De Belastingdienst haalt vanaf 1 januari 2024 gegevens uit een nieuwe Europese database van transacties van betaalproviders om btw-fraude beter te kunnen bestrijden. Maar het bouwen van een structurele oplossing duurt langer en daarom wordt eerst een tijdelijke voorziening opgezet, zodat aan de EU-eis voldaan wordt.
Het hele automatiseringsproject dat gepaard gaat met de nieuwe richtlijn betalingsdienstaanbieders kost 4,2 miljoen euro, legt een groot beslag op de IT-capaciteit van de fiscus en zorgt voor een oplopende technische schuld, een term voor uitgestelde aanpassingen, onderhoud en uitrol omdat een ander project prioriteit heeft. De technische schuld bij de Belastingdienst, die al hoog is, zorgt voor vertragingen in de IT-implementatie van onder meer het door het kabinet gewenste nultarief op de btw voor groente en fruit. In de uitvoeringstoets van de Belastingdienst over de nieuwe regels staat dat de invoerdatum van 1 januari 2024 gehaald kan worden met wat kunst- en vliegwerk.
Centrale database grensoverschrijdende betalingen
Het is de bedoeling om de Europese richtlijn voor btw-regels voor betaalproviders per 1 januari 2024 te laten gelden. Aanbieders van een betalingsdienst moeten in de Europese Unie straks een register bijhouden van grensoverschrijdende betalingen. Deze database kan worden geraadpleegd door belastingautoriteiten van lidstaten om btw-fraude beter te kunnen bestrijden. Het gaat de fiscus niet lukken om voor de deadline een toekomstbestendige implementatie rond te hebben, waardoor er eerst een tijdelijke voorziening wordt opgetuigd om aan de richtlijn te kunnen voldoen. De omzetting naar de toekomstbestendige versie zal in ieder geval niet voor 2025 gebeuren.
Groter beslag op IT
‘Met het alternatieve, tijdelijke scenario wordt weliswaar voldaan aan de richtlijn, maar dit leidt wel tot een toename van de technische schuld,’ staat te lezen in de toelichting van de Belastingdienst. ‘Dit betekent ook dat op de lange termijn een groter beslag wordt gelegd op de schaarse capaciteit voor aanpassingen in de systemen voor de verwerking van gegevens, omdat [de toekomstbestendige voorziening] dan nog moet volgen.’
Omschakelen naar structurele oplossing
De tijdelijke oplossing draait in ieder geval een jaar en wordt dan gebruikt voor omkatten naar een structurele oplossing om gegevens uit te wisselen met de nieuwe Europese database, de Central Electronic System of Payment information (CESOP). ‘Hiervoor wordt gebruik gemaakt van het nieuwe technische platform dat momenteel wordt ontworpen en gerealiseerd bij het onderdeel van de Belastingdienst dat omvangrijke data ontvangt en verstrekt,’ schrijft staatssecretaris Van Rij van Financiën in een nader rapport over de implementatie.
Ander doel dan DAC7
De CESOP-database bevat gegevens van klanten die grensoverschrijdende betalingen verrichten. Op basis van EU-wetgeving op betalingsgegevens via digitale platforms (DAC7) worden soortgelijke gegevens opgevraagd, maar dat gaat meer om transparantie van inkomsten, schrijft Van Rij. ‘Het doel van dit wetsvoorstel is echter het in kaart brengen van transacties om op basis daarvan het heffingsrecht voor de btw toe te kunnen delen.’ Dat gaat niet per se over dezelfde (rechts)personen en daarom zouden een nieuw register en database nodig zijn.
