‘Luctor et Emergo’ is niet alleen de wapenspreuk van Zeeland. Het is ook het motto van veel managers bij het begeleiden van juniors. Helaas doet dit meer kwaad dan goed. Net als ‘Worstel en kom boven’ niets te maken heeft met de Nederlandse strijd tegen het water. Zo is het ook een misvatting dat u iemand kunt ontwikkelen door hem in het diepe te gooien. Hoe het wel moet, is gelukkig ook bekend.
Al van kinds af aan worden we aangemoedigd om de wereld zelf te ontdekken. Spelenderwijs komen we erachter dat we zelf met een duwtje een speeltje laten bewegen. Langzaam maar zeker ontdekken we zo dat bepaalde acties tot bepaalde gevolgen leiden. Het idee van zelfstandig spelenderwijs leren is daarom sterk ingebed in ons denken over persoonlijke ontwikkeling.
Jammer alleen dat het niet zo goed werkt. In het onderwijs is er veel onderzoek gedaan naar dit soort ‘laiser-faire’ methodes en wat bleek? In vergelijking met methodes waarbij een docent actief het leerproces faciliteert deed de methode van ‘laat ze het maar zelf ontdekken’ het tot drie keer slechter.
Leren leren
Dit heeft meerdere oorzaken. Allereerst is ‘leren’ zelf een vaardigheid die ontwikkeld moet worden. Mensen willen maar wat graag zelf bepalen hoe ze iets leren, maar zodra ze die ruimte krijgen kiezen ze vaak voor leer-technieken die niet werken. Zo kiezen zowel kinderen als professionals massaal voor passieve leervormen zoals video’s en korte artikelen. Ondertussen blijkt het leer-effect van deze middelen zeer pover te zijn. Meer actieve leervormen zoals quizzen en opgaven blijken een veel betere tijdsbesteding. Het hebben van iemand die ons op een vriendelijke en toch dwingende manier begeleid naar de cognitief zwaardere taken is even vervelend als waardevol.
Mentale modellen
Daarnaast is er ook een andere reden waarom de ‘zoek het maar uit’-methode niet werkt bij juniors. Dit heeft te maken met het gebrek aan ‘haakjes’. U als ervaren financial professional heeft al een bak aan ervaring waaruit u kunt putten. Dus als u een nieuwe analyse-tool wordt aangereikt, kunt u putten uit een scala aan ‘mentale modellen’ waaraan u deze tool kunt koppelen. Wanneer u gaat ‘aanklooien’ en iets blijkt niet te werken, dan kunt achterhalen waar het misging omdat u de achterliggende architectuur of werkwijze kunt doorgronden. U kunt dus wel spelenderwijs ontdekken, maar alleen omdat u het grote plaatje snapt. Een junior heeft dat nog niet. Als bij een junior iets niet werkt, dan weet deze alleen dat dit ‘pad’ niet werkt. Enorm inefficiënt en frustrerend.
Kortom, wanneer u een junior begeleidt richting meesterschap dan zult u een actieve aanpak moeten hanteren. Een aanpak waarbij u helpt met het doorgronden van de basics. Van daaruit kunt u vervolgens verder bouwen. Geef concrete opdrachten, laat hen hiervan variaties uitvoeren en laat hen hardop hierop reflecteren. Voer langzaam maar zeker het niveau op en richt u op het leren van de onderliggende logica. Wanneer deze basis in orde blijkt, kunt u daarna uw junior met een gerust hart in het diepe gooien.
Auteur: Job ten Bosch, managing director van Debatrix
Dit artikel is verschenen in cm: 2023, afl. 4
Lees hier meer artikelen uit de rubriek Persoonlijke effectiviteit
