Om ervoor te zorgen dat ondernemers financiering kunnen bemachtigen, moeten banken stabiel en weerbaar zijn, meldt minister Kaag aan de Tweede Kamer. Digitalisering van het bankwezen biedt kansen, maar ook risico’s voor burgers en bedrijven.
Een voordeel van de digitalisering bij banken is dat het laagdrempeliger wordt voor klanten om online diensten af te nemen en dat deze beter op individuele klanten kan worden afgestemd. ‘Aan de andere kant ondervinden banken mede gedreven door digitalisering steeds meer concurrentie,’ schrijft minister van Financiën Kaag in een Kamerbrief. ‘Zo zijn er veel nieuwe (fintech) spelers die dienstverlening aanbieden die traditioneel door banken wordt verzorgd.’ Neobanken beginnen zo langzaamaan systeembanken te worden, wat risico’s met zich meebrengt voor het bankwezen in het algemeen.
Contant geld
Ook zorgt de digitalisering ervoor dat locaties sluiten en er steeds meer elektronisch betaald wordt. Dat brengt een risico met zich mee. ‘Ik verwacht van banken dat zij hun verantwoordelijkheid nemen om de toegang tot het betalingsverkeer, bescherming van consumenten en de financierbaarheid van bedrijven te waarborgen,’ schrijft minister Kaag. ‘Zeker met het oog op financieel kwetsbare burgers en bedrijven is het cruciaal dat financiële diensten toegankelijk en inclusief zijn en blijven.’
Ze benadrukt dat contant geld nodig blijft om die toegankelijkheid te faciliteren. ‘Om dit te bereiken is het belangrijk dat chartaal geld toegankelijk en bruikbaar blijft, en de infrastructuur hiervoor behouden blijft, ondanks dat een steeds groter deel van de betalingen met giraal geld wordt gedaan, bijvoorbeeld met een betaalkaart of via een digitale overboeking.’
Kredietverstrekking
Fusies van banken leveren synergievoordelen op die kunnen leiden tot lagere kosten van klanten, maar brengen ook een risico met zich mee voor ondernemers. ‘Anderzijds kan consolidatie leiden tot nadelige gevolgen voor consumenten en bedrijven. Zo kan het zijn dat door consolidatie de concurrentie tussen banken afneemt wat ten nadele zou kunnen komen van de kredietverstrekking en de betaalbaarheid van financiële producten in Nederland.’
Toekomstgerichte banken
‘Ik ben van mening dat innovatieve en toekomstgerichte banken in een gezonde marktomgeving, waarin ze met elkaar concurreren op dienstverlening en prijs, bijdragen aan een sterke en stabiele economie,’ aldus de minister. ‘Een gezonde marktwerking stimuleert daarbij de innovatie en diversiteit in de sector, waarmee in de meeste gevallen de toegankelijkheid en betaalbaarheid van financiële dienstverlening voor burgers en bedrijven geborgd kan worden.’
Weerbaarheid
Een stabiele economie heeft een stabiel bankwezen. De minister van Financiën meldt dat de banken weerbaarder zijn dan tijdens de crisis in 2008. Ze staan nu ruim boven minimumeisen voor het kernkapitaal, mede dankzij strengere regelgeving. ‘Sinds de financiële crisis van 2008 zijn in Europa verschillende stappen gezet om de risico’s van too-big-to-fail aan te pakken (dat wil zeggen banken die als te groot en relevant voor het financiële systeem en de maatschappij zijn om failliet te gaan).’
‘Consumenten kunnen indirect negatieve gevolgen ondervinden van consolidatie als systeemrisico’s toenemen. Ik vind het van groot belang dat de belastingbetaler in de toekomst niet opnieuw de rekening betaalt voor de redding van een bank. Zodra een instelling dreigt om te vallen of dat daadwerkelijk doet, wordt er door middel van de ‘bail-in’ methodiek tot de aandeelhouders en crediteuren gewend om de eerste verliezen te dragen.’
