De dreigende handelsoorlog tussen China en de VS hangt al weer een paar weken als een donkere wolk boven de markt. Nadat Trump al tijdens de verkiezingen tamboereerde op zijn voornemen om Amerika weer groot te maken, leek hij begin maart zijn plannen door te gaan zetten. Daar werden de financiële markten erg onrustig van. Die onrust is terecht. Het invoeren van handelsbeperkingen zou alleen maar tot verliezers leiden.
Heeft Trump een punt? Je zou zeggen van wel. Het handelstekort tussen de VS en China is ruim 300 miljard dollar per jaar. Sinds de Chinezen in 2011 toetraden tot de Wereldhandelsorganisatie is er bij voortduring sprake geweest van een aanzienlijk, en oplopend, tekort. De Chinezen houden hun lonen laag en besteden weinig in het binnenland. Zij houden de koers van hun munt laag, waardoor ze goedkoop kunnen exporteren. Ze hebben hun afspraken om hun overproductie van staal te reduceren niet gehonoreerd. Dat is de Amerikanen een doorn in het oog. Die vergeten op hun beurt dat hun economie te weinig concurrentiekracht heeft. Met name de oude industrieën zijn niet concurrerend en ze leggen het af tegen de buitenlandse concurrenten.
Maar als we beter naar de cijfers kijken, dan is het beeld wat anders. De Chinezen hebben hun productiecapaciteit niet uitgebreid. De Amerikanen vergeten voor het gemak dat hun dienstenbalans er veel beter voorstaat. Daar zorgen de Amerikaanse tech-reuzen voor.
Wat is er dan wel aan de hand? Trump probeert zijn eigen kiezers re paaien. Dat doet hij overigens erg onhandig, want een groot deel van de Amerikaanse industrie zal last krijgen van de tariefverhogingen. Maar er is op een ander niveau wel sprake van een verandering. De Chinezen geven buitenlandse bedrijven maar mondjesmaat toegang tot hun eigen markt. Daarbij komt dat de Chinezen in ruil voor toegang tot hun markt eisen dat buitenlandse partijen hun superieure kennis delen met hen. Het laat zich raden wat er daarna mee gebeurt. De westerse bedrijven worden daarna door de Chinezen met hun eigen kennis beconcurreerd.
Dat Trump eist dat daaraan een einde komt is terecht. Dat hij dat doet via de band van een dreigende tariefverhoging is niet verstandig. Een handelsoorlog heeft alleen maar slachtoffers. Niet alleen China, maar ook andere landen krijgen er last van. Ook Europa, dat de dans lijkt te ontspringen, kan problemen ondervinden als de Chinezen hun spullen bij ons komen dumpen. Daarnaast komen vooral landen in Zuid-Amerika en Azië aan de beurt.
Niemand heeft belang bij een handelsoorlog. Het is zaak dat het enorme handelstekort tussen China en de VS wordt gereduceerd. Maar het is nog belangrijker dat de Chinezen zich realiseren dat zij niet straffeloos intellectueel eigendom kunnen stelen. Bij economische volwassenheid hoort ook je verantwoordelijkheid nemen.
Auteur: Jaap Koelewijn
Dit artikel is verschenen in cm: 2018, afl. 4
Lees meer artikelen uit de rubriek Economische outlook
Geef een reactie