Het Europese Hof spreekt zich uit tegen de openbaring van Ultimate Benificial Owners (UBO’s) in een publiek toegankelijk register. Volgens het Hof merkt is dat een ernstige inmenging in de grondrechten op eerbiediging van het privéleven en bescherming van persoonsgegevens.
Het Europese Hof van justitie heeft zich uitgesproken over het UBO-register waar in diverse landen, waaronder Nederland, bezwaar tegen is gemaakt. Het register volgt uit de huidige versie van de Europese antiwitwasrichtlijn, dat stelt dat transparant moet zijn wie de Ultimate Benificial Owner (UBO) van een organisatie is. Op die manier is inzichtelijk wie er daadwerkelijk aan de touwtjes trekt en wordt witwassen en terroristische financiering beter bestreden, zo redeneert de EU. Het idee is dat criminelen zich niet meer kunnen verschuilen achter complexe bedrijfsstructuren.
Lees ook: UBO-register: Buitenproportioneel middel tegen witwassen?
Onveilige situaties
Maar de openbaarmaking van zulke persoonsgegevens gaat veel organisatie te ver. Voor de doelmatigheid zou het genoeg zijn dat opsporingsdiensten toegang hebben, zo luidt de kritiek, maar een openbaar register zorgt voor onveilige situaties. Ook is er kritiek op het niet stroken van deze richtlijn met kernwaardes van de GDPR (AVG) maar de Nederlandse politiek heeft die discussie uitbesteed aan de EU en hield daar ook in de Nederlandse UBO-implementatie geen rekening mee.
Buitenproportioneel
Het Europese Hof stelt nu dat het openbare karakter van het register van tafel moet. De rechters beoordelen dat de inbreuk op privacy van UBO’s niet evenredig is met het gestelde doel. ‘In zijn arrest van vandaag heeft het Hof (Grote kamer) in het licht van het Handvest de ongeldigheid vastgesteld van de bepaling van de antiwitwasrichtlijn dat de lidstaten ervoor moeten zorgen dat de informatie over de uiteindelijk begunstigden van binnen hun grondgebied opgerichte vennootschappen en andere juridische entiteiten in alle gevallen voor het grote publiek toegankelijk is,’ staat te lezen in een persbericht van het Hof. Dat betekent dat het Nederlandse UBO-register per direct niet meer voor iedereen toegankelijk mag zijn. Minister Kaag heeft de KVK opgedragen tijdelijk geen informatie uit het register meer te verstrekken.
Geen registratie
Nog steeds heeft een derde van de UBO-plichtige organisaties geen UBO opgegeven bij de KVK. Diverse organisaties wachten de Europese uitspraak af, omdat dat gevolgen heeft voor het Nederlandse register. Het is nu aan Nederland om aanpassingen te doen. Minister van Financiën Kaag hield hier al voorzichtig rekening mee en er is niet strak gehandhaafd op de verplichting totdat er een uitspraak lag.
