voor de OVOB – voorheen de kleine-ondernemersregeling (KOR) – bestaat in het jaar van investeren recht op teruggave van btw, wordt de eigenaar van zonnepanelen daarna niet geconfronteerd met administratieve lasten en hoeft er geen btw-aangifte te worden gedaan. De OVOB is van toepassing indien op jaarbasis niet meer dan 20.000 euro btw belaste omzet wordt behaald.
Aandachtspunt hierbij is wel dat door toepassing van de OVOB na het jaar van investeren de eigenaar van de zonnepanelen door toepassing van de herzieningsregeling te maken kan krijgen met een jaarlijkse verplichte gedeeltelijke terugbetaling van btw. Dit betekent dat bij niet-geïntegreerde zonnepanelen gedurende vier jaar steeds een vijfde deel van de teruggevraagde btw terugbetaald moet worden aan de Belastingdienst. Bij geïntegreerde zonnepanelen moet gedurende negen jaar steeds een tiende deel van de teruggevraagde btw jaarlijks terugbetaald worden.
Bij een investeringsbedrag van minder dan 14.404 euro (inclusief btw) voor niet-geïntegreerde zonnepanelen vindt geen herziening plaats. Voor geïntegreerde zonnepanelen geldt een maximaal investeringsbedrag van 86.428 euro (inclusief btw), onder welk bedrag geen herziening hoeft plaats te vinden.
Het voorgaande betekent dat er geen herziening aan de orde is indien de btw op de investering in niet-geïntegreerde zonnepanelen minder is dan 2.500 euro of als de btw op de investering in geïntegreerde zonnepanelen minder is dan 5.000 euro.
Let op: Als een particulier die als btw-ondernemer kwalificeert op een later tijdstip zonnepanelen bijkoopt, een onroerende zaak ter belegging gaat verhuren of een onderneming begint en de totale omzet inclusief de omzet van de zonnepanelen komt boven 20.000 euro, dan moet de particulier zich afmelden voor de OVOB. Doet hij dit niet, dan vervalt het recht op aftrek van btw voor de nieuwe aankopen of activiteiten.
Btw-aangifte ondernemers
De Belastingdienst heeft voor particulieren die kwalificeren als btw-ondernemers die nog niet eerder btw-aangifte deden het formulier ‘Opgaaf zonnepaneelhouders’ beschikbaar gesteld. Om in aanmerking te kunnen komen voor btw-teruggaaf op zonnepanelen moet dit formulier uiterlijk op 31 december van het jaar van aanschaf van de zonnepanelen en waarin de btw is gefactureerd ontvangen zijn door de Belastingdienst.
Btw-ondernemers die al btw aangiften indienen, moeten de btw terugvragen in de btw-aangifte over het tijdvak waarin de btw aan de btw-ondernemer in rekening is gebracht.
Btw-versoepelingen voor particuliere eigenaren
Om de administratieve verplichtingen voor particuliere zonnepaneelhouders te verminderen, is onlangs een aantal versoepelingen voor hen in het leven geroepen.
- Versoepelde registratieplicht. Ook particuliere zonnepaneelhouders die de btw op de aangeschafte zonnepanelen niet wilden terugvragen, moesten zich tot voor kort toch bij de Belastingdienst melden. Door de goedkeuring uit het besluit van 10 juni 2021 (Staatscourant 2021-20899) hoeven eigenaren van zonnepanelen zich niet meer verplicht aan te melden als de jaarlijkse omzet met de zonnepanelen door levering van energie aan het net 1.800 euro (vrijwillige registratiedrempel) of minder is (volgens het forfait of de werkelijke vergoeding). Zij mogen OVOB dan direct toepassen en hoeven niet te voldoen aan administratieve verplichtingen.
- Woning met zonnepanelen. Particulieren die een woning met daarop zonnepanelen aanschaffen moesten zich onder de oude regels ook bij de Belastingdienst melden. Vervolgens moesten zij zich aanmelden voor de OVOB. Door het besluit van 10 juni 2021 hoeft dit niet meer; zij mogen de OVOB direct toepassen.
- Toepassing KOR zonder aanmelding. Particulieren die de OVOB toepassen zonder daarvan melding bij de Belastingdienst te doen vanwege de vrijwillige registratiedrempel, zijn niet verplicht de OVOB voor minimaal drie jaar toe te passen. Dit geldt wel voor reguliere btw-ondernemers. Zonnepaneelhouders die zich al bij de Belastingdienst als btw-ondernemer hebben aangemeld, kunnen geen beroep doen op het besluit en moeten zich nog wel voor de OVOB aanmelden.
- Opgaaf zonnepaneelhouders online. Voor particuliere zonnepaneelhouders die btw willen terugvragen, is het daarnaast sinds kort mogelijk om zich online aan te melden bij de Belastingdienst. Voorheen moest de zonnepaneelhouder het formulier printen en per post verzenden. Dat is nog steeds mogelijk, maar daaraan is de optie toegevoegd om de aanmelding als btw-ondernemer bij de Belastingdienst online te doen. Om die aanmelding online te kunnen doen, heeft de particuliere zonnepaneelhouder een DigiD nodig.
Nieuwe regeling
De Europese Commissie heeft besloten om 0 procent btw mogelijk te maken op de levering en installatie van zonnepanelen. In Nederland is de levering en installatie van zonnepanelen belast met 21 procent btw. Omdat een particulier die regelmatig energie tegen vergoeding teruglevert aan de energieleverancier btw-ondernemer is, kan hij de btw die drukt op de installatie en levering van zonnepanelen terugvragen via de btw-aangifte als de particulier zich bij de Belastingdienst heeft aangemeld als btw-ondernemer.
In het jaar na de investering maken veel particulieren gebruik van de OVOB zodat zij geen btw meer hoeven te af dragen. Deze regeling moet wel tijdig aangevraagd worden bij de Belastingdienst. Door gebruik te maken van de OVOB krijgen particulieren ontheffing van administratieve verplichtingen en hoeven zij geen btw af te dragen over de teruglevering van energie aan de energieleverancier.
Met het voorstel van de Europese Commissie dat het mogelijk maakt 0 procent btw te heffen over installatie en levering van zonnepanelen, zouden de huidige administratieve lasten voor zonnepaneeleigenaren en Belastingdienst komen te vervallen. Het besluit opent daarnaast wellicht ook de deur naar een btw-verlaging van onder andere duurzame warmtebronnen die nu ook belast zijn met 21 procent btw.
Onderzoek
Het kabinet onderzoekt momenteel of het wenselijk is om in Nederland een nultarief voor btw op zonnepanelen in te voeren. Doel daarvan is de administratieve lasten voor zowel particuliere zonnepaneelhouders als de Belastingdienst te verminderen. In het onderzoek zullen onder meer de budgettaire gevolgen, de doeltreffendheid en de doelmatigheid worden bekeken.
In de afgelopen maanden heeft het kabinet het functioneren van OVOB, die van kracht is sinds 1 januari 2020, laten onderzoeken. Met name particuliere zonnepaneelhouders blijven aandacht vereisen, omdat voor veel zonnepaneelhouders die deelnemen aan de OVOB niet duidelijk is dat toepassing van de OVOB betekent dat zij bij de start van andere (zzp-)ondernemingsactiviteiten of een nieuwe investering in zonnepanelen geen btw kunnen terugvragen voordat zij zich afmelden voor de OVOB.
Sinds de Belastingdienst hier klachten over ontvangt van particulieren, heeft men de voorlichting over de OVOB op de website en bij de Belastingtelefoon proberen te verbeteren. Ook wordt gewerkt aan middelen om relevante informatie beschikbaar te stellen via derde partijen. Zo ontwikkelt de Belastingdienst een zonnepanelen-btw-checker (een IT-rekentool) die ook aan leveranciers en branche- een belangenorganisaties ter beschikking zal worden gesteld.
Complexe regels
Toepassing van de btw-regelgeving op de exploitatie van zonnepanelen en het terugvragen van btw op zonnepanelen is niet altijd een simpel karweitje voor particuliere zonnepaneelhouders. Bovendien kunnen de kosten voor het inschakelen van een professional voor het terugvragen van de btw op de aangeschafte zonnepanelen voor een particuliere zonnepaneelhouder hoger zijn dan de teruggave btw. Als een particulier de btw op de aangeschafte zonnepanelen niet terug wil vragen, dan hoeft hij zich op grond van een goedkeuring in het besluit van 10 juni 2021 niet meer bij de Belastingdienst als btw-ondernemer aan te melden. Voorwaarde is dat de jaarlijkse omzet met de zonnepanelen door levering van energie aan het net 1.800 euro of minder is.
Vereenvoudigen
Het toepassen van 0 procent btw op zonnepanelen zou het Nederlandse huidige proces van de administratieve lasten, waar de zonnepaneelhouder de btw eerst betaalt aan de leverancier en dan bij de Belastingdienst moet terugvragen, aanzienlijk kunnen vereenvoudigen. Niet alle EU-lidstaten hebben deze administratieve lasten, aangezien zij veelal de OVOB toepassen zonder recht op aftrek. Verdere btw-verplichtingen ter zake van de teruglevering van stroom aan de energiemaatschappij wordt voorkomen door een registratiedrempel.
In feite vallen dan alle administratieve lasten weg en kan iedereen zonnepanelen aanschaffen, zonder verdere btw-druk of -verplichtingen. Nederland is voorstander van het creëren van de mogelijkheid van een nultarief voor zonnepanelen en heeft daartoe de mogelijkheid als het Europese Parlement in maart dit jaar akkoord gaat. Zodra de wetgeving formeel door de EU-lidstaten is aangenomen, treedt zij twintig dagen na de bekendmaking in het Publicatieblad van de Europese Unie in werking; de EU-lidstaten kunnen de nieuwe regeling dan vanaf die datum toepassen.
Auteur: Mr. C.W. (Carola) van Vilsteren
Dit artikel is verschenen in F&A Actueel 2022, afl. 3.
