De jaarrekening is een prima instrument, maar kijkt vooral naar achteren. Forecasts zeggen wel iets over de toekomst, maar niets over het waardecreërend vermogen van een organisatie. En ook budgetten komen niet in de buurt. Vink, docent van de masterclass Fusies & Overnames, pleit dan ook om te denken als een investeerder. 'Sturen op rendement van de investering – hoe rendeert de investering? – staat binnen bedrijven nog in de kinderschoenen, maar is in private equity-kringen de normaalste zaak van de wereld. Het beantwoordt voor hen uiteindelijk de volgende vraag: hebben we voldoende vertrouwen dat dit bedrijf in staat is met de ontwikkelingen in de wereld en in zijn sector mee te gaan? Kan het zo klanten aanboren? En aansluitend daaraan: kunnen medewerkers van dit bedrijf projecten omzetten in levende businesscases?'
Statistisch beschouwen
En dat alles gebeurt niet op gevoel, maar door statistisch te kijken naar investeringen versus waarde. Vink: 'De balans en de jaarrekening zijn uitkomsten van die rendementseisen.' Een mooi voorbeeld is de casus KPN. 'Een lage beurskoers zegt veel. Blijkbaar hebben beleggers in KPN te weinig vertrouwen in het waarde creërend vermogen van het bedrijf.' Dat staaft Vink met cijfers waarin het telecombedrijf niet in staat is geweest goede rendementen op geïnvesteerd kapitaal te halen. 'De vlucht naar voren van de raad van bestuur is nu content maken. Maar de grote vraag is of andere partijen gespecialiseerd in media en content dat niet veel beter kunnen. Daarnaast is KPN te klein om met wereldwijde spelers mee te doen en leggen ze het daar uiteindelijk tegen af.'
Sitting duck
Dat is vanuit Nederlands perspectief zorgwekkend, beschouwt de hoogleraar. 'Het is een kapitaalintensieve branche. Vraag is of KPN uiteindelijk nog Nederlands blijft.' Wat zou KPN moeten doen? 'Dat is lastig te zeggen, want het hangt er ook van af of je als overheid KPN ziet als één van je kroonjuwelen die je niet in buitenlandse handen wilt laten vallen. Dan accepteer je wellicht die mindere rentabiliteit.'
Onderwijl is KPN een typisch geval van een sitting duck. 'Die situatie kunnen we dus terugvoeren naar het rendement op investeringen. Daarbij kun je ook normrendementen definiëren aan de hand van cijfers van concurrenten zoals Vodafone.'
