Een frisse start. Bekwame leiders, projectmanagers en sportcoaches maken er slim gebruik van om de prestaties van hun team te verbeteren. Maar wees gewaarschuwd. Verkeerd of zelfs per ongeluk inzetten van de frisse start kan juist averechts effect oogsten.
Het is eigenlijk een raar verschijnsel. Waarom zou op de resetbutton drukken midden in een project enig effect hebben op de resultaten van een team? Er is immers verder niets veranderd.
De kracht van de frisse start
Wharton’s professor gedragswetenschap Katherine Milkman doet onderzoek naar de invloed van zogenoemde ‘temporal landmarks’ op motivatie. Zijn dagen als 1 januari, een verjaardag, of de eerste dag van de week een goed moment om een voornemen een (nieuwe) kans te geven?
Wat bleek? Hoe betekenisvoller het moment, hoe groter het effect. Nieuwjaarsochtend als startmoment gaf een groter effect op het halen van voornemens dan een willekeurige maandag, maar de maandag is nog steeds beter dan de dinsdag. Ambities een nieuwe kans geven door een moment te benoemen waarin we met een frisse start beginnen blijkt een waardevolle boost in motivatie te geven.
Dit komt doordat mensen zich op zo’n moment mentaal kunnen loskoppelen van eerdere mislukkingen. Die liggen na zo’n moment in het verleden en wegen mentaal niet meer zo zwaar. Zie het zo. Als u bij een rondje golf in de eerste vijf holes niet op dreef bent dan is het zwaar om uzelf te motiveren om van de rest van de 13 holes nog wat te maken. Had u daarentegen na de negende hole de scorekaart weggedaan dan doet u het bij de volgende negen holes vast beter. Een schone lei geeft ons meer het gevoel dat we capabel zijn en er wat van kunnen maken.
Averechts effect
De frisse-start is niet zonder risico. Milkman onderzocht baseballspelers en ontdekte ook hier dat slechter presterende spelers die van team switchen tijdens een seizoen over het algemeen beter gingen presteren. Maar omgekeerd zag ze ook dat goede spelers na een wissel slechter werden. Kortom, een frisse start kan dus averechts werken. Als een team lekker bezig is, kan men daar beter vanaf blijven.
Dat lijkt een no-brainer, maar het is schokkend om te zien hoeveel bewuste en vooral onbewuste resetmomenten er zijn. Zo zijn we bijvoorbeeld de afgelopen jaren regelmatig met het hele kantoor gaan thuiswerken of juist weer allemaal terug naar kantoor gegaan. Elk van die momenten was een onbewust resetmoment.
Zo’n moment is voor een manager een kans om slecht presterende teamleden te laten starten met een schone lei, maar er is daarnaast extra aandacht nodig voor teamleden die juist lekker bezig waren en nu dreigen hun flow kwijt te raken. De frisse start is daarmee een waardevol middel om uzelf en uw teamleden te motiveren, maar als u lekker bezig bent is mijn advies om 1 januari even te negeren.
Auteur: Job ten Bosch, managing director van Debatrix
Dit artikel is verschenen in cm: 2022, afl. 9.
Lees hier meer artikelen uit de rubriek Persoonlijke effectiviteit
