Minister Kaag van Financiën heeft de vierde voortgangsrapportage van de Kwartiermakers toekomst accountancysector gedeeld met de Tweede Kamer. De kwartiermakers zijn ‘voorzichtig positief’ over ontwikkelingen in de accountantssector, maar zien dat ook nog grote stappen genomen moeten worden op het gebied van cultuur, educatie en innovatie.
Halverwege hun termijn als kwartiermakers toekomst accountancysector, zijn Marlies de Vries en Chris Fonteijn voorzichtig positief over de ontwikkelingen die zij in de sector zien. Als aandachtspunt merken de kwartiermakers op dat er nog steeds grote stappen van de sector nodig zijn op het gebied van cultuur, educatie en innovatie. Daarnaast schrijven de kwartiermakers dat het tempo van verandering een uitdaging blijft voor de sector. Zij beschrijven ontwikkelingen in de sector ten aanzien van fraude en (dis)continuïteit, cultuur, educatie en innovatie. Ook vragen zij de minister om de vaart erin te houden met het Wetsvoorstel toekomst accountancysector, dat bij de Raad van State ligt.
Ketenverantwoordelijkheid
In hun rapportage vragen de kwartiermakers specifiek aandacht voor de ketenverantwoordelijkheid. De kwartiermakers pleiten in hun vierde voortgangsrapportage voor wettelijke verankering van een verklaring omtrent risicobeheersing (in-controlstatement). Ze wijzen hierbij op de belangrijke rol die de onderneming zelf speelt bij fraude en continuïteit. Kaag onderschrijft dat een verklaring omtrent
risicobeheersing belangrijk is om die verantwoordelijkheid van de onderneming en haar bestuur tot uitdrukking te brengen. Maar wettelijke verankering vindt zij op dit moment echter nog niet nodig. De minister heeft op dit moment een voorkeur voor uitbreiding van de verklaring die reeds is vereist op basis van de Nederlandse Corporate Governance Code. De code bepaalt immers reeds dat beursvennootschappen een verklaring moeten afgeven ten aanzien van de verslaggevingsrisico’s. Zij vindt het voor de hand liggen om deze verplichting uit te breiden naar compliance- en operationele risico’s. De Monitoring Commissie Corporate Governance heeft een dergelijke uitbreiding van de verklaring vanwege de complexiteit nog niet opgenomen in de huidige actualisatie van de code, die nu ter consultatie voorligt, maar wil dit eerst nader bespreken. Indien uitbreiding van de verklaring in de code niet wordt opgepakt door de nieuwe commissie, die per 1 januari 2023 start, wil de staatssecretaris in gesprek gaan met de minister voor Rechtsbescherming om te bezien hoe wettelijke verankering mogelijk is.
Onderzoek structuurmodellen
Op aanbeveling van de Commissie toekomst accountancysector (Cta) doen de kwartiermakers vervolgonderzoek naar drie alternatieve structuurmodellen voor de accountancysector: het audit only-model, het joint audit-model en het intermediairmodel. Zij willen graag pas hun overkoepelend oordeel geven over de diverse onderzoeken en het experiment ten aanzien van de structuurmodellen, als alle onderzoeken zijn afgerond. Dat gebeurt bij hun slotrapportage in 2023. In hun tweede kwartaalrapportage lieten de kwartiermakers weten dat het joint-audit model volgens hen niet de oplossing. En inmiddels is ook het onderzoek van SEO economisch onderzoek naar ‘audit only’ voltooid.
In het rapport daarover constateert SEO dat ‘structurele splitsing’ leidt tot zekere nadelen, terwijl tegelijk niet vaststaat of dit leidt tot de gewenste verbeteringen voor de kwaliteit van wettelijke controles. De kwartiermakers zien in het rapport geen aanleiding om een structurele splitsing van audit en advies verder te verkennen. Wel zien zij de meerwaarde van het stellen van nadere eisen aan de transparantie van de controle- en adviestak van accountantsorganisaties. De kwartiermakers willen met de sector en de minister in gesprek over verdere analyse. Inmiddels is ook het experiment met het intermediairmodel van start gegaan.
