De roep om maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen klinkt vanuit steeds meer hoeken. Europese regelgeving dwingt bedrijven tot volwaardige rapportage over hun prestaties op het gebied van Environment (leefomgeving), Social (maatschappij) en Governance (bestuur). Maar daar blijft het niet bij. ESG-criteria worden voor investeerders doorslaggevend in het wel of niet beschikbaar stellen van kapitaal. Daarmee komt zelfs de bedrijfscontinuu00efteit in het geding.u00a0
De workload op financiële afdelingen wordt almaar groter, constateert Roel Haverland, managing director CCH Tagetik Benelux. Als leverancier van software voor finance-functies ziet hij de hoeveelheid werk binnen grote ondernemingen hand over hand toenemen. 'En het is niet alleen de aankomende ESG-regelgeving die daarvoor zorgt', stelt hij.
Accountant én data-analist
Een andere ontwikkeling die ook leidt tot toenemende workload is de enorme hoeveelheid data die beschikbaar komt uit operationele processen, zoals data uit crm-software. 'Het verzamelen ervan is één, maar de data behoeven ook validatie en analyse', zegt Haverland. 'Binnen finance zie je dat de accountingkant van het werk steeds meer wordt vermengd met data-analyse.'
De operationele data geven de financiële afdeling meer inzicht in bijvoorbeeld de potentiële vraag naar de producten of diensten van de onderneming en de mate waarin het aanbod daarop aansluit. 'De afdelingen ‘verkoop’ en ‘productie’ zijn nu nog vaak silo’s, die gescheiden van elkaar functioneren. Maar aan beide takken van sport zijn natuurlijk financiële consequenties verbonden. Met inzicht in de data kan finance een link leggen tussen supply chain en demand-planning en de eventuele financiële gevolgen beoordelen.'
Het brengt de financiële afdeling dichter op de business en maakt ze meer betrokken bij de planning van de operationele takken van het bedrijf. 'Finance wordt meer en meer een echte businesspartner. Om dat partnership goed in te vullen, zal de financial meer kennis van die business moeten krijgen.'
Regels en belastingen
Terwijl de financiële afdeling dus steeds meer bemoeienis krijgt met de operationele kant van de onderneming, neemt ondertussen de aandacht voor MVO en sustainability toe. Meer specifiek de vraag naar harde cijfers over deze niet-financiële aspecten van de onderneming. Die roep om te voldoen aan ESG-criteria komt van alle kanten: vanuit de samenleving in het algemeen, maar ook concreet van klanten, werknemers, toeleveranciers en aandeelhouders.
De recente klimaattop van Glasgow laat zien dat regeringen onderling verplichtingen aangaan om bijvoorbeeld CO2-emissies terug te dringen. Die afspraken vertalen zich binnen landen in nieuwe regels voor bedrijven en steeds vaker ook in grondslagen voor belastingen. En vóór Glasgow heeft de Europese Commissie al een wetsvoorstel aangenomen dat bedrijven vanaf verslagjaar 2023 verplicht hun rapportage over duurzaamheid op één lijn moeten brengen met financiële rapportages. De informatie die bedrijven daarover nu rapporteren mist vaak nog relevantie, betrouwbaarheid en vergelijkbaarheid. Dat moet beter.
Informatie over ESG kan van zeer uiteenlopende aard zijn. Op het gebied van environment gaat het bijvoorbeeld over CO2-uitstoot, verbruik van water en energie of de productie en verwerking van afval. In het sociale domein vallen diversiteit en inclusie, training en opleiding en bijvoorbeeld maatschappelijke activiteiten (zoals vrijwilligerswerk vanuit de organisatie). Bij governance horen management, directie en eigendomsverhoudingen, maar ook audits, certificeringen en compliance.
'De financiële afdeling is de aangewezen plek om deze niet-financiële informatie te verzamelen', vindt Haverland. 'In veel organisaties blijkt het erg lastig om dergelijke data te vinden. Finance is daar bij uitstek geschikt voor, ook om als ‘steward’ de data te controleren en te valideren en goede workflows te definiëren.'
Bedrijfskritische rol voor de controller
De controller is primair verantwoordelijk voor de juistheid van de gerapporteerde cijfers. 'De kwaliteit die je gewend bent bij de financiële cijfers, wil je ook voor de niet-financiële cijfers.'
Non-financial reporting wordt echt belangrijk, benadrukt Haverland nog maar eens, en dus moet Finance hier ‘in control’ zijn. 'Investeerders kijken naar deze cijfers. ESG is een indicator van de duurzaamheid van de organisatie. Het geeft wel of niet toegang tot kapitaal en is dus beslissend voor het bestaansrecht op lange termijn. De financiële afdeling komt steeds meer in een bedrijfskritische rol terecht.'
De financiële afdeling zal op zoek moeten naar een methode om de data te verzamelen, te valideren, samen te voegen en ze traceerbaar te houden (audit-trail). Volgens Haverland ligt de oplossing in één centraal platform, waarin financiële processen, non-financial dataverzameling en rapportagesystemen zo veel mogelijk zijn geautomatiseerd en gestandaardiseerd. 'Manueel verzamelde data en het gebruik van spreadsheets gaat tot het verleden behoren.'
Het is in zijn ogen eenvoudigweg noodzakelijk, want anders wordt de workload je op enig moment te veel. 'Bedrijven die daar nog niet op acteren, gaan problemen krijgen. Vanuit aandeelhouders en de buitenwereld is er toenemende druk op datakwaliteit, snelheid van aanlevering en transparantie. Maar ook intern groeit de behoefte aan strategische sturing van de organisatie. Finance kan daar alleen optimaal aan beantwoorden als de data en de processen aan de hoogste eisen voldoen.'
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking metWolters Kluwer | CCH® Tagetik Benelux.
