De Hoge Raad bevestigt de eerdere uitspraken van de rechtbank en het gerechtshof en stelt dat bezorgers van maaltijdplatform Deliveroo recht hebben op een arbeidsovereenkomst. FNV noemt dit een belangrijke uitspraak die aangeeft dat medewerkers van techplatforms geen zzp’ers zijn.
Het techplatformbedrijf vroeg de Hoge Raad zich uit te spreken over de zaak na verloren te hebben tijdens eerdere aanleggen. Volgens het bedrijf gaat het bij Deliveroo om opdrachten, kunnen zzp’ers zelf kiezen welke opdrachten ze aannemen, zijn ze niet beperkt tot enkel Deliveroo en kunnen werknemers zo flexibel opereren. Daaruit zou blijken dat bezorgers niet voor Deliveroo werken, maar vrij inzetbaar zijn.
Beroep verworpen
Het Hof zag dat anders en oordeelde dat bezorgers recht hebben op een arbeidsovereenkomst. Ook de Hoge Raad kan zich vinden in die beoordeling. ‘Als de overeengekomen rechten en verplichtingen voldoen aan de wettelijke omschrijving van de arbeidsovereenkomst, moet de overeenkomst als zodanig worden aangemerkt,’ schrijft de hoogste rechterlijke macht. De overwegingen die het Hof heeft gemaakt zijn volgens de Hoge Raad correct. Het beroep wordt dan ook verworpen. Deliveroo heeft de uitspraak niet afgewacht en vorig jaar Nederland verlaten.
Algoritme als manager
Het conflict begint in 2018 als Deliveroo arbeidsovereenkomsten niet verlengt en bezorgers overzet naar een opdrachtovereenkomst. Ze moeten zich inschrijven bij de KVK en via de Deliveroo-app opdrachten binnenhalen. Vakbonden spannen namens bezorgers een rechtszaak aan en krijgen in 2019 gelijk: bezorgers hebben recht op een contract. Ook in hoger beroep krijgen de bonden gelijk. Het Hof stelt ook dat het algoritme beïnvloedt hoe werk wordt verdeeld en uitgeoefend en dat het daarmee de managersfunctie vervangt. Dat is volgens het gerechthof werkgeversschap.
Interesse techsector
De zaak wordt met grote interesse gevolgd door de technologiesector, daar de uitspraak gevolgen heeft voor de zogenoemde platformeconomie. Het aansturen van zelfstandige bezorgers via een algoritme, feitelijk dus een vervanger van de manager volgens de interpretatie van rechters, komt overgewaaid uit de techsector in de VS. Bedrijven als Postmates en Uber laten iedereen laten werken via apps voor gebruikers en gekoppelde apps als, in hun ogen, zelfstandige ondernemers. De Nederlandse wet ziet dat anders.
Maatschappij loopt geld mis
Ook vakbonden zien het bredere belang van deze zaak. ‘Deze bedrijven zeggen dat hun medewerkers zzp’ers zijn, maar in de praktijk blijkt dat niet te kloppen,’ aldus FNV-vicevoorzitter Zakaria Boufangacha in een persbericht. ‘De medewerkers worden wel degelijk aangestuurd en hebben vrijwel geen zeggenschap over tarieven en voorwaarden. Gevolg is dat ze hun eigen verzekeringen, vrije dagen en pensioenen moeten betalen en regelen. Dat gebeurt niet, want het tarief is daarvoor veel te laag. Maar ook de maatschappij loopt geld mis, doordat de bedrijven nu geen premies betalen voor werknemers- en volksverzekeringen als WIA en WW en niet bijdragen aan pensioenfondsen.’
Schijnzelfstandigheid
Volgens vakbond FNV is dit een belangrijke overwinning in de strijd tegen schijnzelfstandigheid. ‘Deze uitspraak is van veel breder belang dan Deliveroo alleen. Immers op veel meer plaatsten doen mensen werk waarbij de afhankelijkheid groter is dan de onafhankelijkheid. Denk aan kinderopvang, omroepen, zorg en onderwijs,’ zegt Boufangacha.
