De kernwaarden van VDR Bouwgroep zijn: plezier, ambitie en verantwoordelijkheid. Dat is controller Laurens Potters op het lijf geschreven. We spreken hem over datagedreven werken, circulariteit, innovatie en een bouwbedrijf met een bijzondere eigendomsstructuur. ‘Omdat we echt voor de lange termijn gaan, investeren we ontzettend veel in nieuwe concepten. Ga het maar eens proberen.’
‘We zijn een uitvoerend bouwbedrijf,’ vertelt Laurens Potters, controller bij VDR Bouwgroep Deventer. ‘We moeten het verdienen in de projecten. Die projecten moeten goed georganiseerd zijn, daar hebben we dan ook heel goede mensen op zitten. Alles wat niet direct in de uitvoerende bouw zit, ligt bij mij op het bureau. Mijn rol is te zorgen dat de hele bedrijfsvoering goed draait. Het is gewoon een superbaan, dat is echt ontzettend leuk!’
Bijzondere eigendomsstructuur
Het bedrijf heeft een bijzondere eigendomsstructuur, het personeel is mede-eigenaar (zie kader). Potters: ‘We hebben geen moeite om nieuwe werknemers te vinden. Dat heeft zeker te maken met die eigendomsconstructie. En ook met de afspraak dat als wij winst maken, dat wij dan 20 procent van de winst uitkeren aan de werknemers, 10 procent keren we uit aan een fonds duurzame inzetbaarheid voor de medewerkers en de 70 procent die overblijft, blijft in het bedrijf zitten. Die kan er ook nooit uit, die blijft in het bedrijf. Daarmee kunnen wij weer nieuwe activiteiten ontplooien. Met geld maak je geld, dat is bij ons ook het geval.’
Personeel is eigenaar
VDR is in de jaren 50 tot 80 groot gemaakt door Piet van de Raadt (vandaar VDR). Toen hij met pensioen ging heeft hij ervoor gekozen het bedrijf na te laten aan de medewerkers. Een deel van het aandelenkapitaal zit in een speciaal daarvoor opgerichte stichting, die aandeelhouder is in VDR. Een bijzondere eigendomsconstructie. De bestuurders van de stichting zijn zes gekozen personeelsleden, een commissaris, de algemeen directeur en een onafhankelijk voorzitter van buiten. In de statuten is vastgelegd dat het uiteindelijk gaat om de continuïteit van het bedrijf – je moet winst maken, anders kun je op de lange termijn niet bestaan -, en over de continuïteit van werkgelegenheid. Potters: ‘Dat betekent dat we met zijn allen (indirect) eigenaar van het bedrijf zijn. En we gaan voor de lange termijn. Niet voor het succes op de korte termijn. De algemeen directeur is de rentmeester van het bedrijf. Hij vindt het zijn taak goed op het bedrijf te passen en te zorgen dat hij het straks goed kan overdragen aan de nieuwe generatie.’
Eigen cultuur
Een ander bijzonder aspect is dat de organisatie niet wil groeien. ‘We zijn een bedrijf met 65 medewerkers en we willen niet morgen groeien naar een bedrijf met 120 medewerkers,’ zegt Potters. ‘Dan krijg je een heel andere cultuur, met andere managementvormen. Dat willen we niet. Het succes dat we nu maken in de markt, maken we met deze mensen. Ook bij onze klanten en bij onze leveranciers. Daarmee maken we het verschil. Iedereen kent iedereen. Er is eigenlijk geen hiërarchie in het bedrijf. We zoeken elkaar op, we kennen elkaar goed. Als je in zo’n klimaat binnenkomt als nieuwe werknemer – en je ziet dat we goed in staat zijn jonge mensen binnen te halen – dan voel je je heel snel thuis in het bedrijf. Je krijgt alle ruimte, je kunt van alles doen. Je mag van alles doen, je mag overal bij zitten, je mag je overal mee bemoeien. Als we het maar samen beter maken.’
Circulair bouwen
Het bedrijf is ook echt innovatief bezig. Potters: ‘Je moet je als bouwbedrijf natuurlijk onderscheiden in de markt. Duurzaamheid is iets wat al langer op de agenda staat. Iedereen praat er al jaren over of je een volledig circulair gebouw kunt neerzetten, wij zijn dat 4 jaar geleden gewoon gaan doen. We hebben hier op ons eigen terrein een circulaire hal neergezet. Niet zo’n grote hal, maar wel een die je morgen weer helemaal uit elkaar kunt schroeven en alles is opnieuw te gebruiken. Om te laten zien dat je het kunt maken. En nu hebben we een project in Almelo, dat is de eerste grote circulaire bedrijfshal in Nederland.
Omdat we – dat hangt ook met de structuur van het bedrijf samen – echt voor de lange termijn gaan, investeren we ontzettend veel in dat soort nieuwe concepten. We hebben altijd iets van ‘ga het eerst maar eens proberen’. Als het lukt dan lukt het. Lukt het niet, dan zet je het weer stil. Maar ga niet te lang nadenken en praten. Ga het maar gewoon doen.’
Beter, slimmer, anders
‘Een van mijn drijfveren is: je moet iedere dag leuk werk hebben. Je moet heel veel plezier in je werk hebben,’ betoogt Potters. ‘De kernwaarden van VDR zijn plezier, ambitie en verantwoordelijkheid. Zo moet je erin staan. Bij ons heeft iedereen dat. Ik heb er nog een ander motto bij: ik vind dat het elke dag beter, slimmer en anders kan. Je moet blijven zoeken. Je moet niet zeggen, ik heb het voor de komende tien jaar nu zo geregeld en dan achterover gaan zitten. Daar ben ik niet van en dat draag ik ook uit in het bedrijf. Ik doe ook niet alleen finance. Ik wil juist alles aanpakken, zodat we de bedrijfsvoering in het hele bedrijf uiteindelijk efficiënter kunnen doen. In die zin bemoei ik me overal mee.’
Finance en IT
‘IT is in mijn optiek echt onlosmakelijk verbonden met een efficiënte bedrijfsvoering,’ vervolgt Potters. ‘Je moet dat in de directie heel goed verankeren. Je hoeft er als directielid niet tot achter de komma alles van te weten, maar je moet wel de hele context snappen en je moet weten welke kant het op gaat. Dat is op mijn lijf geschreven. De finance kant ken ik heel goed en ook met betrekking tot de IT weet ik precies hoe we dat moeten doen. Dan maak je daar een mix van. En dan zie je dat je de bedrijfsvoering veel efficiënter kunt inrichten. En dan kun je vervolgens ook allerlei nieuwe dingen aanhaken.’
Datagedreven werken
Traditioneel krijgt een bouwbedrijf een werk, de calculatie gaat dat uitrekenen en vervolgens gaat het over naar de uitvoering. Waar de werkvoorbereider en de projectleider zich verder over de uitvoering buigen. Anderhalf jaar geleden is bij VDR een project gestart naar meer datagedreven werken. Potters: ‘De werkvoorbereiders zijn veel meer projectengineers geworden. Zij gieten het werk samen met onze belangrijke leveranciers in een 3D-model (BIM-model). En daar gaan we dat hele gebouw in voorbereiden. We maken dus een soort digital twin van het hele project. Dat zijn we nu aan het vormgeven. Dat is echt heel datagedreven. We zijn al anderhalf jaar onderweg en maken heel grote stappen. Het doel op termijn is dat we een gebouw eerst helemaal digitaal maken. Tot het helemaal klopt tot in alle details. Vervolgens voer je het uit zoals dat vooraf helemaal is bedacht. Dan maak je veel minder faalkosten in het voortraject en je maakt veel minder fouten in de uitvoerende bouw. Je kunt veel sneller bouwen. Daar ligt echt de toekomst. Dat zijn heel leuke processen om te doen.’
Keep it simple
Voor finance heeft Potters destijds een opzet gemaakt, een soort ideaalmodel. ‘Op een gegeven moment heb je dat gewoon draaien. We maken dit jaar bijna 100 miljoen omzet en er zit 3,5 man op finance, inclusief mijzelf. Daarmee doen we het. We hebben dat proces perfect in control. En ieder jaar als de accountant geweest is, en zijn rapportage bij de raad van commissarissen uitbrengt, krijgen we weer een tien. Daar doen we het voor! We hebben alles gedigitaliseerd, alles is volledig geautomatiseerd. We gebruiken daar de ERP-software van Microsoft Dynamics voor. Belangrijk is dat je zo’n pakket goed inricht. Dat je snapt hoe het werkt. Wat ik altijd belangrijk vind daarbij is: keep it simple. Maak alles standaard en zorg dat je alles heel simpel kunt doen.’
Deelneming in jonge bedrijven
Die efficiënte bedrijfsvoering betaalt zich ook uit op een andere manier. Potters: ‘We hebben 4 jaar geleden een deelneming in een ander bedrijf genomen. En zijn daar ook de administratie van gaan doen. Drie maanden geleden hebben we dat opnieuw ook voor een ander bedrijf gedaan. Als we dat volgens de standaard van VDR doen, hebben we de bedrijfsvoering van die nieuwe bedrijven binnen no time helemaal in control. Die aanpak werkt.’
‘Het zijn deelnemingen in nieuwe bedrijven, met jonge mensen die een idee hebben waarvan wij denken dat het goed is om in te participeren. We helpen die bedrijven te groeien. Vier jaar geleden zijn we bijvoorbeeld begonnen met IQstaal. Zij hebben uitzonderlijk veel kennis en expertise in staalconstructies en hoe je die zo goed mogelijk kunt engineeren. Als je kijkt naar de staalprijzen, dan weet je dat het belangrijk is een zo adequaat mogelijke staalconstructie te ontwerpen, maar wel de kilo’s laag te houden. Dat scheelt weer in de prijs. Daar zijn zij ontzettend slim in. Wij hebben ze geholpen bij het opstarten. Nu werken ze voor ons en voor andere bouwbedrijven en gaat het prima. In vier jaar tijd maken ze nu een jaaromzet van tussen de 16 en 20 miljoen. We doen dat alleen bij bedrijven die bij ons in het werkveld passen.’
VDR Bouwgroep BV
VDR Bouwgroep (1902) is gespecialiseerd in industriële bedrijfshuisvesting. Van distributiecentra tot productielocaties met magazijnen en logistieke hallen. Duurzaam bouwen staat daarbij voorop.
Omzet: ca. 100 miljoen
Medewerkers: ca. 65
Waarvan op finance: 3,5
Samen het verschil maken
‘Wij doen het met de mensen zelf en daarmee maken we het verschil. Ook in de markt,’ zegt Potters. ‘Wij werken op heel grote bouwplaatsen. Daar spelen onderaannemers ook een belangrijke rol. Daar zijn wij dan ook heel zuinig op. Dat betekent dat we op de bouwplaats met iedereen normaal omgaan. We maken daar geen gevechten van, jagen mensen niet weg. Ook in ons betaalgedrag: als wij met iemand afspreken dat we betalen binnen dertig dagen, dan betalen we ook altijd binnen dertig dagen. Dat hebben we ook in de crisis altijd gedaan. Zo kun je partijen waar je graag mee samenwerkt echt aan je binden. Zo maken we samen met de onderaannemers van die bouw ook echt een succes. Daarmee maken we echt het verschil. Dat krijgen we ook terug van de onderaannemers, die willen graag voor ons werken. Wij vinden dat heel belangrijk en daar hoort niet bij dat je de betaaltermijn maar eens opschroeft naar 90 of 120 dagen, wat je sommige andere bedrijven ziet doen. Ik vind dat gewoon niet gepast.’
Een heel sociaal bedrijf
VDR heeft zich onlangs ook laten zien als een heel sociaal bedrijf. Potters: ‘Twee jaar geleden kreeg een collega van ons de boodschap dat hij ALS heeft. Dat is een boodschap die je zomaar van de ene op de andere dag krijgt. En dan zit je thuis. Die collega hebben wij geholpen. Hij moest thuis allerlei aanpassingen aanbrengen om te zorgen dat hij thuis kon blijven wonen. Dat gaat in Nederland niet zo soepel met de WMO. Wij hebben een steunstichting binnen het bedrijf en die heeft dat voor hem geregeld. De hele verbouwing, alles gedaan. Het is heel mooi als je dat kunt doen. Een aantal collega’s wilde ook een bijdrage leveren, die hebben op 22 juli een ALS-actiedag georganiseerd. Daar hebben we met zijn allen aan meegedaan. We hebben samen 100.000 euro opgehaald voor ALS. De aanleiding is heel verdrietig, maar als je de saamhorigheid dan ziet. Met iedereen, met partners, met kinderen, dat is gewoon super.’
Stokje overgeven
‘Het is een van de mooiste bedrijven van Nederland. Ik werk er met heel veel plezier,’ zegt Potters nogmaals. ‘Maar ik ben inmiddels wel in de leeftijd dat ik ook moet gaan denken wanneer ik wegga. In november word ik 66, dus dan weet je dat het een keer stopt. Ik heb twee jaar geleden aangegeven dat ik in april 2023 ga stoppen en dat gaat nu ook echt gebeuren. Mijn opvolger begint over twee weken, dus dat is mooi. Die heeft een aantal maanden de tijd om zich rustig in te werken en uiteindelijk het stokje over te nemen. Op een gegeven moment moet je ruimte maken voor jongere mensen. Dat is heel belangrijk, jonge enthousiaste mensen in het bedrijf. Onze ervaring is dat je die de ruimte moet geven. Laat ze gaan, help ze, maar ga er niet voor staan. Ga achter ze staan en coach ze.’
Boodschap uitdragen
Er blijkt behoorlijk wat belangstelling te zijn voor de eigenaarsconstructie van VDR vertelt Potters. ‘We worden de laatste tijd regelmatig gevraagd om uit te leggen wat het succes van VDR is. En dan zie je toch dat die eigendomsconstructie en het personeelsbestand dat we hebben, het enthousiasme, dat die het verschil maken. Er zijn heel veel bedrijven die geïnteresseerd zijn in die oplossing. Zeker in deze tijd, waar ook kritiek is op mensen die een bedrijf leiden en daar miljoenen mee verdienen. Volgens ons kan het ook op een andere manier. Onze algemeen directeur is hier gewoon in loondienst. Die heeft geen dividenduitkeringen of andere dingen. Dat kennen we allemaal niet. We werken hier allemaal met heel veel plezier en we werken er hard voor. Je moet ook eens tevreden zijn met wat je hebt. Misschien moeten we dat wel veel meer delen in het land. Zeker met de huidige arbeidskrapte. Misschien moet je naar andere modellen toe met elkaar.’
CV
Laurens Potters (65) is na de middelbare school de avondstudies PD boekhouden, MBA, SPD en Hofam gaan doen. Hij begon zijn loopbaan in Den Haag bij het Ministerie van Defensie en later bij Sociale Zaken. Als je stappen doet in je studie, maak je ook stappen in je carrière. Toen hij 29 was maakte hij de stap naar de Rijkspolitie in Apeldoorn om daar de bedrijfsvoering op te zetten. Na 10 jaar volgde de stap naar de bouwwereld. Eerst bij een ander bouwbedrijf in de regio, inmiddels al weer 15 jaar bij VDR. Als controller naast de algemeen directeur. ‘Een heel andere wereld, maar deze past heel goed bij mij. Veel dynamischer, veel directer.’
Auteur: Anja Jalink
Dit artikel is verschenen in cm: 2022, afl. 9.
