Nederlandse gemeenten begroten een hogere stijging van de lasten dit jaar dan van de baten. Met een totaal van 74,7 miljard euro is de lastenstijging 9,2 procent. Dat terwijl de begrote baten in dezelfde periode met 8,8 procent stijgen.
Hoewel terugkijkend de begroting van de meeste gemeenten goed was, verwachten deskundigen een aantal financieel zware jaren voor gemeenten. Het ontbreekt aan financieel perspectief door dalende inkomsten vanuit het Rijk, terwijl de kosten toenemen.
Volgens het CBS boekten gemeenten in 2022 een overschot van 3,7 miljard euro. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten waarschuwt dat dit resultaat een vertekend beeld geeft, onder meer omdat extra inkomsten niet kunnen worden uitgegeven als ze op het laatste moment worden ontvangen.
Op Prinsjesdag zijn in de nieuwe cijfers bekendgemaakt over de ontwikkeling van het gemeentefonds en het provinciefonds. De groei van de fondsen wordt in 2019 neerwaarts en in 2020 opwaarts bijgesteld. Voor 2021 en 2022 zullen de fondsen meer groeien dan eerder werd verwacht.
Driekwart van de gemeenten kampt met een financieel tekort. De komende jaren moeten ze daarom flink bezuinigen. Het mes blijkt vooral in het sociaal domein te worden gezet, de voornaamste bron van de tekorten. Dat blijkt uit onderzoek van de uitgave Binnenlands Bestuur.
De manier waarop het rijk de gemeenten bekostig, is niet meer van deze tijd. Nog deze kabinetsperiode moet een begin worden gemaakt met een grondige herziening. De grote opgaven op het gebied van klimaat en energie vragen om andere, meer gelijkwaardige verhoudingen tussen het rijk en de gemeenten.
