De Raad van State (RvS) geeft advies over de Miljoenennota 2023 en is kritisch op de uitvoerbaarheid, het niet dekken van gevolgen van nieuw beleid in de begroting en de onvolledige toetsing aan nationale begrotingsregels.
In de Voorjaarsnota stelde het kabinet dat de gevolgen van nieuw beleid in principe gedekt moeten zijn in de begroting, maar dat de grens was bereikt van wat acceptabel is wat betreft uitgaves. ‘Het beleidspakket uit de Miljoenennota 2023 leidt echter wederom tot verdere ongedekte intensiveringen op de korte termijn,’ merkt de RvS op.
Overschrijden eigen begrotingsregels
‘Door de verbetering van het EMU-saldo en -schuld ten opzichte van het CEP vanwege tijdelijke factoren leidt dit voor nu niet tot grote gevolgen. Het kabinet committeert zich met deze overschrijdingen echter niet aan de eigen geformuleerde nationale begrotingsregels,’ zegt de Raad in zijn advies. Hoewel de intensiveringen geen grote gevolgen hebben, houdt het kabinet zich dus niet aan de eigen begrotingsregels.
Zorgwekkende ontwikkeling
Door de met grote spoed ontwikkelde plannen, heeft het Centraal Planbureau de plafondaanpassingen niet kunnen toetsen. ‘Dat is een zorgwekkende ontwikkeling,’ meldt de RvS. ‘Een ordentelijk begrotingsproces is in het belang van de democratie, zodat onafhankelijk inzicht kan worden geboden in de gevolgen van het kabinetsbeleid voor de samenleving, economie en de begroting.’
Complexiteit
Na de Voorjaarsnota heeft het kabinet onderzocht wat de uitvoerbaarheid is van diverse koopkrachtmaatregelen. ‘Uit dit onderzoek bleek dat er geen maatregelen mogelijk zijn die op korte termijn uitvoerbaar zijn of die geen grote risico’s opleveren voor bestaande regelingen,’ staat te lezen in het advies. ‘In de Miljoenennota 2023 wordt erkend dat de Belastingdienst worstelt met de ontstane complexiteit van de uitvoering, waardoor noodzakelijke verbeteringen regelmatig moeten worden uitgesteld.’
Lastige situatie
Ondanks het begrip voor de lastige situatie, is ‘het woord crisis bijna sleets geworden en bijna niet meer een doorslaggevende reden’ om van netjes begrotingsbeleid af te wijken, zegt staatsraad Richard van Zwol tegen het ANP. De besluiten die op het laatste moment worden ingevoerd zijn praktisch niet meer uitvoerbaar. Volgens de raadsleden moet het kabinet meer kijken naar scenarioplanning om op onverwachte situaties te kunnen reageren.
