- Wat zijn business- en verdienmodellen?
- Waarom bestaande businessmodellen ter discussie stellen?
- Hoe doe je dat? En wat zijn de gevolgen?
- Waarom is het belangrijk dat financials betrokken zijn?
- Wat heeft de controller daarvoor nodig?
Arriva Nederland
Deze whitepaper gaat over businessmodellen. Waarom zijn bepaaldeu00a0businesses succesvol en waarom gaan sommige succesvolle organisaties failliet? Niet alle succesvolle businessmodellen zijn eeuwigdurend. Organisaties moet continue blijven beoordelen of het bestaande model nog voldoet,u00a0of er innovatie noodzakelijk is of dat bepaalde processen moeten worden aangepast. In al dit soort vraagstukken spelenu00a0de controller en andere financieel professionals een belangrijke rol.
Het blijft me verwonderen: de worsteling met risicoverantwoordelijkheden in veel organisaties. Dit ondanks het ogenschijnlijk simpele Three Lines of Defence model, in 2020 omgedoopt tot het Three Lines model. Veel organisaties hanteren dit model, waarin risicoverantwoordelijkheden zijn geregeld. Althans, op papier. In de praktijk blijken het nogal eens drie lijnen in het zand: één golf en weg zijn ze. Wat kunnen controllers hieraan doen?
Een businessmodel is de manier waarop organisaties waarde creëren. Een businessmodel is opgebouwd uit drie elementen.
Het moeten niet alleen spreadsheets zijn die de toon zetten. Belangrijker is het gedrag van mensen binnen organisaties. Daar hamert drs. ing. Sander Oude Luttikhuis, senior lecturer corporate finance, op. 'Financieel leiderschap is het spel meespelen.'
Financieel leiderschap draait om ingrijpen als dat financieel noodzakelijk is. En de rug recht houden. Tijdens de leergang daarover, presenteren Dennis Vink, hoogleraar financiënen investeringen, en Bartel Berkhout, medeoprichter van Sports Leadership Institute, een casus over NOC*NSF.
De digitale transformatie binnen financiële afdelingen van Nederlandse bedrijven is topprioriteit (48,6 procent). Voor ruim één op de drie werknemers is dit ook merkbaar, want 36 procent vindt dat de afdeling de digitalisering leidt. Dit blijkt uit onderzoek van DirectResearch onder 1.036 werknemers in opdracht van fintechbedrijf Pleo. Desondanks is er nog werk aan de winkel voor financiële teams in de verdere digitalisatie en innovatie op de afdeling. Zo ziet slechts 11 procent dat hun financiële collega's op basis van data zakelijke beslissingen nemen.
Business control kan sexy overkomen, maar zonder de basis van financial controlling wordt het niets. Jasper de Wit, CFO bij Royal HaskoningDHV, pleit voor meer aandacht voor de basis van finance. "Daar valt of staat finance mee."
Met je bedrijf wil je groeien, concurrerend blijven en innovatieve ideeën realiseren. Een van de effectiefste manieren om dit te bereiken, is door gebruik te maken van een subsidie vanuit de Wet bevordering speur- en ontwikkelingswerk (WBSO).
In veel organisaties, publiek en privaat, staan de controllers vóór het risicomanagement. Letterlijk én figuurlijk. Letterlijk omdat hun afdeling verantwoordelijk is voor de opzet en de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen. Figuurlijk omdat ze door hun eigen opstelling, vaak onbewust, het uitvoeren van risicomanagement in de rest van de organisatie onbedoeld voor de voeten lopen. Hoe hiermee om te gaan? Door als controller de rol van risicoleider op zich te nemen.
Het onderwerp innovatie staat op de agenda bij elk zichzelf respecterende organisatie, maar desondanks bestaat er nog veel onduidelijkheid over. Aan de ene kant moet je als organisatie innoveren en aan de andere kant moet je efficiënt werken. Daarin moet je de balans vinden. Hoe doet je dat? Matthijs Bos geeft antwoord op deze vraag in zijn boek Innovatiefeest.
Businessmodelling staat voor een actieve analyse van een bestaande of nieuw op te richten organisatie. Deze is erop gericht de manier waarop de organisatie waarde creëert en deze waarde omzet in inkomsten inzichtelijk te maken. Een businessmodel geeft daarmee de economische logica van de organisatie weer. Dus hoe en waarom er geld wordt verdiend. Wat is het business model canvas en hoe ga je ermee aan de slag?
Finance heeft met lean-achtige methoden nogal de neiging om tot in het extreme efficiëntie en consolidatie op te zoeken. Maar alleen daarmee redden de financial en de cfo het niet, beschouwt prof. dr. Jaap van Muijen, hoogleraar psychologie aan Nyenrode en spreker tijdens de Leergang Financieel Leiderschap. 'Je moet ook de bakens van het bedrijf kunnen en durven verzetten.'
Je kunt via een Business Model Canvas best bedenken hoe een nieuw bedrijfsmodel eruit moet komen te zien. Maar hoe breng je dat in de praktijk? En wat zou de rol van finance moeten zijn?