Het Europese Parlement en de Raad hebben een akkoord bereikt over het wetsvoorstel MiCAR. Daarmee komt de wetgeving concreter dichterbij. Vanaf 2025 kunnen deze regels voor cryptovaluta gaan gelden. Cm: geeft 5 antwoorden op vragen over MiCAR.
1. Wat is MiCAR?
Het Europese Parlement wil een juridische leidraad voor cryptovaluta, een nog grotendeels ongereguleerde markt. De Europese Commissie heeft de Markets in Crypto Assets Regulation (MiCAR) voorgesteld en deze verordening moet lidstaten handvatten geven om consumenten beter te beschermen tegen risicovolle financiële producten. De plannen hiervoor kwamen op gang na de cryptovalutaboom in 2018, maar kregen wind in de rug met de geplande komst van Facebooks stablecoin. Diem (eerder Libra) ging ten onder voor het goed en wel van de grond kwam, maar dat neemt niet weg dat de EU een noodzaak ziet om cryptovaluta aan bepaalde eisen te houden.
2. Voor wie is dit belangrijk?
Voor zowel investeerders als aanbieders van cryptodiensten is deze regelgeving van groot belang. De wetgeving is van toepassing op onder meer cryptovalutabeurzen, gedecentraliseerde projecten die met tokens werken, aanbieders van crypto-assets en andere cryptovalutadiensten. De nieuwe regels zijn bedoeld om consumenten te beschermen en richten zich daarom op diensten die crypto-assets aanbieden om ze bescherming te bieden die uiteindelijk moet lijken op dezelfde soort consumentenbescherming van reguliere financiële producten.
Net als de financiële marktwetgeving MIFID en MiFID II moet de bescherming van beleggers worden vergroot met MiCAR. Diensten waarbij klanten cryptovaluta gebruiken krijgen te maken met soortgelijke eisen wat betreft verzekering, kapitaaleisen, klachtenprocedure en de toezicht. Ook moeten lidstaten, voor zover dat nog niet is gebeurd, vereisen dat de identiteit van klanten van zulke aanbieders worden geverifieerd. Diensten die al onder MIFID vallen krijgen geen aanvullende eisen met de implementatie van MiCAR.
3. Vanaf wanneer geldt dit?
In juli 2022 zijn het Europese Parlement en de Raad van Ministers het eens geworden over de nieuwe verordening. Dat is een belangrijke stap waarmee de weg naar de verordening in zijn laatste fase belandt. De MiCAR omschrijft bindende regels waaraan lidstaten zich moeten houden. Deze zullen de wetgeving in nationale wetgeving omzetten. Die krijgen 22 maanden de tijd om wetgeving te implementeren. De nieuwe maatregelen moeten daarom naar verwachting vanaf ongeveer 2025 gaan gelden.
4. Dus cryptovaluta zijn straks financiële producten?
AFM-topvrouw Laura van Geest waarschuwde de Tweede Kamer in juni niet te veel verwachtingen te hebben van MiCAR. Volgens haar is het een eerste stap, maar dat het wel duidelijk moet zijn dat cryptovaluta geen normale financiële producten zijn. Regulering als MiCAR, met het gelijkschakelen van een cryptovaluta-whitepaper en een prospectus, kunnen volgens haar ten onrechte de indruk wekken dat dit wel zo is. Volgens de AFM-voorzitter blijft handel in deze producten riskant, MiCAR of niet.
5. Hoe zit het met stablecoins?
MiCAR richt zich op een aantal specifieke assets en specifiek tokens die zijn gekoppeld aan traditioneel valuta en daarmee een stabiele waarde moeten hebben. Zulke stablecoins brengen een risico met zich mee voor de kapitaalmarkt, omdat mocht een stablecoin omvallen, dit gevolgen heeft voor de valuta die in reserve worden gehouden ter ondersteuning. Onder meer de Financial Stability Board en de Europese Centrale Bank hebben zorgen geuit over de impact van deze decentrale valuta op de stabiliteit van de traditionele kapitaalmarkt.
Eerder dit jaar haperde de markt voor stablecoins omdat een algoritmische stablecoin (zie kader) instortte. Dit leidde tot onder meer klappen voor cryptobank Celcius, die weer leningen had uitstaan bij het bedrijf achter de grootste stablecoin, Tether. De vrees van overheden en banken dat stablecoins de markt kunnen ontwrichten is niet bewaarheid, maar deze ontwikkelingen vergrootten het vertrouwen in de toekomst van stablecoins niet.
Wat zijn algoritmische stablecoins?
Algoritmische stablecoins werken iets anders dan een reguliere stablecoin. De waarde van deze variant wordt gedekt door een andere cryptovaluta in plaats van dollars of euro’s. Stabiliteit wordt geleverd door een algoritme dat het aanbod automatisch aanpast aan de vraag. Zo moet een fluctuerende prijs worden voorkomen. De praktijk is weerbarstiger, is al meerdere malen gebleken met verschillende algoritmische stablecoins. Toen TerraUSD begon te wankelen, werden er meer Luna-tokens uitgegeven om de prijs te corrigeren. Maar met vertrouwensverlies in beide valuta, ging Luna in de uitverkoop en was de val van de stablecoin niet te stoppen.
De markt voor stablecoins is nog altijd betrekkelijk klein, maar groeide in de aanloop naar de wetgeving. Op het moment van schrijven zitten we in een bearmarket, met een flinke dip in cryptovaluta als Bitcoin, maar de EU wil klaar zijn voor een eventuele bullrun en proliferatie van stablecoins. Zelfs nu de onmiddelijke dreiging van Diem is verdwenen, willen financiële markten voorkomen dat een fors deel van waarde buiten traditionele systemen komt te liggen, omdat daar geen spelregels voor gelden.
‘De recente waardevermindering van digitale valuta laat zien dat ze hoge risico’s met zich meebrengen en dat het essentieel is om in actie te komen,’ zei parlementslid Markus Ferber naar aanleiding van het akkoord in juli 2022. Met standaardeisen die de markt in lijn brengen met eisen voor traditionele financiële markten, denkt het parlement dat de markt van cryptovaluta volwassener wordt.
